Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakım Algıları ile Mesleğe Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 542 - 553, 29.06.2024

İbrahim Nas , Gülay İpekçoban

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1320232

Öz

Bu çalışma, hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım algıları ile mesleğe yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır.
Bu çalışma, Hakkari ili ve ilçelerindeki sağlık kuruluşlarında çalışan toplam 295 hemşireden, araştırmaya katılmayı kabul eden 213 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği (HMYTÖ), Maneviyat ve Manevi Bakım Algılama Ölçeği (MMBAÖ) ile toplanmıştır.
Çalışmadan elde edilen verilerin analizi sonucunda HMYTÖ toplam puan ortalamasının 153.78 ± 20.48 olduğu, MMBAÖ toplam puan ortalamasının ise 62.52 ± 7.13 olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada HMYTÖ toplam puanları ile MMBAÖ toplam puanları arasındaki korelasyon değerlerinin tümünün doğru yönde anlamlı olduğu görülmüştür (r=321, p<0.001).
Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım algısı arttıkça mesleğe yönelik tutumların da olumlu yönde arttığı ortaya çıkmıştır. Maneviyat ve manevi bakım algısının mesleki tutum açısından önemini vurgulayan farklı ve büyük ölçekli çalışmaların yapılması ve mesleğe yönelik tutumu etkileyebilecek değişik faktörlerin de incelenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Meslek, Manevi Bakım, Maneviyat.

The Relationship Between Nurses’ Perceptions of Spirituality and Spiritual Care and Their Attitudes Towards the Nursing Profession

Öz

This descriptive study was carried out with the aim of determining the relationship between nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care and their attitudes towards the nursing profession.
This study was conducted with 213 nurses out of a total of 295 nurses, who agreed to participate in the research and worked in health institutions in Hakkari province and its districts. The research data were collected by the Attitudes Scale for Nursing Profession (ASNP) and Spirituality and Spiritual Care Rating Scale (SSCRS).
As a result of the data analysis, it was determined that the average score of the ASNP was 153.78 ± 20.48 and the mean score of the SSCRS total score was 62.52 ± 7.13. In the study, all of the correlations between the total scores of the ASNP and SSCRS were statistically significant in the right direction (r = 321, p <0.001).
According to the results of the study, if the nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care are positively high, their attitudes towards the nursing profession also increase positively. For this reason, it is suggested to conduct different and large sampling studies that emphasize the importance of spirituality and spiritual care perception in terms of professional attitude and to examine various factors that may affect the attitude toward the profession.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Profession, Spiritual Care, Spirituality

Kaynakça

• 1. Küçük, L. (2019). “Bakımda Spiritüal Yaklaşım”. In: T. ATABEK AŞTI, A. KARADAĞ (Ed.). Hemşirelik Esasları – Bilgiden Uygulamaya: Kavramlar – İlkeler – Beceriler (970-976). Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• 2. Çelik, A.S, Özdemir, F, Durmaz, H. ve Pasinlioğlu, T. (2014). “Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakım Algılama Düzeyleri ve Etkileyen Bazı Faktörlerin Belirlenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1 (3), 1-12.
• 3. Akpınar, Y.Y. ve Aşti, N. (2021). “Maneviyat, Manevi Bakım ve Manevi Bakımın Hemşirelikte Önemi”. Yobü Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (3), 127-140.
• 4. Yılmaz, M. ve Okyay, N. (2009). “Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakıma İlişkin Düşünceleri”. HEMAR-G, 11 (3), 42-52.
• 5. McSherry, W, Draper, P. and Kendrick, D. (2002). “The Construct validity of a rating scale designed to assess spirituality and spiritual care”. Int J Nurs Stud, 39, 723-734. doi: https://doi.org/10.1016/S0020-7489(02)00014-7
• 6. Ergül, Ş. ve Temel, A.B. (2007). “Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 75-87.
• 7. Akgün Kostak, M, Çelikkalp, Ü. ve Demir, M. (2010). “Hemşire ve Ebelerin Maneviyat ve Manevi Bakıma İlişkin Düşünceleri”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 218-225.
• 8. Macit, M. ve Karaman, M. (2019). “Hemşirelerde Manevi Destek Algısının İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (3), 293-302. do: https://doi.org/10.22312/sdusbed.568134
• 9. Yıldırım, J.G. and Ertem, M. (2022). “Professional Quality of Life and Perceptions of Spirituality and Spiritual Care Among Nurses: Relationship and affecting factors”. Perspectives in psychiatric care, 58 (2), 438-447. doi: https://doi.org/10.1111/ppc.12794
• 10. Erişen, M. ve Karaca Sivrikaya, S. (2017). “Manevi Bakım ve Hemşirelik”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (3), 184-190.
• 11. Zumstein-Shahaa, M, Ferrell, B. and Economou, D. (2020). “Nurses’ response to spiritual needs of cancer patients”. European Journal of Oncology Nursing, 48, 1017922. doi: 10.1016/j.ejon.2020.101792.
• 12. Nilsson, H. (2022). “Spiritual self-care management for nursing professionals: A holistic approach”. Journal of Holistic Nursing, 40 (1), 64-73. doi: https://doi.org/10.1177/0898010121103
• 13. Özbaşaran, F, Ergül, Ş, Bayık Temel, A.B, Aslan, G.G. and Çoban, A. (2011). “Turkish Nurses’ Perceptions of Spirituality and Spiritual Care”. J Clin Nurs, 20, 3102-3110. doi: https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2011.03778.x
• 14. Uslu Şahan, F. ve Terzioğlu, F. (2020). “Hemşirelerin Kanser Hastalarına Yönelik Manevi Bakım Uygulamaları ve Karşılaştıkları Engeller”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9 (4), 340-349. doi: https://doi.org/10.37989/gumussagbil.753529
• 15. Çetintaş, İ, Dirik, F.Z, İlhan, E. ve Akgün Kostak, M. (2021). “Hemşirelik Öğrencilerinin Maneviyat ve Manevi Bakım ile İlgili Algıları ve Etkileyen Faktörler”. Eurasian Journal of Health Sciences, 4 (1), 38-46.
• 16. Wang, W, Yang, J, Bai, D, Lu, X, Gong, X, Cai, M, Hou, C. and Gao, J. (2024). “Nurses' perceptions and competencies about spirituality and spiritual care: A systematic review and meta-analysis”. Nurse Education Today, 132, 106006. doi: https://doi.org/10.1016/j.nedt.2023.106006
• 17. Ho, J.Q, Nguyen, C.D, Lopes, R, Ezeji-Okoye, S.C. and Kuschner, W.G. (2018). “Spiritual Care in the İntensive Care Unit: a Narrative Review”. J Intensive Care Med., 33 (5), 279-287. doi:10.1177/0885066617712677.
• 18. Kaplan, E, Sir, Ö. and Özakgül, A. (2024). “Investigation of the Relationship between Spiritual Care Needs of Relatives of Patients Hospitalized in İntensive Care Unit and İntensive Care Satisfaction in Turkey”. Nursing in Critical Care, 29 (4), 725-733. doi: https://doi.org/10.1111/nicc.13024
• 19. Çınar, F. and Şirin, T. (2019). “Investigatıon of Spiritual Well-Being Palliative Care of Patients”. Innovative Journal of Medical Health Science, 9 (7), 496-513. doi: https://doi.org/10.15520/ijmhs.v9i7.2643
• 20. Klimasinski, M.W. (2021). “Spiritual Care in the İntensive Care Unit”. Anaesthesiol Intensive Ther, 53 (4), 350-357. doi: 10.5114/ait.2021.109920
• 21. Zencir, G. ve Eşer, İ. (2016). “Hemşirelik Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Hemşirelik Tercihi Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (2), 30-37.
• 22. Güven, Ş.D. (2019). “Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Nevşehir İli Örneği”. Turkısh Journal of Clinics and Laboratory, 10 (1), 6-11.
• 23. Adıgüzel, O, Tanrıverdi̇, H. ve Özkan, D.S. (2011). “Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9 (2), 238-59.
• 24. Tarhan, G, Kılıç, D. ve Yıldız, E. (2016). “Hemşirelerin Mesleğe Yönelik Tutumları ile Mesleki Profesyonellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Gülhane Tıp Dergisi, 58 (4), 411-416.
• 25. Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. (1970). “Determining Sample Size for Research Activities”. Educ Psychol Meas, 30 (3), 607-610. doi: 10.1177/001316447003000308
• 26. İpek Çoban, G. and Kaşıkçı, M. (2011). “Development of the Attitude Scale for Nursing Profession”. Int J Nurs Pract, 17 (5), 518-524. doi: 10.1111/j.1440-172X.2011.01961.x
• 27. İpek Çoban, G, Kırca, N. and Yurttaş, A. (2015). “Analysis of Nurses’ Attitudes about the Nursing Profession in Southern Turkey”. International Journal of Caring Sciences, 8 (3), 665-672.
• 28. Gol, I. (2018). “Nursing Students' Attitudes Towards the Nursing Profession in Relation to their Altruism Levels”. International Journal of Caring Sciences, 11 (2), 663-671.
• 29. İpek Çoban, G. and Yurdagül, G. (2014). “The Relationship Between Cancer Patients’ Perception of Nursing Care and Nursing Attitudes Towards Nursing Profession”. Asia Pac J Oncol Nurs, 1 (1), 16-21. doi: 10.4103/2347-5625.135816
• 30. Sümen, A, Teskereci, G, Aksoy, S, Ergen, Z, Ala, M.M. ve Üzüm, F. (2022). “Hemşirelik Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğinin İmajına Yönelik Algılarının ve Tutumlarının İncelenmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 5 (1), 75-83. doi:10.38108/ouhcd.852072.
• 31. Akgün Şahin, Z. and Kardaş Özdemir, F. (2016). “Spirituality and Spiritual Care: a Descriptive Survey of Nursing Practices in Turkey”. Contemp Nurse, 52 (4), 454-461. doi: 10.1080/10376178.2016.1221324
• 32. Çetinkaya, B, Altundağ Dündar, S. and Azak, A. (2013). “Nurses’Perceptions of Spirituality and Spiritual Care”. Aust J Adv Nurs, 31 (1), 5-10.
• 33. Eğlence, R. ve Şimşek, N. (2014). “Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakım Hakkındaki Bilgilerinin Değerlendirilmesi”. ACU Sağlık Bil Der, 5 (1), 48-53. 34. Çelik İnce, S ve Utaş Akhan, L. (2016). “Öğrenci Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakıma İlişkin Algıları”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13 (3), 202-208. doi:10.5222/HEAD.2016.202
• 35. Zengin Aydın, L. ve Büyükbayram, Z. (2020). “Hemşirelerin Mesleki Tutumlarına Göre Bireyselleştirilmiş Bakım Algıları”. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 12 (2), 198-206. doi: 10.5336/nurses.2019-71122
• 36. Willemse, S, Smeets, W, Leeuwen, E.V, Nielen-rosier, T, Janssen, L. and Foundraine N. (2020). “Spiritualcare in the intensive care unit: An integrative literature research”. Journal of Critical Care, 57, 55-78. doi: 10.1016/j.jcrc.2020.01.026
• 37. Çalışkan, E, Kargın, M. ve Ersöğütçü, F. (2021). “Hemşirelik Öğrencilerinde Covid-19 Korkusu ile Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutum Arasındaki İlişki”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30 (3), 170-180. doi: 10.17942/sted.880773
• 38. Okuyan, C.B, Çağlar, S. and Erden, Ç. (2020). “Hemşirelik Öğrencilerinin Ekip Çalışmasına Yönelik Tutumları, Profesyonel Değerleri ve Etkileyen Faktörler: Tanımlayıcı Bir Çalışma”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9 (4), 3244-332. doi: https://doi.org/10.37989/gumussagbil.667592
• 39. Sun, Y, Wang, D, Han, Z, Gao, J, Zhu, S. and Zhang, H. (2020). “Disease Prevention Knowledge, Anxiety, and Professional Identity during COVID-19 Pandemic in Nursing Students in Zhengzhou, China”. Journal of Korean Academy of Nursing, 50 (4), 533540. doi: https://doi.org/10.4040/jkan.20125.
• 40. Gönenç, İ.M, Akkuzu, G, Durdun Altın, R. and Möroy, P. (2016). “Hemşirelerin ve Ebelerin Manevi Bakıma İlişkin Görüşleri”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5 (3), 34-38.