Sağlık İşletmelerinin Finansal Performanslarının İncelenmesi BIST’te Bir Uygulama

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1654 - 1666, 25.12.2024

Faruk Dayı

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1510853

Öz

Yoğun sermaye ve işgücü yatırımı gerektiren sağlık sektörü yatırımlarının ekonomide önemli bir payı vardır. Sağlık işletmelerinin yatırımlarını etkin ve verimli kullanma durumlarını incelemek için finansal performansları değerlendirilmektedir. Literatürde sağlık işletmelerinin finansal performanslarının incelendiği çok sayıda çalışma vardır. Bu çalışmanın amacı sağlık işletmelerinin finansal performansını sektör bazında incelemektir. BİST Sağlık Hizmetleri sektöründe işlem gören sayıları yıllara göre 1 ile 4 arasında değişen sağlık işletmelerinin 2016-2023 dönemi verileri kullanılarak finansal performansları değerlendirilmektedir. Çalışmada finansal tablolar analiz yöntemlerinden oran analizi yöntemi kullanılmaktadır. Oran analizi yöntemiyle hesaplanan likidite, finansal yapı, faaliyet ve karlılık oranlarından oluşan toplam 15 oran ile sağlık sektörünün finansal performansı değerlendirilmektedir. Nakit varlıkların son yıllarda yükseldiği, varlıkların ağırlıklı olarak özkaynaklarla finanse edildiği, aktif devir hızı ve özkaynak devir hızının düştüğü, stok devir hızı ve alacak devir hızının ise yükseldiği bulgulanmaktadır. Sektörün karlılık oranlarının son yıllarda yükseldiği görülmektedir. İşletmelerin likidite düzeylerini yükseltecek önlemler alarak, varlıklarını daha etkin kullanmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Finansı, Finansal performans, Borsa İstanbul.

Etik Beyan

Çalışmada kullanılan veriler Veri Aydınlatma Platformundan temin edilmektedir. Veriler kamuya açık olup izin alınması gerekmemektedir. Bu nedenle çalışma Etik Kurul onayı veya izni gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Destekleyen herhangi bir kurum yoktur.

Proje Numarası

Proje kapsamında değildir.

Examining the Financial Performance of Healthcare Enterprises: An Application in BIST

Öz

Investments in the health sector, which require intensive capital and labor investment, hold a significant share in the economy. The financial performances of healthcare enterprises are assessed to examine their effective and efficient use of their investments. Numerous studies exist in the literature examining the financial performance of healthcare businesses. The aim of this study is to examine the financial performance of healthcare businesses on a sectoral basis. The financial performances of healthcare enterprises traded in the BIST Health Services sector, whose numbers vary between 1 and 4 depending on the year, are evaluated using data from the 2016-2023 period. The ratio analysis method, one of the financial statement analysis methods, is utilized in the study. The financial performance of the healthcare sector is evaluated with a total of 15 ratios consisting of liquidity, financial structure, activity and profitability ratios calculated by the ratio analysis method. The findings indicate that cash assets have increased in recent years, assets are mainly financed with equity capital, asset turnover rate and equity turnover rate have decreased, while inventory turnover rate and receivables turnover rate have increased. Also, the profitability rates of the sector have increased in recent years. It is recommended that businesses use their assets more effectively by taking measures to increase their liquidity levels.

Anahtar Kelimeler

Health finance, Financial performance, Istanbul Stock Exchange.

Proje Numarası

Proje kapsamında değildir.

Kaynakça

• 1. Kurtlar, M. (2023). “Finansal Tablolar Analizi: Borsa İstanbul'da (BIST) Faaliyet Gösteren Bir Sağlık İşletmesinde Uygulama (2014-2020)”. Mali Çözüm Dergisi, 33 (177), 807-838.
• 2. Yucel, M. (2022). “Impact of Energy Management on Business Performance”. Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences, 4 (2), 62-70.
• 3. Aydemir, İ. (2024). “Türkiye’de 2009-2021 Yılları Arasında Sağlık İşletmelerinde Gerçekleşen Finansal Performans Analizi”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (1), 186-200. https://doi.org/10.33206/mjss.1301055.
• 4. Kourtis, M, Curtis, P, Hanias, M. and Kourtis, E. (2021). “A Strategic Financial Management Evaluation of Private Hospitals’ Effectiveness and Efficiency for Sustainable Financing: A Research Study”. European Research Studies Journal, XXIV (1), 1025-154.
• 5. Işıkçelik, F, Turgut, M. ve Ağırbaş, İ. (2022). “Hastanelerde Finansal Performansın Farklı Analiz Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13 (34), 505-519. https://doi.org/10.21076/vizyoner.948785.
• 6. Aydemir, İ. (2018). “Hastanelerde Finansal Performansın Değerlendirilmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Hastane Hizmetleri Sektör Bilançolarında Bir Uygulama”. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4 (2), 133-149.
• 7. Lee, M. (2015). “Financial Analysis of National University Hospitals in Korea”. Osong Public Health and Research Perspectives, 6 (5), 310-317. https://doi.org/10.1016/j.phrp.2015.10.007.
• 8. Suarez, V, Lesneski, C. and Denison, D. (2011). “Making the Case for Using Financial Indicators in Local Public Health Agencies”. American Journal of Public Health, 101 (3), 419-425. doi:https://doi.org/10.2105/AJPH.2010.194555.
• 9. Vlasiadis, K, Maisi, E, Patelarou, E. and Patelarou, A. (2022). “Strategies to enhance financial performance in hospitals”. International Journal of Nursing and Health Care Research, 5 (4), 1-7. https://doi.org/10.29011/2688-9501.101299.
• 10. Karataş, Y.E. ve Çınaroğlu, S. (2023).“Sağlık Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Konsolide Finansal Tablo Analizi”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26 (1), 149-174.
• 11. Kabak, S. ve Yurttadur, M. (2023). “Türkiye’deki Hastane Alt Sektörünün Finansal Performansının Değerlendirilmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (3), 1076-1085. https://doi.org/10.36362/gumus.1326037.
• 12. Alkan, D. ve Durmuş, E. (2023). “Üniversite Hastanesi Finansal Performansının Oran Analiziyle Değerlendirilmesi”. İzmir Yönetim Dergisi, 4 (1), 50-63. https://doi.org/10.56203/iyd.1313867.
• 13. Çil Koçyiğit, S, Bıyık, E. ve Ertaş, Ş. (2022). “Özel Bir Sağlık İşletmesinin Finansal Performansının Trend Analizi ile Değerlendirilmesi”. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (1), 165-180. https://doi.org/10.11616/asbi.1015793.
• 14. Bozdemir, E. ve Güley, A. Ö. (2022). “Sağlık Hizmeti Sunan Özel İşletmelerin Finansal Analizi: Merkez Bankası Verileri Üzerine Bir Çalışma”. İşletme Bilimi Dergisi, 10 (3), 337-361. https://doi.org/10.22139/jobs.1145532.
• 15. Bozkurt, İ. (2022). “Özel Bir Sağlık İşletmesinin Finansal Performansının Oran Analizi Yöntemi İle İncelenmesi”. GÖBEKLİTEPE International Journal of Health Sciences, 5 (10), 114-125. http://dx.doi.org/10.55433/gsbd-134.
• 16. Kaya, Y. ve Biçer, E. B. (2022). “Hastane Birleşmelerinin Finansal Analizi: Kamu Hastanelerinde Bir Uygulama”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 8 (1), 69-94.
• 17. Şenol, A. ve Metin, M. H. (2022). “Covid-19 Pandemisinin Sağlık İşletmelerine Finansal Etkisi: MLP Sağlık Grubu Örneği”. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 5 (2), 233-250. https://doi.org/10.38057/bifd.1176805.
• 18. Çil Koçyiğit, S, Ekinci, N. ve Özşahin, F. (2022). “Özel Bir Zincir Hastane Grubunun Karlılık Performansının DUPONT Finansal Analiz Tekniğiyle İncelenmesi”. International Review of Economics and Management, 10 (1), 1-17. https://doi.org/10.18825/iremjournal.
• 19. Karaca, M. ve Boztosun, D. (2022). “Sağlık Kurumlarında Finansal Analiz: Kayseri İlinde Bir Kamu Hastanesi Örneği”. Sakarya İktisat Dergisi, 11 (1), 77-103.
• 20. Güngör Tanç, Ş. ve Erciyes Eravcu, T. (2021). “Özel Hastanelerde Finansal Performans Analizi Kayseri İlinde Özel Hastaneler Üzerine Bir Araştırma”. İşletme Akademisi Dergisi, 2 (4), 381-397.
• 21. Işıkçelik, F, Durur, F. ve Günaltay, M.M. (2021). “Özel Hastane Finansal Performansının DuPont Finansal Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi”. Alanya Akademik Bakış, 5 (2), 773-791. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.874789.
• 22. Beyhan, T.E. (2020). “MLP Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketinin Finansal Performansının Üç Farklı Yöntem İle Analizi”. Business & Management Studies An International Journal, 8 (2), 1777-1802. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1495.
• 23. Yiğit, V. (2020). “Hastane Hizmetleri Alt Sektörünün Finansal Performans Analizi”. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6 (3), 609-624.
• 24. Yüksel, O. (2020). “Oran Analizi Yöntemi ile Üniversite Döner Sermaye İşletmelerinin Finansal Değerlendirilmesi”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6 (3), 515-528.
• 25. Çil Koçyiğit, S. ve Kocakoç, N. (2019). “Ankara İli Kamu Hastanelerinin 2008-2017 Dönemi Finansal Performans Analizi”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 1280-1293.
• 26. Alper, A. ve Biçer, E. B. (2017). “Kamu Hastanelerinde Finansal Performansın Oran Analizi ile Ölçülmesi: Bir Kamu Hastane Örneği”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18 (2), 337-357.
• 27. Çam, H. (2016). “Sağlık İşletmelerinde Finansal Performansın Değerlendirilmesi: Karaman Devlet Hastanesi Örneği”. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi , 1 (1), 14-27.
• 28. Sonğur, C, Kar, A, Top, M, Gazi, A. ve Babacan, A. (2016). “Türkiye Kamu Hastane Birlikleri Hastanelerinin Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: Finansal Tablo Analizleri”. Sayıştay Dergisi, (100), 1-26.
• 29. Ercan, C, Dayı, F. ve Akdemir, E. (2013). “Kamu Sağlık İşletmelerinde Finansal Performans Değerlemesi: Kamu Hastaneleri Birlikleri Üzerine Bir Uygulama”. Asia Minor Studies- International Journal of Social Sciences, 1 (2), 54-71.
• 30. Gider, Ö. (2011). “Ekonomik Kriz Dönemlerinin Özel Hastanelere Etkileri: Bir Özel Hastanenin Oran Analizleri Yöntemiyle Finansal Performansına Bakış”. Öneri, 9 (36), 87-103.
• 31. Özgülbaş, N, Koyuncugil, A.S, Duman, R. ve Hatipoğlu, B. (2008). “Özel Hastane Sektörünün Finansal Değerlendirmesi”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (40), 120-131.
• 32. Özgülbaş, N. (2006). “Türkiye’de Kamu Hastanelerinin Finansal Durum Değerlendirmede Kullanılabilecekleri Bir Yöntem: Trend Analizi”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (29), 129-139.
• 33. VAP. (2024). “Veri Analiz Platformu-Dönemsel Finansal Oranlar”. Erişim adresi: https://www.vap.org.tr/donemsel-finansal-oranlar (Erişim tarihi: 28.06.2024).
• 34. Okka, O. (2018). “Finansal Yönetim Teori ve Çözümlü Problemler”. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• 35. Karapınar, A. ve Zaif, F. (2016). “Finansal Analiz (Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 4. Baskı)”. Ankara: Gazi Kitabevi.
• 36. Akdogan, N. ve Tenker, N. (2007). "Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri". Ankara: Gazi Kitabevi.
• 37. Akgüç, Ö. (1998). "Finansal Yönetim". İstanbul: Muhasebe Enstitüsü Yayın No:65, Avcıol Basım Yayın.