HAYÂLÎ’NİN “BİLMEZLER” REDİFLİ GAZELİNİN ONTOLOJİK ANALİZ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Year 2015, Volume: 2 Issue: 3, 60 - 74, 13.05.2015

Mete Deger

Abstract

Edebî eserlerin sanat değerlerinin ortaya çıkarılması konusunda 20. yüzyıl başlarından günümüze pek çok yöntem ve kuramın ortaya çıktığı bilinmektedir. Edebî bir metnin katmanlarına ayrılarak incelenmesini esas alan ve 20. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan ontolojik inceleme/analiz yöntemi bu çalışmanın temelini teşkil etmektedir.

Çalışmamızda XVI. yüzyıl Divan edebiyatının en önemli şairlerinden biri olan Hayâlî’nin “Divan”ında bulunan “Bilmezler” redifli gazelin ontolojik analizi yapılarak şiirin tabakaları tespit edilmiş ve bu tabakalar incelenmiştir.

Sonuç olarak, sözkonusu şiirin sanatsal ve dolayısıyla estetik değerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. 

Keywords

Ontoloji, Ontolojik Analiz Yöntemi, Hayâlî

ANALYZİNG OF HAYÂLÎ’S GHAZAL RHYME WİTH “BİLMEZLER” BY ONTOLOGİCAL ANALYSİS METHOD

Abstract

It is known that many methods and theory occured early 20th century to the present day about to extract the value of the literary works of art. Ontological analysis method, which it based on a literary text is examined to divided into its layers and emerged in the first half of the 20th century, is the basis of this study. In our work, Hayâlî who one of the most important poets of XVI. century in Divan literature, was made ontological analysis of ghazal rhyme with “bilmezler” found in the “Divan” of Hayâlî and poetry layers were determined and these layers were analyzed. As a result, It is intended to introduce art and aesthetic values of this poem so

Keywords

Ontoloji, Ontolojik Analiz Yöntemi, Hayâlî

References

• Atlansoy, Kadir. “Ravza-i Evliyâ’da İki Şair: Kaniʿî ve Vaʿdî” Millî Folklor, www.millifolklor.com, 2011, Y.23, S.89, 193-199.
• Bayram, Yavuz. “Ontolojik Analiz Metodu ve Bir Uygulama”, Yom Sanat, 2003, Adana, 12-15.
• Bayram, Yavuz. “Divan Şiiri Metinlerinin Ontolojik Tahlili Üzerine”, Prof. Dr. Abdülkadir Karahan Anısına Uluslararası Divan Edebiyatı Sempozyumu”, Beykoz Belediyesi Yayınları, 2008, İstanbul, 167-182.
• Bayram, Yavuz.& Erdemir, Avni. “Manzum Metinlerin Tahlilinde Ontolojik Yöntem”, Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı, Birleşik Kitabevi, 2008, Ankara, 76-89.
• Erdem, M. Dursun. “Ontolojik İncelemeye Dehhânî’nin ‘Eyledi’ Redifli Gazeli Örneğinde Yapısalcı Bir Bakış”, İnternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, www.turkishstudies.net, 2007, Vol. 2/3, 254-273.
• Devellioğlu, Ferit. “Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat”, b.17, Aydın Kitabevi, 2000, Ankara.
• İçli, Ahmet. “Necati’nin Bir Şiirinin Ontolojik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi”, e Journal of New World Sciences Academy, 2009, Volume 4, Number 1, 100-112.
• Kardaş, Sedat. “Nâbî’nin ‘Gelür Gider’ Redifli Gazelinin Ontolojik Analiz Yöntemiyle Yorumlanması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2014, C.7, S.29, 525-536.
• Köktürk, Şahin. “Bayburtlu Zihnî’nin Bir Koşmasının Ontolojik Analiz Metoduyla İncelenmesi”, Millî Folklor, 2003, Y.5, S. 60, 170-178.
• Kurnaz, Cemal. “Hayâlî Bey Divânı’nın Tahlîli”, 1996, İstanbul
• Okuyucu, Cihan. “Gazel Bahçesi”, Sütun Yayınları, 2006, İzmir
• Sarıçiçek, Mümtaz. “Şehriyar’a Selam Haydar Baba’ya Selam’ın Ontolojik Tahlili”, İnternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2008, Vol. 3/7, 580-591.
• Savran, Ömer. “Klasik Türk Şiirinde Bedenin Harflere Yansıması”, İnternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, www.turkishstudies.net, 2009, Vol. 4/2, 928-937.
• Tarlan, A. Nihat. “Hayâlî Divânı”, Akçağ, 1992, Ankara
• Tunalı, İsmail. “Sanat Ontolojisi”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 2002, İstanbul.
• Türkçe Sözlük. “Ontoloji” maddesi, TDK, 2011, b.11, Ankara, 1806.
• Yeter, G. Belkıs. “Ontolojik Analiz Metoduyla Yunus Emre’nin Bir Şiirinin İncelenmesi”, Mukaddime, 2010, S.3, 141-154.