HAYAT SİGORTALARI KAPSAMINDA HACİZ HAKKI

Year 2022, Volume: 12 Issue: Özel Sayı, 415 - 439, 31.10.2022

Emel Şeyda Elgün Toğrul

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1099564

Abstract

Hayat sigortasında riziko, insanların ölümü veya sigorta sözleşmesinde belirtilen tarihte hayatta kalmasıdır; bunun yanı sıra ölüm ve hayatta kalma olasılığına karşı karma şekilde de hayat sigortası sözleşmesi yapılabilir. Hayatı üzerine sigorta sözleşmesi yapılan yani sigorta sözleşmesine konu olan kişiye sigortalı; sigortacıya prim ödeyerek sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde sigortalayan kişiye sigorta ettiren; hayat sigortası sözleşmesinin tarafı konumunda olmayan fakat lehine sigorta sözleşmesi yapılan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde kural olarak sigorta bedelini sigortacıdan isteme hakkına sahip olan kişiye ise lehtar denilmektedir. Sigorta ettiren hayat sigortası sözleşmesini kendi lehine yapabileceği gibi; üçüncü kişi lehine de yapabilir. Sigorta ettiren, dönülebilir ya da dönülemez şekilde lehtar tayin edebilir. Rizikonun gerçekleşmesi durumunda sigortacının sigorta bedelini kime ödeyeceğinin ve dolayısıyla sigorta bedeli üzerindeki alacak hakkının kimin malvarlığına dâhil olduğunun tespiti gerekir; bu tespit haciz bakımından önem arz eder. Zira haczin konusu borçlunun malvarlığıdır. Sigorta bedeli üzerindeki alacak hakkı da haczin konusunu oluşturur niteliktedir. Sigorta bedelinin sigorta ettirenin malvarlığında olduğu kabul edilirse, sigorta ettirenin alacaklılarının; lehtarın malvarlığında olduğu kabul edilirse, lehtarın alacaklılarının bu bedel üzerine haciz koydurmak suretiyle alacaklarına kavuşmaları söz konusu olabilecektir.

Keywords

Hayat sigortası, sigorta bedeli üzerinde haciz hakkı, haczedilmezlik, lehtar, beklenen alacak.

References

• AKİL, Cenk, Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• AKMUT, Özdemir, Hayat Sigortası Teorisi ve Türkiye’deki Uygulama, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara, 1980.
• AKYOL, Şener, Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2008.
• ARSLAN, Ramazan, “Borçlunun Üçüncü Kişilerde Bulunan Mal ve Alacaklarının Haczi”, Dr. Recaî SEÇKİN’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1974 (s. 81-114).
• ARSLAN, Ramazan/ YILMAZ, Ejder/ TAŞPINAR AYVAZ, Sema/ HANAĞASI, Emel, İcra ve İflâs Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• ATALI, Murat/ ERMENEK, İbrahim/ ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflâs Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• AYHAN, Rıza/ ÇAĞLAR, Hayrettin/ ÖZDAMAR, Mehmet, Sigorta Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• BAĞRIAÇIK, Safiye Nur, Sigorta Sözleşmesinde Taraflar Dışındaki İlgilerin Hukuki Durumu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• BAYAR, Arif, Beklenen Mal ve Hakların Haczi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• BOZER, Ali, Sigorta Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2004.
• CAN, Mertol, Türk Özel Sigorta Hukuku, Cilt I, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• ÇEKER, Mustafa, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Sigorta Hukuku, 12. Baskı, Karahan Kitabevi, Adana, 2015.
• DEYNEKLİ, Adnan/ KISA, Sedat, Hacizde ve İflâsta Sıra Cetveli, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
• HANAĞASI, Emel, “Hayat Sigortası Çerçevesinde Haciz Uygulamaları”, Prof. Dr. Ejder YILMAZ’a Armağan, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2015, (s. 995-1021).
• İYİLİKLİ, Ahmet Cahit, Haciz İhbarnameleri (İİK m. 89), Yetkin Yayınları, Ankara, 2012.
• KABUKÇUOĞLU ÖZER, F. Dilek, Mukayeseli Hukukta ve Uygulamada Hayat Sigortası, 2. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2014.
• KENDER, Rayegân, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 16. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• KUBİLAY, Huriye, Uygulamalı Özel Sigorta Hukuku, 2. Baskı, Barış Yayınları Fakülteler Yayınevi, İzmir, 2003.
• KURU, Baki, “Haczi Caiz Olmayan Şeyler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 1962, Cilt: 19, Sayı: 1, (s. 277-326).