Algılanan Kurumsal İtibar ve İşe Bağlılığın Duygusal Emek Davranışı Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Örneği

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 3, 473 - 494, 28.09.2018

G. Banu Dayanç Kıyat , Bünyamin Özgüleş , Sezer Cihan Günaydın

Öz

Araştırmada, Eskişehir ilinde faaliyet gösteren yerel özel hastane ve tıp merkezleri evreninde çalışan sağlık profesyonellerinin kurumsal itibar algıları ve işe bağlılıklarının, duygusal emek davranışı üzerindeki etkileşimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda anket yöntemi ile yapılan araştırmada 264 kişilik örneklem grubundan elde edilen veriler çeşitli istatistiksel yöntem ve teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular eşliğinde araştırmanın hipotezlerine ilişkin evrendeki sağlık çalışanlarının kurumsal itibar algısı ve işe bağlılık ile duygusal emeğin alt boyutları olan yüzeysel rol yapma, derin rol yapma ve samimi duygular değişkenleri arasındaki etkileşimini görmek için çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre duygusal emek davranışı alt boyutlarından derinden rol yapma bağımlı değişkeni için anlamlı ve geçerli bir regresyon modeli bulunamaz iken yüzeysel rol yapmanın sadece kurumsal itibar algısından etkilendiği, samimi duyguların ise hem kurumsal itibar algısından hem de işe bağlılıktan etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Algılanan kurumsal itibar, duygusal emek, işe bağlılık

Kaynakça

• 1. Anderson L. B. (2014) There Goes Another Little Chıp Of Your Heart: Explorıng The Intersectıons Of Communıcatıon, Emotıonal Labor, And Age. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Purdue University. West Lafayette, Indiana. 2. Ashforth B. E. and Humphrey R. H. (1993) Emotional Labor in Service Roles: The Influence of Identity. Academy of Management Review 18(1): 88-115. 3. Bal E. A. (2009) Gönülçelen Şirketler. İstanbul: Beta Basım Yayım. 4. Basım H. N. ve Begenirbaş M. (2012) Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Yönetim ve Ekonomi 19(1): 77-90. 5. Beğenirbaş M. ve Basım H. N. (2013) Duygusal Emekte Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Görgül Bir Araştırma. Cankaya University Of Humanities And Social Sciences, 10(1): 45-57. 6. Birdir K. ve Dalgıç A. (2015) Satış Elemanlarının Sahip Olduğu Duygusal Emek Davranışlarının İş Streslerine ve İş Doyumlarına Etkisi: Antalya Havalimanında Bir Araştırma. 2. International Congress of Tourism and Management Researches, 519-538. 7. Büyüköztürk Ş., Çakmak E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2008) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi. 8. Çekmecelioğlu H. G. ve Dinçel G. (2013) Çalışanların İş Tutum ve Davranışlarının Kurumsal İtibar Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 12(47): 125-139 9. Çelik H. E. ve Yılmaz V. (2013) Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. 2. Baskı. Anı Yayınları. Ankara. 10. Çınaroğlu S. (2011) Kurumsal İtibar ve İmajın hastanelerin Performansı İle İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 11. Çınaroğlu S. ve Şahin B. (2012) Kurumsal İtibar ve İmajın Hastanelerin Performansı İle İlişkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2): 27-49. 12. Çiftçioğlu B. A. (2008) Kurumsal İtibarın Çalışanların Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. 13. Değirmenci S. (2010) Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ve Etkileyen Faktörler.. İstanbul Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 14. Diefendorff J. M.,Croyle M. H. and Gosserand R. H. (2005) The dimensionality and antecedents of emotional labor strategies. Journal of Vocational Behavior 66(2):339–357. 15. Eryılmaz A. ve Dogan T. (2012) İş Yaşamında Öznel iyi Oluş: Utrecht İşe Bağlılık Ölçeğinin Psikometrik Niteliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri 15(1): 49-55. 16. Fombrun C. ve Foss C. (2001) The Gauge: Fombrun and Foss on Measuring Corporate Reputation, The Gauge Delahaye Medialink’s Newsletter of World wide Communication Research 14(3). 17. Fraenkel J. R. ve Norman E.W. (2008) How to Design and Evaluate Research in Education. 7th Edition, McGraw-Hill, Boston, 362. 18. Gangadharan A. (2014) Can I Smile With Spırıt? Towards A Process Model Assocıatıng Work place Spırıtualıty And Emotıonal Labor. Yayınlanmamış Doktora Tezi. University of Texas-PanAmerican 45-49. 19. Girgine, N., Çelik A. E. ve Uçkun N. (2011) Kredi kartı tutum ölçeği üzerine bir yapısal eşitlik modeli uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12(1): 17-30 20. Gök G. A. (2015) “Presentable” Duygusal Emek: İlaç Mümessillerinde Duygusal Emeğin İşe Bağlılığa Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 10(3): 277- 300 21. Grandey A. (2003) When The Show must go on: Surface Acting and Deep Acting as Determinants of Emotional Exhaustionand Peer-rated Service Delivery. Academy of Management Journal 46: 86-96. 22. Grandey A. (2000) Emotion Regulation in the Workplace: A New Way to Conceptualize Emotional Labor. Journal of Occupational Health Psychology 5(1): 95-110. 23. Gülova A., Palamutçuoğlu B. T. ve Palamutçuoğlu A. (2013) Duygusal Emek İle İşe Bağlılık Arasındaki İlişkide Amir Desteğinin Rolü: Üniversitede Öğrenci İşleri Personeline Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28(2): 41-74 24. Hamori M. (2003) TheImpact Of Reputation Capital On the Career Paths of Departing Employess, Journal of Intellectual Capital, 4(3): 304-315. 25. Hochschild, A. R. (1983) The Managed Heart:The Commercialization of Human Feeling. University of California Press, Berkeley. 26. Inglıs R., Morley C. and Sammut P. (2006) Corporate Reputation and Organizational Performance: An Australian Study. Managerial Auditing Journal 21(9): 934–947. 27. Kızanlıklı M. M. (2014) Otel İşletmelerinde Duygusal Emek Öncüllerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara. 28. Kruml S. M. and Geddes D. (2000) Exploring The Dimensins of Emotional Labor: The Heart of Hoschshild’s Work. Management Comunication Quarterly 14(1): 8-49. 29. Kıyat B. D. (2012) Kurumsal İtibar Katsayısı ve Marka Sadakati İlişkisi: Telekomünikasyon Sektöründe Faaliyet Gösteren Kurumlar Üzerine Bir Araştırma. M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi İstanbul. 30. Lawler E. E. and Hall D. T. (1970) Relations of characteristics to job involvement, satisfaction and intrinsicmotivation. Journal of Applied Psychology 54 (4): 305-312. 31. Lin S. P., Wang Y. Y., Hsu W. L. and Fang C. H. (2015) The Mediation Effect of Emotional Experience between Emotion Labor and Job Engagement. Universal Journal of Management 3(12): 491-496. 32. Maslach C., Schaufeli W. B. and Leiter M. P. (2001) Job Burnout. Annual Reviews Psychology 52: 397-422. 33. Mróz J. and Kaleta K. (2016) Relationships Between Personality, Emotional Labor, Work Engagement and Job Satisfaction İn Service Professions. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 26(5): 767- 782 34. Oral L. ve Köse S. (2011) Hekimlerin Duygusal Emek Kullanımı ile İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 16(2): 463-492. 35. Oktuğ Z. (2013) Algılanan Örgütsel Destek ile Duygusal Emek Arasındaki İlişkide Algılanan Örgütsel Prestijin Biçimlendirici Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 12(46): 370-381. 36. Polatcı S. ve Özyer K. (2015) Duygusal Emek Stratejilerinin Duygusal Zekanın Tükenmişliğe Etkisindeki Aracılık Rolü. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15(3):131-156. 37. Rayner J. (2003) Managing Reputational Risk. Curbing Threats, Leveraging Opportunities, New York, Wiley&Sons. 38. Savaş A. C. (2012) İlköğretim Okul Müdürlerinin Duygusal Zekâ Ve Duygusal Emek Yeterliklerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna Etkisi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi Gaziantep. 39. Saylı H., Ağca V., Kızıldağ D. ve Uğurlu Y. (2009) Etik, Kurumsal İtibar ve Kurumsal Performans İlişkisini Belirlemeye Yönelik İlk 500 İsletme İçinde Yapılmış Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(2):171-180. 40. Schaufeli W. B., Salanova M., Roma V. G. and Bakker A. B. (2002) The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factoranalytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92. 41. Seçer Ş. ve Tınar M. Y. (2004) İşyerinde Tükenmişlik Kaynağı Olarak Duygusal Emek- Hemşireler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. 9. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildirileri, Denizli, 272. 42. Seçer Ş. (2005) Çalışma Yaşamında Duygular ve Duygusal Emek: Sosyoloji, Psikoloji ve Örgüt Teorisi Açısından Bir Değerlendirme, İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı, 50. Kitap, İstanbul: İÜ Yayınevi, (813-834). 43. Serin Ç. (2014) Duygusal Emeğin Tükenmişlik ve İş Tatminine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Türk Hava Kurumu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara. 44. TDK Türkçe Sözlük. (2005) 10. Baskı. Ankara Türk Dil Kurumu Yayınları. 45. Tutar H. (2014) Örgütsel Psikoloji Endüstri ve Örgüt Psikolojisinde yeni Yaklaşımlar. Ankara: Detay Yayıncılık. 46. Türkay O., Ünal A. ve Taşar O. (2011) Motivasyonel ve Yapısal Etkenler Altında Duygusal Emeğin İşe Bağlılığa Etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi 7(14):201-222. 47. Ural A. ve Kılıç İ. (2005) Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık. 48. Uzuntarla Y. (2015) Kişilik Özellikleri İle Empatik Özellikler Arasındaki İlişkide Duygusal Emek ve Tükenmişliğin Aracılık Rolü: Hekimler Üzerine Bir Araştırma. GATA Sağlık Hizmetleri Yönetimi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi Ankara. 49. Villiers C. (2015) The relationships between emotional labour, the HEXACO personality traits, work engagement and burnout in the hospitality industry, Thesis presented in partial fulfilment of the requirements for the degree Master of Commerce (Industrial Psychology) at Stellenbosch University, South Africa. 50. Wharton A. S. (1993) The affective consequences of service work: Managing emotions on the job. Work and Occupations, 20(2):205–232. 51. Yalçın A. (2010) Emotional Labor: Dispositional Antecedents and The Role Of Affective Events. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara. 52. Yaşlıoğlu M. M. (2012) Kurumsal İtibar ve İşletmelerde Kurumsal İtibar Algısını Ölçmeye Yönelik Bir Model Önerisi: Otomotiv Sektöründe Uygulanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.