DEĞER TEMELLİ SAĞLIK HİZMETLERİ MODELİ

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 4, 799 - 822, 26.12.2019

Fatma Seyfioğlu

Öz

Değer temelli yaklaşım, işletmelerin müşterilerin ihtiyaçlarını tespit edip, rakiplerine göre farklı olma üstünlüğü yaratarak, doğru müşteriyi seçerek, güvene dayalı müşteri ilişkileri kurmasını ve işletme kârının artmasını sağlayan bir yaklaşım biçimi olup sağlık hizmeti sunumunda önemli bir yer teşkil eder. Şüphesiz hizmet sunucuları bu yaklaşım ile hizmetlere ulaşma, kârlılık, yüksek kalite, düşük maliyet, hasta odaklı tedavi, hasta memnuniyeti ve en önemlisi de hastalar için değer sağlamış olur. Değer temelli sağlık hizmeti sunumunda sağlığın kazanılması ve sürdürülmesi, doğal olarak tekrarlanan ya da iyileştirilemeyen hastalığın tedavisinden çok daha masrafsız olmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada değer temelli sağlık hizmetleri sistemine stratejik yaklaşımlarda bulunarak bir model önerisi amaçlanmıştır. Bu kapsamda geliştirilen araştırma modeli kamu ve özel sektör olmak üzere sağlık işletmelerinden veriler toplanmıştır. Anket yöntemi ile elde edilen veriler SPSS paket programı kullanarak analiz edilmiş ve genel hasta memnuniyetine etki düzeyi bakımından tıbbi tedavi hizmetlerinden memnuniyet, mevcut sistemde diğer hizmetlerden memnuniyetin gerisinde kalması bulgusu temel alınarak değer temelli sağlık hizmetlerinde modeli oluşturan bileşenlerin hasta memnuniyeti üzerinde anlamlı ve olası pozitif etkileri nitel çalışmanın araştırma konusu olmuştur. Modeli oluşturan diğer bileşenler (6 bileşen) uygulandığında, hasta değer değişimi, kaliteye etkisi, hastaların memnuniyet düzeyi, maliyet değişikliği, kâr oranındaki değişiklik, kaynak ve zaman israfına etkisi, marka değeriyle ilgili sonuçların tespit edilmesi ve çözümüne yönelik tespitler yüz yüze görüşme tekniği ile üst düzey yöneticilere açık uçlu sorular yöneltilerek yapılmıştır. Nitel araştırma içerik analizi sonuçlarında ülkemizde modele bir aşinalığın olduğu, modelin bazı bileşenlerinin kısmen uygulandığı (örneğin; e-nabız) ve ilaveten modele katkı olarak değerlendirilebilecek lokal (Türkiye) öneriler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık hizmeti pazarlaması, sağlık hizmetinde değer kavramı, değer temelli sağlık hizmeti

Kaynakça

• 1. Doyle P. (2003) Değer Temelli Pazarlama. Mediacat, İstanbul.
• 2. Egdom L.S.E., Lagendijk M., Kemp M.H., Dam J.H., Mureau M.A.M., Hazelzet J.A. and Koppert L.B. (2019) Implementation of Value Based Breast Cancer Care. European Journal of Surgical Oncology 45(7): 1163-1170.
• 3. Kandemir A., Şantaş F. ve Uğurluoğlu Ö. (2013) Sağlık Kurumlarında İç Çevre Analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 5(1):1-15.
• 4. Kaplan R.S. and Porter M.E. (2011) How to Solve the Cost Crisis in Health Care. Harv Bus Rev 89(9): 46-52.
• 5. Karaçor S. ve Arıkan A. (2014) Sağlık Kuruluşlarında Pazarlama: Sağlık Pazarlama Karması Unsurlarının Hasta/Müşteri Açısından Önemi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 8(2): 90-118.
• 6. Kim J.Y., Farmer P. and Porter M.E. (2013) Redefining Global Health-Care Delivery. Lancet 382: 1060-1069.
• 7. Kolarczyk L.M., Arora H., Manning M.W. and Zvara D.A. (2018) Defining Value-Based Care in Cardiac and Vascular Anesthesiology: The Past; Present and Future Of Perioperative Cardiovascular Care. Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia 32(1): 512-521.
• 8. Kotler P. (2014) Principles of Marketing. Pearson Education Limited, UK.
• 9. Memişoğlu D. ve Kalkan B. (2016) Sağlık Hizmetlerinde Yönetişim, İnovasyon ve Türkiye. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21(2): 645-665.
• 10. Pıtta D.A. and Laric M.V. (2004) Value Chains in Health Care. Emeraldinsight 21(7): 451-464.
• 11. Porter M.E. (2008) Defining and Introducing Value in Health Care. Evidence-Based Medicine and Changing Nature of Health Care. IOM Annual Meeting Summary Institute of Medicine, Washington.
• 12. Porter M.E. (2009) A Strategy for Health Care Reform-Toward a Value-Based System. The New England Journal of Medicine 631(2): 109-112.
• 13. Porter M.E. (2014a) Value-Based Health Care Delivery Systems Integration and Growth. Texas Medical Center Value-Based Health Care Delivery Seminar. Harvard Business School, Boston.
• 14. Porter M.E. (2014b) Value-Based Health Care Delivery. Harvard Business School Press, Boston.
• 15. Porter M.E. and Teisberg E.O. (2006) Redefining Health Care Creating Value-Based Competition on Results. Harvard Business School Press, Boston.
• 16. Porter M.E. (2010) What is Value in Health Care? The New England Journal of Medicine 363(26): 2477-2481.
• 17. Sağlık Bakanlığı. (2018) Kamu Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi Ek-1 Fiyat Tarifleri Usul ve Esasları. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• 18. Schaal T., Schoenfelder T., Klewer J. and Kugler J. (2017) Effects of Perception of Care, Medical Advice and Hospital Quality on Patient Satisfaction After Primary Total Knee Replacement: A Cross-Sectional Study. PloS One 12(6): 1-12.
• 19. Soysal A. ve Yağar F. (2015) Sağlıkta Dönüşüm Programı: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Bir Araştırma. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi 12 (2): 313-343.
• 20. Şengün H. (2016) Sağlık Hizmetleri Sunumunda İnovasyon. Galenos Yayınevi, İstanbul.
• 21. Tanrıverdi H. ve Erdem Ş. (2010) Sağlık Hizmetlerinde Hizmet Kalitesi ile Tatmin Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. TSA 14(1): 73-92.
• 22. Taşkın E. (2009) Pazarlama Esasları. Türkmen Yayınevi, İstanbul.
• 23. Teisberg E.O. and Wallace S. (2009) Creating a High-Value Delivery System for Health Care. WB Saunders, USA.
• 24. Wang C.J., Cheng S.H., Wu J.Y. and Lin Y.P. (2017) Association of a Bundled-Payment Program with Cost and Outcomes in Full-Cycle Breast Cancer Care. Jama Oncology 3(3): 327-334.
• 25. Weiler Ross D. (2019). Transforming Health Care Through Value-Based Reimbursement. New England Employee Benefits Council, USA.
• 26. Yükselen C. (2011) Pazarlama Araştırmaları. Detay Yayıncılık, Ankara.
• 27. Yükselen C. (2015) Pazarlama İlkeler-Yönetim-Örnek Olaylar. Detay Yayıncılık, Ankara.