HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ETİK İKLİM ALGISI İLE BRİKOLAJ VE YENİLİKÇİLİK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 1, 81 - 92, 24.03.2021

Bediye Öztaş Gönül Kurt Meltem Uğurlu

Öz

Bu araştırmanın amacı; hemşirelerin örgütsel etik iklim algıları ile yenilikçilik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. Kesitsel tipte yürütülen çalışmanın verileri 15 Mayıs-15 Temmuz 2020 tarihlerinde toplanmıştır. Çalışma online olarak yürütülmüş ve 180 hemşireye ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında; ‘Katılımcı Tanılama Formu’, ‘Örgütsel Etik İklim Ölçeği’, ‘Brikolaj Ölçeği’ ve ‘Bireysel Yenilikçilik Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunlukları Shapiro-Wilk-W Testi ile değerlendirilmiş ve non-parametrik testler kullanılmıştır. Verilerin dağılımları, kesikli veriler için sayı ve yüzde, sürekli veriler için ortalama±standart sapma olarak gösterilmiştir. Karşılaştırmalı istatistiklerde, iki grup arası karşılaştırmalar için Mann-Whitney U testi, ikiden fazla gruplarda Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Çoklu grup değerlendirmelerinde p değerinin 0,05’ten küçük olması durumunda farklılığın hangi grup(lar)dan kaynaklandığını belirlemek için Post-Hoc testlerden Bonferroni Düzeltmeli Mann-Whitney U Testi yapılmıştır. Tüm analizler için yanılma düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların Örgütsel Etik İklim Ölçeği toplam puan ortalaması; 76,88±9,87, Brikolaj Ölçeği toplam puan ortalaması; 32,72±4,73, Bireysel Yenilikçilik Ölçeği toplam puan ortalaması; 60,47±6,18 olarak bulunmuştur. Hemşirelerin Örgütsel Etik İklim Ölçeği ile Brikolaj Ölçeği (r=0,447, p=0,000) ve Bireysel Yenilikçilik Ölçeği (r=0,257, p=0,000) toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönde ancak zayıf bir korelasyon bulunmuştur. Hemşirelerin çalıştıkları kurumlarda pozitif örgütsel etik iklim algısı, hemşirelerin bilim ve teknolojik gelişmelere uyum sağlayarak yenilikçi davranışlarda bulunmalarını sağlayacak, dolayısıyla sağlık alanında maliyet etkin hizmet sunumunda sinerji oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Brikolaj, Hemşire, Örgütsel Etik İklim, Yenilikçilik

Kaynakça

• Atabay, G., Cangarli, B.G., & Penbek, S. (2015). Impact of ethical climate on moral distress revisited: Multidimensional view. Nursing Ethics, 22(1), 103–116.
• Baksi, A., Sürücü, H.A., & Kurt, G. (2020). Hemşirelerin bireysel yenilikçilik davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 310-315.
• Baykal, Ü., Altuntaş, S., Öztürk, H., Sökmen, S., İntepeler, Ş.S., & Kantek, F. (2012). Hemşirelik eğitimi veren kurumlarda etik çalışma iklimi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 26-34.
• Borhani, F., Jalali, T., Abbaszadeh, A., & Amiresmaili, M. (2012). Nurses’ perception of ethical climate and job satisfaction. Journal of Medical Ethics History of Medicine, 5(6), 1-6.
• Cullen, J. B., Victor, B., & Bronson, J. W. (1993). The ethical climate questionnaire: An assessment of its devolopment and validity. Psychological Reports, 73(2), 667-674.
• Çavuş, M.F., & Biçer, M. (2016). Relationship between organizational ethical climate and ınnovative behavior: An Example from Turkey. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 6(10), 117-127.
• Ghorbani, A.A., Hesamzadeh, A., Khademloo, M., Khalili, S., Hesamzadeh, S., & Berger, V. (2014). Public and private hospital nurses’ perceptions of the ethical climate in their work settings. Nursing and Midwifery Studies, 3(1), e12867.
• Goldman, A., & Tabak, N. (2010). Perception of ethical climate and its relationship to nurses’ demographic characteristics and job satisfaction. Nursing Ethics, 17(2), 233–246.
• Hurt, H. T., Joseph, K., & Cook, C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4(1), 58-65.
• Hwang, J.I., & Park, H.A. (2014). Nurses’ perception of ethical climate, medical error experience and ıntent-to-leave. Nursing Ethics, 21(1), 28-42.
• Karagözoğlu, Ş., Özden, D., & Yıldırım, G. (2014). Yoğun bakım hemşirelerinin hastane etik iklim algısı. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16(1), 34-45.
• Karatuzla, M., & Köse, T.U. (2019). Hemşirelikte etik iklim algısı. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 465-470.
• Kavousi E., & Mansouri, M. (2015). Impact of organization’s ethical climate and innovation on performance of employees in Iran ınsurance company. Applied Mathematics in Engineering, Management and Technology, 3(1), 753-761.
• Kılıçer, K., & Odabaşı, H.F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150-164.
• Koskenvuori, J., Numminen, O., & Suhonen, R. (2019). Ethical climate in nursing environment: Ascoping review. Nursing Ethics, 26(2), 327–345.
• Krontoft, A., Fuglsang, L., & Kronborg, H. (2017). Innovation activity among nurses: the translation and preliminary validation of the bricolage measure – a mixed-method study. Nordic Journal of Nursing Research, 38(3), 151-159.
• Maniago, J.D. (2018) Practice change and bricolage in nursing: A literature review. International Journal of Nursing Science, 8(1), 1-7.
• Martin, K.D., & Cullen, J.B. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A meta-analytic review. Journal of Business Ethics, 69(2), 175–194.
• Newman, A., Round, H., Bhattacharya, S., & Roy, A. (2017). Ethical climates in organizations: a review and research agenda. Business Ethics Quarterly, 27(4), 475–512.
• Özen, F., & Durkan, E. (2016). Algılanan örgütsel etik iklim ile öğretmenlik meslek etiği arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(4), 593-627.
• Öztaş, B., Kurt, G., Gezginci, E., & Bağcivan, G. (2018). Öztaş brikolaj ölçeği’nin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. 1. Uluslararası İnovatif Hemşirelik Kongresi, İstanbul.
• Polster, D., & Villines, D. (2017). An exploratory descriptive study of registered nurse innovation. Clinical Nurse Specialist, 31(1), E1-E9.
• Sarıköse, S., & Türkmen, E. (2020) The relationship between demographic and occupational variables, transformational leadership perceptions and individual innovativeness in nurses. Journal of Nursing Management, 28(5), 1126–1133.
• Senyard, J., Baker, T., Steffens, P., & Davıdsson, P. (2014). Bricolage as a path to ınnovativeness for resource-constrained new firms. J Prod Innov Manag, 31(2), 211–230.
• Shanker, R., Bhanugopan, R., Heijden, B. & Farrell, M. (2017). Organizational climate for innovation and organizational performance: The mediating effect of innovative work behavior. Journal of Vocational Behavior, 100, 67–77.
• Tiryaki, H.Ş., & Bahçecik, N. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan yönetici hemşire ve hemşirelerin kurumsal iklimi algılayışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-15.
• Qi, L., Liu, B., Wei, X., & Hu, Y. (2019). Impact of inclusive leadership on employee innovative behavior: Perceived organizational support as a mediator. PLoS One, 14(2), e0212091.
• Teresi, M., Pietroni, D.D., Barattucci, M., Giannella, V.A., & Pagliaro, S. (2019). Ethical climate(s), organizational identification, and employees’ behavior. Frontiers in Psychology, 10, 1-13.
• Topcu, M.K., Gursoy, A., & Gurson, P. (2015). The role of the servant leadership on the relation between ethical climate perception and innovative work. European Research Studies, 18(1), 67-80.
• Victor, B., & Cullen, J. B. (1987). A theory and measure of ethical climate in organizations. Research in Corporate Social Performance and Policy, 9, 51–71.
• Yılmaz, A.T., & Yıldırım, A. (2019). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin etik iklim algısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 162-76. Zengin, H., Tiryaki, Ö., & Çınar, N. (2019). Hemşirelikte yenilikçilik ve ilişkili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(6), 207-217.