A STUDY ON GENERAL HEALTH INSURANCE

Year 2025, Volume: 28 Issue: 2, 151 - 184, 28.06.2025

Rabia Çetin , Fatih Şantaş

https://doi.org/10.61859/hacettepesid.1559850

Abstract

With the help of the survey form created in this study, it was aimed to ensure that the current practices of GHI were evaluated by the members of GSS. The universe of the research; It consists of people who reside in the city center of Antalya, are over 18 years old and agree to participate in the research, and are within the scope of GHI either themselves or through their relatives. The sample size of the research was calculated as 664 at a 99% confidence level and the number of people reached in the research was 754. A survey consisting of 24 questions was used as a data collection tool in the research. The survey was prepared by the researcher in line with literature reviews and expert opinion. Single sample chi-square test and independent groups chi-square test were used to analyze the data. The percentage of those who do not know that it is compulsory for everyone residing in Turkey, the amount or rate of premium paid for GHI, how long the premium must be paid to benefit from GHI, and that the GHI premiums of poor people who cannot afford to pay are paid by the state are significantly higher. People participating in the research want the treatment of diseases that are very expensive to treat and that few people will benefit from (such as SMA in babies), dental treatments for aesthetic purposes and traditional or alternative medicine practices to be included within the scope of GSS. The study also found statistically significant differences between the answers given to the GSS and the personal characteristics of the participants (age, gender, income, chronic disease).

Keywords

General health ınsurance , social security , Antalya

Ethical Statement

Araştırmanın yapılabilmesi için Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu’ndan 03/15 Karar No ve 18.05.2023 tarihli onay alınmıştır.

GENEL SAĞLIK SİGORTASINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Bu çalışmada, GSS’nin güncel uygulamalarının, GSS’nin üyesi konumundaki kişilerce değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Antalya İli merkezinde ikamet eden, 18 yaşını doldurmuş; araştırmaya katılmayı kabul eden ve kendisi ya da yakını vasıtasıyla GSS kapsamında yer alan kişiler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem büyüklüğü %99 güven düzeyinde 664 olarak hesaplanmıştır ve araştırmada ulaşılan kişi sayısı 754’tür. Araştırmada veri toplama aracı olarak 24 sorudan oluşan anket kullanılmıştır. Anket, araştırmacı tarafından alanyazın incelemeleri doğrultusunda ve uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır. Verilerin analizinde tek örneklem ki-kare testi ve bağımsız gruplarda ki-kare testinden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda, GSS’nin Türkiye’de ikamet eden herkes için zorunlu olduğunu, GSS için ödenen prim miktarı ya da oranını, GSS’den yararlanmak için ne kadar süre prim ödenmesi gerektiğini ve ödemeye gücü olmayan yoksul kişilerin GSS primlerinin devlet tarafından ödendiğini bilmeyenlerin yüzdesinin anlamlı şekilde daha yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcılar; tedavisi çok pahalı olan ve çok az kişinin yararlanacağı hastalıkların tedavisi (bebeklerde SMA gibi) ve estetik amaçlı diş tedavilerinin GSS kapsamına alınmasını istemektedir. Çalışmada, katılımcıların kişisel özelliklerinin (yaş, cinsiyet, gelir, kronik hastalık) GSS’ye verilen cevaplarda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar oluşturduğu saptanmıştır.

Keywords

Genel sağlık sigortası , sosyal güvenlik , Antalya

References

• Arıcı, K. (2019). Sosyal güvenlikte eşitlik meselesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(1), 3-23.
• Atilla, İ., & Gülay, A. (2022). Türkiye'de Genel Sağlık Sigortası'nın sürdürülebilirliği için zorunlu tamamlayıcı sağlık sigortası modeli önerisi. Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-40.
• Bayın Donar, G. (2022). Genel sağlık sigortası. İçinde Fatih Şantaş & Gülcan Şantaş (Ed.), Sağlık sigortacılığı (s. 105-130). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Boyacıoğlu, N., & Öçal, M. (2018). Sosyal güvenlik hizmetlerinin finansman yöntemleri: Türkiye’de ve dünyada sosyal güvenliğin finansmanına kısa bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(26), 910-923.
• Cece, O. (2017). Sağlık sistemi paydaşlarının sağlık sigortası algısının ölçülmesi: Edirne ili örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. Yayın No:462739.
• Ceylan, B. (2017). Sağlık hizmetlerinde kullanıcı katkılarının ilaç tüketimine etkisi: hastalar ve eczaneler üzerinden bir değerlendirme. [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. Yayın No:488984
• Çallı, M. (2012). 5510 Sayılı Kanun'a göre genel sağlık sigortası kapsamında olup bundan yararlanamayanlar: Denizli örneği [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 332596.
• Çelik, Y. (2022). Sağlık ekonomisi. 5. baskı. Siyasal Kitabevi.
• Çelikay, F. (2009). Türkiye'de sağlık hizmetlerinin finansmanı açısından genel sağlık sigortası sisteminin etkinliği ve geleceği. [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 241568.
• Çoşkun, G. (2022). Bireylerin sağlık sigortalarına ve sağlık hizmetlerine yönelik bakış açılarının değerlendirilmesi: Gümüşhane ili örneği [Yüksek lisans tezi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 760136.
• Dalkılıç, S. (2022). Sosyal güvenlik. İçinde Fatih Şantaş & Gülcan Şantaş (Ed.) Sağlık sigortacılığı (1-17). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Değirmencioğlu, P. T. (2021). Sağlık harcamalarının finansmanında tamamlayıcı sağlık sigortasının rolü: Üniversite çalışanları üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 752656
• Dilik, S. (1980). Sosyal güvenlik ve sosyal hizmetler arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 35(1), 73-84.
• Ekici, N. (2018). Ankara ilinde yaşayan kişilerin genel sağlık sigortası ve özel sağlık sigortalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirimesi. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Ekinci, N. & Orhaner, E. (2018). Ankara ilinde yaşayan kişilerin genel sağlık sigortasına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Usaysad Dergisi, 4(3), 195 -211.
• Fişek, N. (1976). Sağlık alanında sigortacılık. Prof. Dr. Nusret Fişek’in Kitaplaşmamış Yazıları. Ankara Tabipler Odası Bülteni, 13-14. Erişim Tarihi: 12.02.2024, Erişim Adresi:"https://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/28.html"
• Foubister, T., Thomson, S., Mossialos, E. & Mcguire, A. (2006). Private medical insurance in the United Kingdom, European observatory on health systems and policies. Trowbridge: The Cromwell Press.
• Gökmen, S. (2015). Türkiyede sağlık sigorta sistemi: Genel sağlık sigortasının gelişimi ve finansal sürdürülebilirliği. [Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 423179
• Gürdal, T., & Çolak, M. N. (2018). Sağlık hizmetlerinde katılım payı uygulamasının mali sürdürülebilirliğe etkisi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(3), 1-22.
• Işık Erol, S. (2019). Sosyal güvenlik sistemi: Sosyal sigorta, sosyal yardım ve sosyal hizmet bileşenleri bağlamında. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 1-14.
• İntaş, V. (2014). Türkiye'de sosyal sigortacılığın finansal gelişimi: Sistemsel bir analiz [Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 395940.
• Kırdar, E. (2020). Sosyal güvenlik uzmanları ve akademisyenlerin bakış açıları ile Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi üzerine nitel bir araştırma [Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü] Yayın No: 651086.
• Kızılova, A.T. (2015). Türkiye'de genel sağlık sigortası: gelişimi, uygulanması ve sorunları [Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü]. Yayın No:427439.
• Koçhisarlı, L. (2014). Kişiler üzerindeki sigorta bilincinin anket yoluyla analizi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No: 388981.
• Levent, R. (2019). Dünyada ve Türkiye’de sosyal güvenlik gelişimi, Erişim Tarihi: 27/11/2023. Erişim Adresi: https://www.isvesosyalguvenlik.com/dunyada-ve-turkiyede-sosyal-guvenligin-gelisimi/.
• Morrisey, M. A. (2008). Health Insurance. Chicago: Health Administration Press.
• Mossialos, E. & Thomson, S. (2004). Voluntary health insurance: In the European Union, European Observatory on Health Systems and Policies. Erişim Tarihi: 07.05.2025, Erişim Adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/107601/9789289010658-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Orhaner, E. (2006). Türkiye'de sağlık hizmetleri finansmanı ve genel sağlık sigortası. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-22.
• Orhaner, E. (2018). Türkiye’de sağlık sigortası, 1. baskı, Siyasal Kitabevi.
• Orhaner, E., & Ekici, N. (2018). Ankara ilinde yaşayan kişilerin genel sağlık sigortasına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4(3), 195-211.
• Özsarı, H. & Güdük, Ö. (2020). Bazı sigorta şirketi yöneticilerinin Türkiye'de özel sağlık sigortacılığı üzerine bir değerlendirmesi. Acıbadem Sağlık Bilimleri Dergisi. 11(3), 526-536.
• Pekten, A. (2006). Genel sağlık sigortası sistemi ve getirdiği yenilikler. Sayıştay Dergisi, 61, 119-138.
• Resmî Gazete (1950). 10.1.1950 - Sayı: 7402.
• Resmî Gazete (1992). 03.07.1992, Sayı 21273.
• Resmî Gazete (2014). 18. 04. 2014, Sayı 28976.
• SGK (2020). "SMA Hastalığı Hakkında Basın Açıklamamız" Erişim Tarihi: 01.10.2023, https://www.sgk.gov.tr/Duyuru/Detay/SMA-Hastaligi-Hakkinda-Basin-Aciklamamiz-2022-10-31-10-21-54.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, T.C. Resmi Gazete 26200 (31 Mayıs 2006), Kanun No. 5510, md.14
• Starr, P. (1982). The social transformation of american medicine. Basic Books.
• Şenocak, H. (2009). Sosyal güvenlik sistemini oluşturan bileşenlerin tarihi süreç ışığında değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56, 409-468.
• Taban, B. (2015). Özel sağlık sigorta şirketlerinin genel sağlık sigortasının sürdürülebilirliği için tamamlayıcı sağlık sigortasının gerekliliği konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi. FNG & Bilim Tıp Dergisi, 1(2), 77-86
• Tatar, M. (2011). Sağlık güç kaynağı modelleri: Sosyal sağlık sigortasının Türkiye'deki gelişimi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1), 103-133.
• Tek, Ç. (2018). Genel sağlık sigortasına eleştirel bir bakış. [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yayın No:526980.
• Türk Tabipleri Birliği (TTB), (2012). Tamamlayıcı sağlık sigortası en çok yoksulları, yaşlıları ve kronik hastaları vuracak. Erişim Tarihi: 07.05.2025, Erişim Adresi: http://kirktabib.org.tr/?p=652
• Uzun, S. (2015). Tamamlayıcı sağlık sigortası. [Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimler Enstitüsü]. Yayın No:433456
• WHO (2025). Universal health coverage. Erişim Tarihi: 10.05.2025, Erişim Adresi: https://www.who.int/health-topics/universal-health-coverage#tab=tab_1
• Yayla, Ş. O. (2019). Sigortacılık ve Türkiye'de sigorta sektörünün durumu. Liberal Düşünce Dergisi, 24(94), 107-125.
• Yiğit, F. (2007). Özel sağlık sigortası olmayan kişilerde genel sağlık ve özel sağlık sigortacılığına bakış. [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü] . Yayın No: 196078
• Zeybek, M., & Eke, E. (2019). İlaç politikaları ve uygulamaları bağlamında bireylerin ilaç kullanma davranışları üzerine bir araştırma: Isparta ili örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(4), 1067-1087.