Mehmet Ali Çalgan. Muhaddisler Muhteva Tenkidi Yaptı Mı?. (İstanbul: İFAV Yayınları, 2024)

Yıl 2024, Sayı: 13, 389 - 400, 31.12.2024

Mehmet Çetin

Öz

Kasım 2023’te ilk baskısı Mart 2024’te gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ikinci baskısı yapılan “Muhaddisler Muhteva Tenkidi Yaptı Mı?” isimli eser, Mehmet Ali Çalgan tarafından kaleme alınmıştır. Çalgan eserde, “muhaddisler sened tenkidi yapmışlardır ancak metin ve muhteva tenkidi yapmamışlardır” şeklindeki yaygın iddianın doğru olmadığını ortaya koymaya, muhaddislerin muhteva tenkidi yaptıklarını klasik eserlerden arz ettiği çok sayıdaki örnekle ve yakın dönem araştırmacılarının yazdıkları kitap, tez ve makalelerden istifadeyle cevap vermiştir. Yazar, mütekaddimun alimlerin muhteva tenkidi yaptıklarını ancak çoğu zaman bunu sarih bir şekilde izah etmediklerine, o dönemde kullanılan münker, bâtıl, mevzu, teferrüd gibi birçok terimin muhteva tenkidi yaptıklarında kullandıkları genel ifadelerden bazıları olduğuna, bu özellikler bilinirse klasik dönemde yapılan muhteva tenkitlerinin fark edilebileceğine dikkat çekmiştir. Ayrıca bir hadisin sıhhatini belirlemede muhteva tenkidinin gerekli ancak yetersiz olduğuna, sened ve metnin/muhtevanın birlikte değerlendirilerek sıhhati hakkında hüküm verilmesi gerektiğine dikkat çekmiştir. Yazar eserde, metin ve muhteva tenkidi konusunda yakın döneme kadar yapılan çalışmalardan, bu çalışmalarda maruz kalınan yanlışlardan da bahsetmiştir. Yazar konuyla ilgili çalışmaları olan bazı ilim adamlarının eserlerine yoğunlaşmış ve bu eserlerde yanlış olduğunu düşündüğü hususları mercek altına almıştır. Eserde, hadislere muhtevâ tenkidi yapmanın sorunları ve sınırlılıklarına da işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, sened tenkidi, metin tenkidi, muhteva tenkidi, sıhhat.

محمد علي جالقان. هل انتقد المحدثون محتوى الأحاديث ؟. (إستانبول: İFAV، 2024)

Öz

بحث الكاتب محمد علي جالقان في موضوع انتقاد محتوى الأحاديث في مقالته "منهج ابن كثير في شرح ونقد متون الأحاديث في تفسير القرآن العظيم" التي نشرت سنة 2020. وكذلك في كتابه "هل انتقد المحدثون محتوى الأحاديث" معتمدا على مقالات نشرها من قبل، ومستفيدا من البحوث المنشورة باللغة العربية والتركية، في مجال نقد محتوى الأحاديث للعلماء المتقدمين مثل البخاري ( ت:256/870) ومسلم (ت: 261/875) والترمذي (ت: 279/892) وابن أبي حاتم (ت: 327/938) وابن حبان (ت: 354/965), والمتأخرين مثل ابن الجوزي (ت: 597/1201) وابن كثير (ت: 774/1373) وابن حجر (ت: 852/1449) والذهبي (ت: 748/1348). وسنحاول تقديم أهم النقاط العلمية من خلال مراجعة كتابه السابق. الكلمات المفتاحية: حديث (رسول الله), المحدث, محتوى, انتقاد, نقد محتوى الأحاديث.

Anahtar Kelimeler

الحديث, المحدث, المحتوى, انتقاد, نقد متون الأحاديث

“Did the Hadith Scholars Critique the Content?”, Mehmet Ali Çalgan, İstanbul: İFAV Publishing House, 2024, 2nd Edition, 294 pages.

Öz

The first edition of which was published in November 2023 and the second edition was revised and expanded in March 2024 “Did the Hadith Scholars Critique the Content?” The work titled was written by Mehmet Ali Çalgan. In his work, Çalgan responded to the fact that the common claim that “Muhaddiths criticized the sanad but did not criticize the text and content” is not true, by providing many examples from classical works that the muhaddiths criticized the content, and by making use of the books, theses and articles written by recent researchers. The author pointed out that the earlier scholars criticized the content, but most of the time they did not explain it clearly, that many terms used in that period, such as munkar, batıl, mevzu, teferrud, were some of the general expressions they used when they criticized the content, if these features are known, content criticisms made in the classical period can be noticed. He also pointed out that content criticism is necessary but insufficient in determining the authenticity of a hadith, and that the authenticity of the hadith and the text/content should be evaluated together and a judgment should be made about its authenticity. In the work, the author also talked about the studies carried out until recently on text and content criticism and the mistakes made in these studies. The author focused on the works of some scientists who worked on the subject and examined the issues that he thought were wrong in these works. In the work, the problems and limitations of criticizing the content of hadiths are also pointed out.

Anahtar Kelimeler

Ḥadīth, sanad criticism (the chain of hadith transmitters), matn criticism, content criticism, authentic.