BALIKESIR- GÖNEN DISTRICT KOCAPINAR NEIGHBORHOOD ABA AND MATTRESS WEAVING

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı 3 - AYDIN UĞURLU VE GELENEKSEL SANATLAR ÖZEL SAYISI, 384 - 399, 31.03.2022

Berna Sevinç

Öz

Turkish tribes migrated from Central Asia and settled in Anatolian lands starting from the 9th century. Many reasons such as climatic conditions, protection from enemies, the desire to live on more fertile lands were among the reasons for their migration and they continued their lives by dispersing to various countries of the world.

For these reasons, Anatolia and the Balkans became the areas where Turkish tribes migrated from Central Asia. Turkish tribes from the north and south have settled in these areas since the VI century.

By integrating with the people of the region and the geography of the places where the Turkish tribes passed through and settled throughout history, they managed to create a synthesis by combining their own cultures with the culture of that region.

This study has been prepared on Kocapınar village and its weavings, who define themselves as Pomak Turks, expressing that they came to Balıkesir Province Gönen District Kocapınar Village (Neighborhood) by migrating from the Balkans. Among these weavings, it will be tried to give information about traditional aba, serge and mattress weavings.

Anahtar Kelimeler

Anatolia, Pomaks, Aba, Mattress, Weaving

BALIKESİR- GÖNEN İLÇESİ KOCAPINAR KÖYÜ (MAHALLESİ) ABA VE ŞİLTE DOKUMALARI

Öz

Türk boyları, Orta Asya’dan göç ederek Anadolu topraklarına 9. yüzyıldan itibaren yerleşmişlerdir. İklim şartları, düşmanlarından korunma, daha verimli topraklar üzerinde yaşamını sürdürme isteği, hayvanlarına verimli ovalar arama isteği vb. pek çok sebepler göç etmelerinin nedenleri arasında yer almış ve dünyanın çeşitli ülkelerine dağılarak yaşamlarını devam ettirmişlerdir.

Anadolu ve Balkanlar bu sebeplerden ötürü Orta Asya’dan göçle gelen Türk boylarının bulunduğu sahalar olmuştur. Bu sahalara VI. yüzyıldan itibaren kuzey ve güneyden gelen Türk boyları yerleşmiştir. Türk boyları tarih boyunca geçtikleri ve yerleştikleri yerlerde bölge insanı ve coğrafya ile bütünleşerek o bölgenin kültürü ile birlikte kendi kültürünü birleştirip sentez oluşturmayı başarmışlardır. Bu çalışma Balıkesir ili Gönen ilçesi Kocapınar Köyü’ne (Mahalle) Balkanlar’dan göç ederek geldiklerini ifade eden ve kendilerini Pomak Türkleri olarak tanımlayan Kocapınar Köyü’nde yapılan dokumalar üzerine hazırlanmıştır. Bu dokumalar içerisinde geleneksel aba, şayak ve şilte dokumaları hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Pomaklar, Aba, Şilte, Dokuma

Kaynakça

• Ayhan, Aydın (2005). “Balıkesir’de Abacılık ve Abahane”, Balıkesir Sempozyumu tebliğler Kitabı, s. 281-291.
• Begiç, H, Nurgül (2016). “Giyim–Kuşam Kültüründe Keçe Sanatına Tarihsel Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (SUTAD 40), s. 287-297.
• Er, İlker-Genç, Serdar (2008). “XVII. Yüzyıl sonlarında Balıkesir’de Giyim Kuşam” Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 11, S.1 9. s. 208-111.
• Eroğlu, Ali Mehmet (2015). “Balıkesir Sındırgı (Şahinkaya Köyü) Pomak (Peşkir) Dokumaları”, İdil Dergisi, S. 18, s. 185-204.
• Gözler, Kemal (2002). “Osmanlı Tahrir Defterlerine Göre Lofça Pomak Köylerinin İlk Müslüman Sakinleri”, I. Türk Tarih Kongresi Yayınları, C. 3, s. 1397-1437.
• İnalcık, Halil (2005). “Türkler ve Balkanlar”, Ball- Tam Türklük Bilgisi Dergisi 3, Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi s. 19-44.
• Memişoğlu, Hüseyin (1999). Balkanlarda Pomak Türkleri. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, s. 15-16.
• Sevinç, Berna (2005). “Balıkesir- Gönen Kocapınar Köyü Pomak Dokumaları”, Balıkesir Sempozyum Tebliğler Kitabı, s. 502-505.
• Sevinç, Berna (2009). “Balıkesir- Gönen İlçesi Pomak Köyleri Geleneksel Dokumalar ve Kocapınar Köyü Örneği”, Uluslararası Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, s. 297-305.
• Sökmen, Sultan (2020). “Balıkesir Karasi İlçesi Turplu Mahallesi Şayak Dokumacılığı”, 14. Uluslararası Türk Sanatı, Tarihi ve Kongresi (Çevrimiçi) Sanat Etkinlikleri, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları, No: 71, s. 83-88.
• Uğurlu, Aydın (1990). “Balıkesir, Gönen, Kocapınar Köyü, Kebe, Aba, Şayak Dokumaları” İlgi, S. 61, s. 23.
• Uğurlu, Aydın (2020). “Türkiye’de Geleneksel El Dokumacılığı Eğitimi”, Arış Halı Dokuma ve İşleme Sanatları Dergisi, S. 17, s. 22- 43.
• https://www.tdk.gov.tr/tdk/kurumsal/yazim-kilavuzu