EXAMPLE OF USE OF RESOURCES IN URBAN HISTORY: EXAMPLE OF 1447 NUMBERED KADI COURT RECORD OF GİRESUN

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 438 - 454, 28.12.2022

Zafer Aktaş

Öz

The developments in the world in the last two centuries and the migrations from the countryside to the cities have brought the studies of cities to the agenda. The first studies on urban historiography were generally made on the general and special problems of cities. Studies on urban historiography, which started in different parts of the world and especially in Europe, spread to other countries in a short time. Especially since the 1960s, the interest in urban historiography has increased and valuable studies have been created.
Studies on urban historiography in Turkey have not reached a level comparable to European countries. Instead of a city historiography written using only one source, a comparative urban historiography using different sources is preferred today. It should be said that there is not enough study on the identity of cities when viewed within the framework of Islamic civilization. In the light of this information, it would not be pretentious to say that urban historiography is not at a sufficient level in our country and that the studies carried out are quite limited.
Giresun Sharia Records No. 1447 consists of the records kept between 1908-1909. In this study, court records that will shed light on the administrative, economic, social and cultural history of Giresun of the period were analyzed.

Anahtar Kelimeler

Sharʻiyyah Record, Kadi., Giresun, 1447, Court

ŞEHİR TARİHÇİLİĞİNDE KAYNAK KULLANIMINA ÖRNEK: 1447 NOLU GİRESUN ŞER’İYYE SİCİLİ ÖRNEĞİ

Öz

Son iki asırda dünyada yaşanan gelişmeler ve kırsaldan şehre doğru yapılan göçler, şehirlere ait çalışmaları da gündeme getirmiştir. Şehir tarihçiliği ile ilgili ilk çalışmalar, genellikle şehirlerin genel ve özel problemleri üzerine yapılmıştır. Dünyanın değişik yerlerinde ve özellikle de Avrupa’da başlayan şehir tarihçiliğine ait çalışmalar kısa zamanda diğer ülkelere de yayılmıştır. Özellikle 1960’lı yıllardan itibaren şehir tarihçiliğine olan ilgi artmış ve birbirinden değerli eserler vücuda getirilmiştir.
Türkiye’deki şehir tarihçiliğine ait çalışmalar Avrupa ülkeleriyle kıyaslanabilecek bir seviyeye gelememiştir. Sadece bir kaynak kullanılarak yazılan şehir tarihçiliği yerine farklı kaynaklar kullanılarak ve mukayeseli bir şehir tarihçiliği günümüzde tercih edilmektedir. İslam medeniyeti çerçevesinde bakıldığında şehirlerin kimliği üzerine yeterli çalışmanın yapılamadığını söylemek gerekir. Bu bilgiler ışığında ülkemizde şehir tarihçiliğinin yeterli seviyede olmadığını ve yapılan çalışmaların ise oldukça sınırlı olduğunu söylemek iddialı olmasa gerektir.
1447 no’lu Giresun Şer’iyye Sicil Defteri 1908-1909 tarihlerinde tutulan kayıtlardan oluşmaktadır. Bu çalışmada dönemin Giresun’unun idari, ekonomik, sosyal ve kültürel tarihine ışık tutacak mahkeme kayıtları analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Giresun, 1447, Şer’iyye Sicili, Kadı, Mahkeme.

Kaynakça

• Acar, Halil İbrahim (2010). “Talâk”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 39, s. 496-500. (https://islamansiklopedisi.org.tr/talak [Erişim Tarihi: 28.11.2022]).
• Aydın, Mehmet Akif (2003). “Mehir”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 28, s. 389-391. (https://islamansiklopedisi.org.tr/mehir [Erişim Tarihi: 28.11.2022]).
• Bozatay, Şeniz Ambarlı; Demir, Konur ALP (2014). “Osmanlı Adli ve İdari Sisteminde Kadılık: Kurumsal Bir Değerlendirme”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 6, S. 10, s. 71-89. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/makusobed/issue/19442/206782 [Erişim Tarihi: 26.10.2022]).
• Cin, Halil (1976). Eski Hukukumuzda Boşanma. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Cin, Halil; Akgündüz, Ahmet (1990). Türk-İslam Hukuk Tarihi. C. 1-2. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Demir, Alparslan; Dönder, Yasin (Nisan 2017). “Gümüşhane Şer’iyye Sicili (1887-1892)”, Mavi Atlas, C. 5, S. 1, s. 160-171, (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/298008 [Erişim tarihi: 12.10.2022]).
• Ekinci, Ekrem Buğra (2001). "Tanzimat Devri Osmanlı Mahkemeleri", Ankara Barosu Dergisi, S. 1, s. 59-72, (https://www.academia.edu/24089580/Tanzimat_Devri_Osmanl%C4%B1_Mahkemeleri [Erişim tarihi: 12.10.2022]).
• Kavak, Nuri (2019). “Kırım Hanlığında Evlenme ve Sonuçları Üzerine Bir Tahlil”, Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C. 4, S. 3, s. 131-140. (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/816146 [Erişim Tarihi: 28.11.2022]).
• Kazıcı, Ziya (2003). Osmanlı Vakıf Medeniyeti, İstanbul: Bilge Yayınları.
• Pakalın, Mehmet Zeki (1999). Osmanlı Tarih Deyimler ve Terimler Sözlüğü, C. I - II, İstanbul: MEB Yayınları.
• Teber, Ö. F. (2000). “Osmanlı Devleti Adlî Yapısından Bir Kesit: Şer’iyye Siciller”, Erdem, C. 12, S. 35, s. 537-554 (https://dergipark.org.tr/tr/pub/erdem/issue/44364/548607 [Erişim Tarihi: 26.10.2022]).
• Terzi, Mehmet Akif (30 Haziran 1 Temmuz 2000). "1915-1925 Tarihli Şebinkarahisar Şer'iyye Sicili Hakkında Bir Değerlendirme", Şebinkarahisar 1. Tarih ve Kültür Sempozyumu’nda Sunulmuş Bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Giresun.
• Uğur, Yunus (Mayıs 2003). "Mahkeme Kayıtları (Şer'iyye Sicilleri) Literatür Değerlendirmesi ve Bibliyografya", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 1, S. 1, s. 305-344, (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/651469 [Erişim tarihi: 12.10.2022]).