Hemşirelerin Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Değişkenlerin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 14 - 18, 31.12.2019

Gamze Aktaş Safiye Ozvurmaz

Öz

Amaç: Bu araştırma bir üniversite uygulama ve araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerin yaşam kalitesini ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Yöntem: Araştırmanın evrenini Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan hemşireler ile gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden 302 hemşire oluşturdu. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” ve “Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Formu” (Short Form-36) ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis H testi analizleri yapıldı.
Bulgular: Hemşirelerin Yaşam Kalitesi Ölçeği alt boyutlarından en yüksek puanı “Fiziksel Fonksiyon” (78.53±17.98) boyutundan, en düşük puanı ise “Fiziksel Rol” (21.69±19.66) boyutundan aldığı belirlendi. Hemşirelerin ölçek alt boyutlarına göre fiziksel sağlık puan ortalamalarının (fiziksel fonksiyon (78.53±17.98), fiziksel rol (21.69±19.66), ağrı (61.43±24.21), genel sağlık (53.00±21.16)) ruhsal sağlık puan ortalamalarından (enerji (50.48±21.13), sosyal fonksiyon (52.28±25.38), emosyonel rol (21.96±19.86), mental sağlık (61.38±17,49)) olduğu belirlendi. Hemşirelerin cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı, eğitim durumu, çalışma yılı, çalışma biçimi, haftalık çalışma saati ile yaşam kalitesi arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0.05). Çalışılan birim ve kronik hastalık varlığı, sigara kullanımı, gelir durumu ile yaşam kalitesi arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p<0.05).
Sonuç: Hemşirelerin Yaşam Kalitesi Ölçeği alt boyutlarından fiziksel sağlık puan ortalamaları ruhsal sağlık puan ortalamalarından daha yüksek bulundu

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, hemşire, yaşam kalitesi

Kaynakça

• 1. Avcı, K. ve Pala, K. (2004). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan araştırma görevlisi ve uzman doktorların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 81-5.
• 2. Demiral, Y., Ergör, G., Ünal, B., Semin, S., Akvardar, Y. Kıvırcık, B. ve Alptekin, K. (2006) Normative data and discriminative properties of short form 36 (SF-36) in Turkish urban population. BMC Public Health, 9;6, 247. doi: https://doi.org/10.1186/1471-2458-6-247.
• 3. Eğicioğlu, H. (2008). Üreme çağındaki kadınlarda premenstrual sendromun yaşam kalitesine etkisinin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• 4. Erkıral, C. (2014). Hemşirelerin yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 5. Göçgeldi, E., Babayiğit, M.A., Hassoy, H., Açıkel, C.H., Taşçı, İ. ve Ceylan, S. (2008). Hipertansiyon tanısı almış hastaların algıladıkları yaşam kalitesi düzeyinin ve etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 50, 172-179.
• 6. Güney, Z. (2014). Sağlık yöneticilerinin yaşam kalitesinin belirlenmesi: Ankara ili örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 7. Halbesleben, J.R., Wakefield, B.J., Wakefield, D.S. ve Cooper, L.B. (2008). Nurse burnout and patient safety outcomes: nurse safety perception versus reporting behavior. West J Nurs Res, 30, 560-577. doi:https://doi.org/10.1177/0193945907311322.
• 8. Hays, R.D., Wells, K.B., Sherbourne, C.D., Rogers, W. ve Spritzer, K. (1995) Functioning and well-being outcomes of patients with depression compared with chronic general medical illnesses. Arch Gen Psychiatry, 52, 11–19. doi: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1995.03950130011002.
• 9. Hopman, W.M., Towheed, T., Anastassiades, T., Tenenhouse, A., Poliquin, S., Berger, C., Joseph, L., Brown, J.P., Murray, T.M., Adachi, J.D., Hanley, D.A. ve Papadimitropoulos, E. (2000). Canadian normative data for the SF-36 health survey. CMAJ, 163, 265-71.
• 10. Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek, G., Ölmez, N. Ve Memiş, A.K. (1999). Kısa Form-36 (KF36)’nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, 12, 102-106.
• 11. Koltarla, S. (2008). Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık personelinin yaşam kalitesinin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• 12. Kürklü, S. (2014). Bir eğitim ve araştırma hastanesinde görev yapan sağlık çalışanlarında fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine olası etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 13. Meeks, S. ve Murrell, S.A. (2001). Contribution of education to health and life satisfaction in older adults mediated by negative affect. J Aging Health, 13, 92-119. doi: https://doi.org/10.1177/089826430101300105.
• 14. Muşlu, C., Baltacı, D., Kutanis, R. ve Kara, İ.H. (2012). Birinci Basamak ve Hastanede Çalışan Hemşirelerde Anksiyete, Depresyon ve Hayat Kalitesi. Konuralp Tıp Dergisi, 4(1), 17-23.
• 15. Poghosyan, L., Clarke, S.P., Finlayson, M. ve Aiken, L.H. (2010). Nurse burnout and quality of care: cross-national investigation in six countries. Res. Nurs. Health, 33, 288-298. doi: https://doi.org/10.1002/nur.20383.
• 16. Soyuer, F., Ünalan, D. ve Öztürk, A. (2006). Kronik beyin damar hastalıklarında yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13, 157-162.
• 17. Sullivan, M. ve Karlsson, J. (1998). The Swedish SF-36 Health Survey III. Evaluation of criterionbased validity: Results from normative population. J Clin Epidemiol, 51, 1105-13. doi: https://doi.org/10.1016/s0895-4356(98)00102-4.
• 18. Şahin, N. (2001). Hastanelerde çalışan hemşirelerin öznel yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi (Kırıkkale Devlet ve SSK Hastaneleri örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 19. Şenol, Y. (2006). Yaşam Kalitesi Ölçütlerinde Taraf Tutma: Cevap Kayması. TAF Preventive Medicine Bulletin, 5 (5), 382- 389.
• 20. Testa, M.A. ve Simonson, D.C. (1996). Assessment of Qality-of-life Outcomes. New England Journal of Medicine, 334(13), 835-40. doihttps://doi.org/10.1056/NEJM199603283341306.
• 21. Vural, Ö. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 22. Yüksel, İ. (2004). Çalışma Yaşamı Kalitesinin Tipik ve Atipik İstihdam Açısından İncelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 47–58.