Erken Gebelik Döneminde Yaşanan Bulantı Kusmanın Sıklığı ve Yaşam Kalitesine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 7 - 11, 31.05.2020

Özlem Şahan , Emel Ege

Öz

Amaç: Bu araştırma, erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusma sıklığı ve bulantı kusmanın yaşam kalitesine etkisini incelenmek amacıyla tanımlayıcı türde yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini; Karaman il merkezinde bulunan Karaman doğum ve çocuk hastalıkları hastanesinin kadın doğum polikliniğine başvuran erken gebelik dönemi 5-16. haftalar arası 18-49 yaş grubu, 241 gebe oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan 35 soruluk anket formu ve “SF-36 Yaşam kalitesi ölçeği” kullanılmıştır. Veriler 15-02-2012- 15-04-2012 tarihleri arasında araştırmacı tarafından gebelerle yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Mann Whitney U analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Gebelerin %60.6’sında gebelikte bulantı kusma sorunu olduğu saptanmıştır. Gebelerin bulantı kusma durumu ile yaşam kalitesi alt boyutlarının tümü arasında anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0,05). Gebelerin erken dönemde görülen bulantı kusmadan %56,2’sinin cinsel yaşamının etkilendiği, %74,7’sinin günlük fiziksel aktivitelerinin etkilendiği, %74’ünün günlük işlerinin etkilendiği saptanmıştır. BK’nın cinsel yaşama etkisi ile yaşam kalitesinin alt boyutlarından; fiziksel fonksiyon, fiziksel rol, ağrı, sosyal fonksiyon, emosyonel rol ve mental sağlık arasında, günlük fiziksel aktivitelere etkisi ile yaşam kalitesinin alt boyutlarından; fiziksel fonksiyon, ağrı, canlılık, sosyal fonksiyon ve mental sağlık arasında, günlük işlere etkisi ile yaşam kalitesinin alt boyutlarından; fiziksel fonksiyon, ağrı, canlılık ve mental sağlık arasında, anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0,05).
Sonuç: Sonuç olarak, erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusmanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediği ve bundan dolayı hemşirelik yaklaşımının; uygun destek ve eğitimi içermesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, bulantı ve kusma

Kaynakça

• 1. Abell TL, Riley CA. Hyperemesis gravidarum. Gastroenterology Clinics of North America. 1992;21(4):835-849.
• 2. Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. A.Ü. HYO Derg. 2006;9(2):68-75.
• 3. Attard CL, Kohli MA, Coleman S. The burden of illness of severe nausea and vomiting of pregnancy in the United States. Am J Obstet Gynecol. 2002;186:220-7.
• 4. Avcı K, Pala K. Uludağ üniversitesi tıp fakültesinde çalışan araştırma görevlisi ve uzman doktorların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. U.Ü Tıp Fak Derg. 2004;30:2,81-85.
• 5. Balcı E, Gün İ, Özçelik B, Öztürk A. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi kadın doğum polikliniğine başvuran gebelerin sevk ve sağlık ocaklarını kullanma durumu. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 14(2): 91-6.
• 6. Bıçakçı H. Doğum sonrası annelerin öz-bakım gücünün hastane taburculuğuna hazır oluşluklarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı.Yüksek Lisans Tezi. Konya, 2010.
• 7. Cevrioğlu AS, Koçak İ. Hiperemezis gravidarum: Tanı ve tedavide güncel yaklaşımlar. TJOD Uzmanlık Sonrası Eğitim Derg. 2004;8:203-210.
• 8. Davis M. Nausea and vomiting of pregnancy an evidence based review. Journal of Perinatal ve Neonatal Nursing. 2004;18(4):312-328.
• 9. Efe H. Gebeliğin Kadın Cinselliği Üzerine Etkileri. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları Doğum Kliniği, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 2006.
• 10. Ege E, Eryılmaz G. Erken gebelik dönemi bulantı kusması olan gebelerin günlük yaşam aktivitelerinin etkilenme durumunun incelenmesi. A.Ü HYO Derg. 2000;3(1):1-8.
• 11. Gadsby R, Barnie-Adshead AM, Jagger C. A prospective study of nausea and vomiting during pregnancy. Br J Gen Pract. 1993;43:245-48.
• 12. Gjerdingen D, Froberg DG, Fontaine P. The effects of social support on women’s health during pregnancy labor and delivery and the postpartum period. Fam Med 1991;23:370-375.
• 13. Jueckstock JK, Kaestner R, Mylonas I. Managing hyperemesis gravidarum: A multimodal Challenge. BMC Medicine. 2010;8:46.
• 14. Kılıçarslan S. Edirne şehir merkezindeki son trimester gebelerin sosyodemografik özellikleri, yaşam kalitesi, kaygı düzeyleri. Trakya Üniversitesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Edirne, 2008.
• 15. King TL, Murphy PA. Evidence-based approaches to managing nausea and vomiting in early pregnancy. J Midwifery Womens Health. 2009;54(6):430-444.
• 16. Lacesse A, Rey E, Ferreia E, Morin C, ve Berard A. Validity of a modified pregnancy-unique quantification of emesis and nausea (PUQE) scoring index to assess severity of nausea and vomiting of pregnancy. American Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2008;198(1):71.e1-71.e7.
• 17. Lowdermilk DL, Perry SE, Bobak İM. Maternity and women's health care: Coping with nutrition-related discomforts of pregnancy. St. Louis: Mosby. 1997;182-183.
• 18. Lwanga SK, Lemeshow S. Sample size determination in health studies: a practical manual. Geneva, World Health Organization. 1991;25.
• 19. Miller F. Nausea and vomiting in pregnancy: The problem of perception - Is it really a disease? Am J Obstet Gynecol. 2002;186:182-3.
• 20. Newman V, Fullerton JT, Anderson PO. Clinical Advances in the management of severe nausea and vomiting during pregnancy. JOGNN, 1993;22(6):483-490.
• 21. O'Brien B, Zhou Q. Variables Related to nausea and vomiting during pregnancy. Birth. 1995;22:93-100.
• 22. Okanlı A, Tortumluoğlu G, Kırpınar İ. Gebe Kadınların Ailelerinden Algıladıkları Sosyal Destek ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2003;4:98-105.
• 23. Özçelik G. Aydın ilinde gebelikte yaşanan sağlık sorunları ve yasam kalitesi ile ilişkisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Aydın, 2010.
• 24. Söylemez F, Başkol N. Hiperemezis gravidarumda tiroid fonksiyonları. Kadın Doğum Dergisi. 1988;3:215-8.
• 25. Taşkın L. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği 8. baskı, Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık, 2007:251-274.
• 26. Timur S, Kızılırmak A. Gebelerin Bulantı Kusma ile Baş Etme Yöntemleri. İ.Ü.F.N. Hem. Derg (2011) Cilt 19 - Sayı 3: 129-134
• 27. TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması) 2008. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/data/TNSA-2008_ana_Rapor-tr.pdf. Erişim tarihi: 05.07.2012.
• 28. Verberg MF, Gillott DJ, Al-Fardan N, Grudzinskas JG. Hyperemesis gravidarum, a literature review. Hum Reprod Update. 2005;11:527- 39.
• 29. Weigel MM, Weigel RM. The association of reproductive history, demographic factors and alcohol and tobacco consumption with the risk of developing nausea and vomiting in early pregnancy. Am J Epidemiol. 1988; 127 562-570.