Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastaların Öz Yeterlik Düzeyleri ve Sıvı Kontrolüne Uyumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 9, 30.12.2020

Hatice Biçer , Elanur Yılmaz Karabulutlu

Öz

Bu araştırma, hemodiyaliz tedavisi alan hastaların öz yeterlik düzeylerini ve sıvı kontrolüne uyumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı olarak yapılan araştırmanın evrenini, Ocak-Temmuz 2015 tarihleri arasında Erzurum il merkezinde bulunan iki diyaliz ünitesinde hemodiyaliz tedavisi alan 270 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 232 hasta oluşturmuştur. Araştırma verileri Soru formu, sıvı kontrol ölçeği ve genel öz yeterlik ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Hastaların genel öz yeterlik puan ortalamasının 27.57±9.46, sıvı kontrol ölçeğinin genel puan ortalamasının 53.65±6.20, bilgi alt boyutu puan ortalamasının 18,75±2.23, davranış alt boyutu puan ortalamasının 24.16±4.34 ve tutum alt boyutu puan ortalamasının 10.73±3.01 olduğu tespit edilmiştir. Hastaların öz yeterlik puanları ile sıvı kontrol ölçeği puanları arasında pozitif yönlü (r: .317, p<0.01), interdiyalitik kilo ile sıvı kontrol ölçeği arasında negatif yönlü (r: -.208, p<0.01) bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların orta düzeyde öz yeterliğe sahip olduğu bulunmuştur. Hastaların sıvı kısıtlamasına orta düzeyde uyum sağladığı, sıvı kısıtlaması hakkındaki bilgilerinin yüksek, sıvı kısıtlamasına yönelik olumlu davranışlarının orta düzeyde ve tutumlarının ise düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Hastaların öz yeterlikleri arttıkça sıvı kontrol uyumlarının da arttığı belirlenmiştir. Sıvı kontrol uyumu arttıkça interdiyalitik kilo azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, Öz yeterlik, Hemşirelik, Sıvı Kontrol Uyumu

Kaynakça

• 1. Afaj, C. (2015). Fluid and dietary restriction’s efficacy on chronic kidney disease patients in hemodialysis. Rev Bras Enferm, 68, 842-850.
• 2. Ahrari, S., Moshki, M. & Bahrami, M. (2014). The relationship between social support and adherence of dietary and fluids restrictions among hemodialysis patients in Iran. J Caring Sci, 3, 11-19.
• 3. Akgöz, N. ve Arslan, S. (2017). Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda yaşanan semptomların incelenmesi. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 1, 20-25.