Meme Kanserinde Maneviyatın Yaşam Sürecine ve Baş Etmeye Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 404 - 412, 18.12.2024

Aygül Kıssal , Sümeyye Kavici

https://doi.org/10.54189/hbd.1487584

Öz

Meme kanseriyle baş etme sürecinde kullanılan dini/manevi kaynakları kullanma stratejisinin önemine ilişkin kanıtlar giderek artmaktadır. Literatürde "din ve maneviyat " kavramları geniş bir perspektifle tartışılmış ve bazı çalışmalarda bu iki kavram birbirinin yerine kullanılmıştır. Bireyin mensup olduğu din, inançları veya inançsızlıkları baş etme yöntemi olarak din/maneviyata olan yaklaşımını belirlemektedir. Meme kanseri hastalarında din/maneviyatın yaşam sürecine ve baş etmedeki etkilerinin incelenmesi amacıyla son on yıldaki “meme kanseri, din, maneviyat ve baş etme” anahtar kelimeleri ile Türkçe ve İngilizce dillerinde yapılan literatür taramaları sonucunda ulaşılan araştırmalar gözden geçirilmiştir. Literatürün büyük bölümü sağlık çalışanları ve hemşirelerin meme kanseri ile baş etme sürecinde dini/manevi kaynakların kullanımına, yetkinliklerin geliştirilmesine, eğitim programlarına olan ihtiyaca dikkat çekmiştir. Ayrıca, Türkiye’de sağlık çalışanlarının ve hemşirelerin kadınların meme kanseri ile baş etme sürecinde dini/manevi kaynaklarını nasıl kullandıkları ile ilgili araştırmalar sınırlı sayıdadır. Söz konusu çalışma sonuçlarının Türkiye’de de geçerli olup olmadığının ortaya konması ve konuyla ilgili daha fazla araştırmanın yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Baş Etme Davranışı, Din, Maneviyat, Meme Kanseri.

Proje Numarası

yok

The Effects of Spirituality on Life Process and Coping in Breast Cancer

Öz

There is increasing evidence regarding the importance of the strategy of using religious/ spirituality resources used in the process of coping with breast cancer. In the literature, the concepts of "religion and spirituality" have been discussed in a broad perspective, and these two concepts have been used interchangeably in some studies. The religion to which the individual belongs determines his/her approach to religion/spiritualism as a method of coping with beliefs or unbeliefs. To examine the effects of religion/spirituality on the life process and coping in breast cancer patients, the researches reached as a result of the literature searches conducted in Turkish and English with the keywords "breast cancer, religion, spirituality and coping" in the last ten years were reviewed. Most of the literature has drawn attention to the use of religious/spiritual resources, the development of competencies, and the need for training programs in the process of coping with breast cancer by healthcare professionals and nurses. In addition, it has been observed that there are insufficient studies on how healthcare professionals and nurses use women's religious/spiritual resources in coping with breast cancer in Turkey. It is necessary to determine whether the results of studies conducted in other countries are also valid in Turkey, and to conduct more research on the subject.

Anahtar Kelimeler

Breast Cancer, Coping Behavior, Religion, Spirituality

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ağargün MY, Beşiroğlu L, Kara H, Kıran ÜK, Özer ÖA. (2005). COPE (Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği): Psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(4), 221–226.
• Ahmad F, Muhammad Mbinti, Abdullah AA (2011). Religion and spirituality in coping with advanced breast cancer: Perspectives from Malaysian Muslim women. Journal of Religion and Health, 50(1), 36–45. doi:10.1007/s10943-010-9401-4.
• Al Eid NA, Alqahtani MM, Marwa K, Arnout BA, Alswailem HS, Al Toaimi AA. (2020). Religiosity, psychological resilience, and mental health among breast cancer patients in Kingdom of Saudi Arabia. Breast Cancer: Basic and Clinical Research, 14, 1178223420903054. doi:10.1177/1178223420903054.
• Albayrak A, Kurt E. (2016). Meme kanserli hastalarda ağrı ve uzuv kaybına (mastektomi) bağlı depresyon düzeylerinin yaşam kalitesi ve dindarlık ile ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 41–81. doi:10.21054/deuifd.282804.
• Altıntaş B, Doğan S. (2021). Yeni tanı almış meme kanseri hastalarının kansere tepkileri ile dini başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 6(11), 50–60. doi:10.46648/gnj.187.
• Argan Tokay M, Argan M. (2021). Manevi olarak hayatta kalanlar: meme kanseri ile başa çıkma stratejileri. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi, 12(2), 87–110.
• Bag R. (2013). Kanser hastalarında uzun dönemde görülen psikososyal sorunlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 5(1), 109–126. doi:10.5455/cap.20130508.
• Devi MK, Fong KCK. (2014). Spiritual experiences of women with breast cancer in Singapore: A qualitative study. Journal of Religion and Health, 6(2), 140–150. doi:10.4103/apjon.apjon_77_18.
• Dydjow-Bendek D, Zagozdzon P. (2022). Breast cancer and spirituality among women in Poland: A case–control study. Journal of Religion and Health, 61(6):4288-4301. doi:10.1007/s10943-022-01584-8.
• Eğlence R, Şimşek N. (2014). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), 48–53.
• Ercan F, Körpe G, Demir S. (2018). Bir üniversite hastanesinde yataklı servislerde çalışan hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin algıları. Gazi Medical Journal, 29(1), 17–22. doi:10.12996/gmj.2018.05.
• Flanigan M, Wyatt G, Lehto R. (2019). Spiritual perspectives on pain in advanced breast cancer: A scoping review. Pain Management Nursing, 20(5), 432–443. doi:10.1016/j.pmn.2019.04.002.
• Fradelos EC, Latsou D, Mitsi D, Tsaras K, Lekka D, Lavdaniti M, vd. (2018). Assessment of the relation between religiosity, mental health, and psychological resilience in breast cancer patients. Contemporary Oncology, 22(3), 172–177. doi:10.5114/wo.2018.78947.
• Gencer N. (2019). Ali Ayten. din ve sağlık-kavram, kuram ve araştırma. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21(39), 291–298. doi:10.17335/sakaifd.484448.
• Hallaç S, Öz F. (2011). Genital kanser tanı sürecinde varoluşsal kaygı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(4), 595–610. doi:10.5455/cap.20110326.
• Hamilton JB, Best NC, Barney TA, Worthy VC, Phillips NR. (2022). Using spirituality to cope With COVID-19: The experiences of African American breast cancer survivors. Journal of Cancer Education, 37(5), 1422–1428. doi:10.1007/s13187-021-01974-8.
• Hsiao FH, Chang KJ, Kuo WH, Huang CS, Liu YF, Lai YM, vd. (2013). A longitudinal study of cortisol responses, sleep problems, and psychological well-being as the predictors of changes in depressive symptoms among breast cancer survivors. Psychoneuroendocrinology, 38(3), 356–366. doi:10.1016/j.psyneuen.2012.06.010.
• Hulett JM, Johnstone B, Armer JM, Deroche C, Millspaugh R, Millspaugh J. (2021). Associations between religious and spiritual variables and neuroimmune activity in survivors of breast cancer: A feasibility study. Supportive Care in Cancer, 29(11), 6421–6429. doi:10.1007/s00520-021-06224-7.
• Jafari N, Zamani A, Farajzadegan Z, Bahrami F, Emami H, Loghmani A. (2013). The effect of spiritual therapy for improving the quality of life of women with breast cancer: A randomized controlled trial. Psychology, Health & Medicine, 18(1), 56–69. doi:10.1080/13548506.2012.679738.
• Kübler-Ross E (1970) On death and dying. Collier Books/Macmillan Publishing Co, New York, NY, US.
• Lotfi S, Karataş K. (2020). Meme kanseri hastası yoksul kadınlarda baş etme süreçlerinin incelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 16, 23–42. doi:10.46218/tshd.797624.
• Mehrabi E, Hajian S, Simbar M, Hoshyari M, Zayeri F. (2015). Coping response following a diagnosis of breast cancer: A systematic review. Electronic Physician, 7(8), 1575–1583. doi:10.19082/1575.
• Miller M, Xu D, Lehto R, Moser J, Wu HS, Wyatt G. (2021). Pain and spirituality outcomes among women with advanced breast cancer participating in a foot reflexology trial. Oncology Nursing Forum, 48(1), 31–43. doi:10.1188/21.ONF.31-43.
• Morett Romano Leão DC, Pérez Marfil MN, García Caro MP, Ramos Pereira E, Costa Rosa Andrade Silva RM, Braga Mendonça A, vd. (2021). The importance of spirituality for women facing breast cancer diagnosis: A qualitative study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(12), 6415. doi:10.3390/ijerph18126415.
• Nuraini T, Andrijono A, Irawaty D, Umar J, Gayatri D. (2018). Spirituality-focused palliative care to improve Indonesian breast cancer patient comfort. Indian Journal of Palliative Care, 24(2), 196–201. doi:10.4103/IJPC.IJPC_5_18.
• Olgun Ş. (2020). Meme kanserli bireylerde manevi bakımda hemşirenin rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 268–274. doi:10.46237/amusbfd.614832.
• Pahlevan Sharif S, Ong FS. (2019). Education moderates the relationship between spirituality with quality of life and stress among Malay Muslim women with breast cancer. Journal of Religion and Health, 58(4), 1060–1071. doi:10.1007/s10943-018-0587-1.
• Phenwan T, Peerawong T, Tulathamkij K. (2019). The meaning of spirituality and spiritual well-being among Thai breast cancer patients: A qualitative study. Indian Journal of Palliative Care, 25(1), 119-123. doi:10.4103/IJPC.IJPC_101_18.
• Poorakbaran E, Mohammadi GhareGhozlou R, Mosavi SMR. (2019). The effect of group spirituality therapy on increasing resilience in women with breast cancer. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 92(1), 1393–1402. doi:10.22038/MJMS.2019.13994.
• Rohani C, Abedi HA, Omranipour R, Langius-Eklöf A. (2015). Health-related quality of life and the predictive role of sense of coherence, spirituality and religious coping in a sample of Iranian women with breast cancer: A prospective study with comparative design. Health and Quality of Life Outcomes, 13(40), doi:10.1186/s12955-015-0229-1.
• Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, vd. (2021). Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 71(3), 209–249. doi:10.3322/caac.21660.
• The Global Cancer Observatory. (2022). Turkey fact sheets. (Erişim Tarihi: 24.05.2024), https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/792-turkiye-fact-sheet.pdf.
• Vardar O, Sercekus P, Özkan S. (2021). Kanser hastalarının ve bakım verenlerin baş etmesinde maneviyat ve din. Journal of Education and Research in Nursing, 18(4), 462–466. doi: 10.5152/jern.2021.35651.
• Yıldırım Üşenmez T, Öner U, Şanlı ME, Dinç M. (2023). The effect of spirituality on psychological resilience in women with breast cancer who have received chemotherapy: A cross-sectional study from Turkey. Journal of Religion and Health, 62(3), 1964-1975. doi:10.1007/s10943-022-01668-5.
• Zamaniyan S, Bolhari J, Naziri G, Akrami M, Hosseini S. (2016). Effectiveness of spiritual group therapy on quality of life and spiritual well-being among patients with breast cancer. Iranian Journal of Medical Sciences, 41(2), 140–144.