Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Bazı Değişkenler ile Liderlik Eğilim Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 36 - 46, 10.05.2021

Işık Atasoy Özlem Doğu Muhammed Ziya İlhan

Öz

Başarılı olmak isteyen yönetici; vizyoner, yenilikçi, risk alan ve insanları etkilemek için yeterli güce sahip olma gibi
özelliklerini geliştirmesi gereklidir. Hemşirelikte ise liderlik; yetki ve bilgiyi paylaşma, sorun çözme, analitik
düşünme, ekip çalışması, değişimlere ayak uydurma ve adaletli olmaktır.
Amaç: Sağlık Bilimleri Fakültesinde okuyan öğrencilerin liderlik özelliklerini belirlemek, liderlikle ilgili faktörleri
incelemektir.
Yöntem ve Gereç: Bu çalışmanın evrenini 2015-2016 öğretim yılında Sağlık Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören
ebelik ve hemşirelik bölümü 3. ve 4. sınıf öğrenciler oluştururken, örneklemini ise gönüllülük ilkesine dayalı
olarak çalışmaya dahil olan 287 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak amacıyla 13 ifadeden oluşan
"Tanıtıcı Bilgi Formu" ve 32 maddeden oluşan 2003 yılında Dereli tarafından Türkçe geçerlik ve güvenilirliği
yapılan “Liderlik Eğilim Ölçeği” kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin %89,9’u kadın, %81,5’i 4. sınıfta okumaktadır. Annelerin %80,8’in
ilköğretim mezunu olduğu görüldü. Liderlik eğiliminin sosyo demografik değişkenlerle ilişki durumuna
bakıldığında ise; annenin eğitim durumu ile insana yönelik liderlik, yapıya yönelik liderlik, dönüşümsel liderlik
ve karizmatik liderlik arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Ayrıca, öğrencilerin okuduğu bölüm ile
yapıya yönelik liderlik puanları arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edildi. Diğer değişkenlerle farklılık
olmadığı görüldü Sonuç: Öğrencilerin sahip olunan en önemli liderlik özelliğinin insana yönelik liderlik özelliği olduğu, en düşük
puanı ise dönüşümsel liderlik özelliklerinden aldığı görüldü

Anahtar Kelimeler

Ebelik, hemşirelik, öğrenci, liderlik.

Kaynakça

• 1. Bilir B, Arslan H. Ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan öğretmenlerin müdürlerinin liderlik yönelimlerine ilişkin algılar. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016; 9(4):1-23.
• 2. Yılmaz H, Kantek F. Türkiye’deki yönetici hemşirelerin liderlik tarzları: literatür inceleme. Journal of Health and Nursing Management 2016; 3(2): 110-117.
• 3. Tengilimoğlu D. Kamu ve özel sektör örgütlerinde liderlik davranışı özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2005;4(14) :1-16.
• 4. Ardahan M, Konal E. Hemşirelikte yöneticilik ve liderlik. GÜSBD 2017; 6(1): 140 - 147.
• 5. Gün İ, Aslan Ö. Liderlik kuramları ve sağlık işletmelerinde liderlik. Journal Of Health And Nursıng Management 2018;5(3):217-226.
• 6. Çekmecelioğlu, HG. Göreve ve insana yönelik liderlik tarzlarının örgütsel bağlılık, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri. KOSBED 2014; (28): 21 - 34
• 7. Derin N, Demirel ET. Hastanelerde verimlilik artışı için hasta güvenliği uygulamaları ve hasta güvenliğinin sağlanmasında dönüşümcü liderliğin etkisi. Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi 2011;3:51–81.
• 8. Tanriöğen ZM, Baştürk R, Başer MU. Bolman ve deal’ın dört çerçeve kuramı: müdürlerin liderlik tarzları ve örgüt kültürü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2014; (36):191-202
• 9. Demir B, Uğurluoğlu İÖ, Ürek D. Liderlik ve örgüt kültürü arasindaki ilişki: bir literatür incelemesi. Journal of strategic research in social science 2017; 3 (2):175-196.
• 10. Duygulu S, Kubilay G. Yönetici hemşirelerin ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmeleri ve yönetici hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008; 1 –15.
• 11. Démeh W, Rosengren K . The visualisation of clinical leadership in the content of nursing education. A qualitative study of nursing students' experiences. Nurse Educ Today 2015; 35(7): 888–93.
• 12. Terzioğlu F, Taşkın L. Kadının toplumsal cinsiyet rolünün liderlik davranışlarına ve hemşirelik mesleğine yansımaları. Cumhuriyet Hem Der 2008; 12(2):62-67.
• 13. Özkan N, Akın S, Durna Z. Hemşirelik öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve motivasyon düzeyleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2015;12 (1): 51-61.
• 14. Mccallin AM, Frakson C. The role of the charge nurse manager: a descriptive exploratory study. J Nurs Manag 2010; 18(3):319-25
• 15. Bolman, LG, Deal TG . Reframing organizations. Artistry, choice and leadership. San Francisco: Jossey-Bass. 1991
• 16. Dereli, M. İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: 2003;42-43.
• 17. Hakmal H, Karadağ M, Demir C. Hemşirelerin motivasyon düzeylerine etki eden faktörler: Gülhane askeri tıp fakültesi eğitim hastanesinde bir uygulama. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012; 15( 3):181-187.
• 18. Söylemez B, G. İbni sina hastanesinde çalışan hemşirelerin stres ve motivasyon durumları. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: 2010: 96
• 19. Mizrahitokatli, N. Lisans ve yüksek lisans öğrencilerinin ideal liderlik algilamalari ve buna yönelik bir uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü ,İşletme Ana Bilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi.İstanbul 2016:106
• 20. Koçel, T. İşletme yöneticiliği. 8.Baskı İstanbul: Beta Basım A.Ş, 2001;466.
• 21. Demir C, Yılmaz MK, Çevirgen A. Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 2010; 2(1):129-152
• 22. Demirtaş E, Şama E. Okullarda dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Iğd Üniv Sos Bil Der 2016; (10):275-298.
• 23. Orsal O , Karadag E. Kişilik özellikleri ve liderlik davranişlari ilişkisi: işletme öğrencileri üzerine bir araştirma. Press Academia Procedia.2016;(2):320-330
• 24. Eagly, AH. Female leadership advantage and disadvantage: resolving the contradictions. Psychol Women Q 2007;1(1): 1
• 25. Yılmaz H, Kantek F. Türkiye’deki yönetici hemşirelerin liderlik tarzları: literatür inceleme. Sağlık ve hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016;(2 )3:110-117.
• 26. Eryücel,M.E.Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik özelliklerinin belirlenmesi. Turkish Studies. 2018;13(11):1583-1595.
• 27. Cansoy, R. Türkiye'de ortaöğretim okullarindaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi. EskişehirOsmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dali, Doktora Tezi. Eskişehir: 2015:89.
• 28. Gündüz S, Karadağ S. Klinik liderlikte akademik başarının etkilerinin belirlenmesi. Akademik Hassasiyetler. 2019; (12) 6 : 427-444
• 29. Aksu D, Yiğit R. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin liderlik özellikleri ve aile merkezli bakım arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2019; 3(2): 98-110.
• 30. Karataş Öztürk, E. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve öz güven davranışlarının incelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Malatya 2017:31
• 31. Keklik B. Sağlık hizmetlerinde benimsenen liderlik tiplerinin belirlenmesi: özel bir hastane örneği. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2012;I (XIV):73-97.
• 32. Çetinkaya G, İmamoğlu G. Üniversite spor eğitimli öğrencilerin liderlik yönelimlerinin farklı değişkenlere göre araştırılması Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2018; 11(59):719-725