Hemşirelerin Kalıcı Üriner Kateterizasyonda Mesane Jimnastiğine İlişkin Uygulama ve Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1-2, 55 - 68, 28.01.2022

Fatma Yılmaz Dilek Özden

Öz

Amaç: Bu çalışma hemşirelerin kalıcı üriner kateterizasyonu sonlandırmadan önce mesane jimnastiğine ilişkin
uygulama ve görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışmanın evrenini, Ege bölgesindeki bir ilde yer alan iki farklı kurumda dahili,
cerrahi ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan 397 hemşire, örneklemini ise bu kliniklerde çalışan ve araştırmaya
katılmayı kabul eden 280 hemşire oluşturmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde ve Ki-Kare testi
kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin %65,7’sinin kalıcı üriner kateteri sonlandırmadan önce mesane jimnastiği yaptığı,
jimnastik yapanların ise sadece %40,2’sinin her zaman yaptığı belirlenmiştir. Hemşirelerin %2,5’i üriner kateteri
çıkartmadan 10 saat önce mesane egzersizine başladıklarını, %22,9’u 1 saat kateteri klempli tuttuğunu, hemşirelerin
yarısının(%50,7) kateteri 15 dakika süreyle serbest drenaja bıraktıklarını, %30,0’u 3 kez klempleme/serbest drenaj
tekrarı yaptığını belirtmiştir. Hemşirelerin mesane jimnastiği yapma durumu ile yaş ve toplam hizmet süresi
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Hemşirelerin çalıştığı hastane ve klinik ile mesane jimnastiğine başlama ve kateteri klempli tutma süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
olduğu bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Hemşirelerin mesane jimnastiği konusundaki uygulamalarının çalıştığı hastaneye, kliniğe, hizmet
süresine ve mesane egzersizi eğitimi alma durumuna göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesane Kateterizasyonu, Mesane Egzersizi, Hemşirelik Uygulaması

Kaynakça

• 1. Başak T. Üriner Boşaltım. Atabek Aşti T, Karadağ A, editors. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. 1. Baskı , Adana: Nobel Kitapevi, 2011; 1068.
• 2. LiuYS, Wei S, Elliott M. The effects of a catheter clamping protocol on bladder function in neurosurgical patients. İnternational Journal of Nursing Practice 2015;21: 29-36.
• 3. Curci D, Dimonte V. Nurses’ behaviours and justifications for bladder training. Assist Inferm Ric. 2010;29(1): 18-25.
• 4. Griffiths R, Fernandez R. Strategies fort he removal pf short-term indwelling urethral catheters in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2007; 2(1):1-3.
• 5. Fernandez R, Griffiths R. Clamping short-term indwelling catheters. Wound, Ostomy and Continence Nurses Society 2005; 32(5):329-36
• 6. Wang LH, Tsai MF, Han CS, Huang YC, Liu HE. Is bladder training by clamping before removal necessary for short-term indweling urinary catheter inpatient? A systematic review and meta-analysis. Asia Nursing Research 2016;10(3): 173-181. 7. Ndomba LM, Smide B, Aarts C. Preventing IUC infections in Tanzanian patients; nurses’ knowledge, clinical practice and patients’ views. International Journal of Urological Nursing 2008; 2(1): 33-41.
• 8. Şenturan L. Üriner Sistem Uygulamaları. Sabuncu N, Ay FA. editors. Klinik Beceriler, Nobel Tıp Kitabevi; İstanbul. p. 483.
• 9. Evans A, Godfrey H, Fraczyk L. An audit of problems associated with urinary catheter withdrawal. Br J Community Nurs 2001;6(10): 511-9.
• 10. Pomfret IJ. Continence clinic. Catheters: design, selection and management. Br J Nurs. 1996; 5: 245-51.
• 11. Altun İ, Karakoç A. The impact of an interactive workshop on the management of urinary catheterization on nurses. International Journal of Urological Nursing 2010; 4(3):125-129.
• 12. Dingwall L, Laferty E. Nurses’ perceptions of indwelling urinary catheters in older people. Nursing Standard 2006; 21(14): 35-42.
• 13. Balcı Akpınar R, Üriner Boşaltım. Atabek Aşti T, Karadağ A, editors. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı. Akademi Basın ve Yayıncılık; 2014. p. 984-995.
• 14. Ören BG. Üriner Sistem Uygulamaları. Ay AF, editors. Temel Hemşirelik Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. İstanbul Medikal Yayıncılık; 2008. p. 509-528.
• 15. Kozier B, Erb G, Berman AJ, Burke K. Fundamentals of Nursing. Prentice Hall; 2004. p. 1225.
• 16. Moon HJ, Chun MH, Lee SK, Kim BR. The usefulness of bladder reconditioning before indwelling urethral catheter removal from stroke patients. Am J Phys Med Rehabil 2012;91: 681-688.
• 17. Nyman MH, Johansson J, Gustafsson M.A randomised controlled trial on the effects of clamping the indwelling urinary catheter in patients with hip fracture. Journal of Clinical Nursing 2010;19: 405-413.
• 18. Joanna Briggs İnstitute. Removal of short-term indwelling urethral catheters. Nursing Standard 2008; 22-42.
• 19. Cerit B. Üriner Boşaltım. Uysal Ç, Çakırcalı E. Hemşirelik Esasları İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları. Palme Yayıncılık; 2015. p. 1035-1041.
• 20. Özkul Özel H, Yurtsever D, Mutlu S. Temel hemşirelik uygulamalarına ilişkin hizmet içi eğitimin değerlendirilmesi. Ok Meydanı Tıp Dergisi 2012; 28 (3): 146-150.
• 21. Öztürk H, Savaşkan A. Hemşirelerin hizmet içi eğitimler ile ilgili yaşadıkları sorunlar, beklenti ve önerileri. İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi 2008;16(61): 41-49.