Hemodiyaliz Hastalarının Evde Bakım Gereksinimleri

Yıl 2009, Cilt: 06 Sayı: 1-2, 17 - 21, 31.12.2009

Gönül Sungur , Pınar Tekinsoy Özlem Ceyhan Sultan Taşçı Sevil Şahin Songül Göriş

Öz

Giriş ve Amaç: Hemodiyaliz hastalarında öz bakı

m davranışlarının geliştirilmesi ve evde bakım büyük

önem taşımaktadır. Çalışma; hemodiyaliz hastalar›

n›n evde bakım gereksinimlerini belirlemek amacıyla

yapılmıştır.

Materyal ve Metot: Tanımlayıcı tipte yap›lan çalışmanı

n evrenini, Kayseri il merkezinde resmi ve özel

ünitelerde hemodiyaliz uygulanan 153 birey oluşturmuştur.

Veriler; araştırmacılar tarafından oluşturulan

anket formu ve Günlük Yaşam Aktiviteleri/Aletli Günlük

Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (GYA/AGYA) aracılığı

ile toplanmıştır. istatistiksel değerlendirmede ki kare

ve student t testi kullanılmıştır.

Sonuçlar ve Tartışma: Hastaların %60.8'i erkek,

%22.2'si 61 yaş ve üzerindedir. Hastaların

%81,4’ünün kilo kontrolüne, %70,6’sının diyetine,

%47,8’inin sıvı alımına, %26.8'inin ilaç tedavisine

uymadığı ve %13.7'sinin GYA/AGYA’ inin yeterli düzeyde

olmadığı tespit edilmiştir. Diyaliz süresi 0-6 ay

olanların, 6-12 aydır tanı konanların, 61 ve üzeri yaş

grubundaki bireylerin GYA/AGYA puan ortalamaları-

nın daha düşük olduğu belirlenmiştir (P<0.05). Çalışma

grubundaki bireylerin günlük yaşam aktiviteleri

çoğunlukla yeterli düzeyde olmasına karşın hemodiyaliz

tedavisi sonrası evde yaşadıkları sorunlara etkili

çözümler bulamadıkları, sağlık kuruluşuna başvurmada

yetersiz kaldıklaı, bilgi almaya ve bakımda deste-

ğe ihtiyaç duydukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, Evde bakım, Günlük yaşam aktiviteleri

Kaynakça

• 1. Jacobson HR. Chronic renal failure pathophysiology. Lancet 1991; 338:419-423.
• 2. Akpolat T, Utafl C. Hemodiyaliz Hekimi El Kitab›, Türk Nefroloji Derne¤i Yay›n Organ› ‹kinci Bask›, Anodolu Yay›nc›l›k-Kayseri 2001.
• 3. Süleymanlar G, Serdengeçti K, Erek E. Türkiye’de son dönem böbrek yetmezli¤inin epidemiyolojisi, Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005, 1(21):1-8.
• 4. Türkiye 2006 y›l› Ulusal Hemodiyaliz, Transplantasyon ve Nefroloji Kay›t Sistemi Raporu. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Registry, Türk Nefroloji Derne¤i, ‹stanbul, 2006
• 5. Wright IF. Maintenance dialysis. Boston: GK Hall, 1981.
• 6. Christensen AJ, Benotsch EG, Smith TW. Determinants of regimen adherence in renal dialysis. In: Gochman DS, editor. Handbook of health behavior research: II. Provider determinants. New York: Plenum Press, 1997. pp. 231–44.
• 7. De Vecchi AF, Dratwa M, Wiedemann ME. Healthcare systems and end-stage renal disease (ESRD) therapies—an international review: Costs and reimbursement/funding of ESDR therapies. Nephrol Dial Transplant 1999;14(Suppl 6):31–41.
• 8. Özkan Ö. Finans boyutu ile evde sa¤l›k hizmetleri neyin alternatififi. Toplum ve Hekim. May›s-Haziran 2000, Cilt 15, S:3.
• 9. Karahan A. Güven S. Yafll›l›kta evde bak›m. Geriatri 5 (4): 155-159, 2002.
• 10. Brazil L, Thomas R, Laing R, Hines F, Guerrero D, Ashley S, Brada M: Verbally administered Barthel Index as functional assessment in brain tumour patients. J Neuro-Oncology 34: 187–192, 1997.
• 11. Yard›mc› E, Tümerdem Y, Yard›mc› O. Huzurevi Yafll›lar›nda Mediko- Sosyal Bir Araflt›rma, IV. Ulusal Halk Sa¤l›¤› Kongresi (Bildiri Kitab›), ss 280-291, 1998, ‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbul (Ölçek kayna¤›).
• 12. Ünlüo¤lu G, Özden A, ‹nce E. Diyaliz hastalar›n›n bilgilendirilme gereksinimleri, Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 1997; 3-4:125-130.
• 13. Topal M, Özdemir N. Hemodiyalizin akut komplikasyonlar›, Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2006, 2(4):24-29.
• 14. Kara B. Hemodiyaliz hastalar›nda tedaviye uyum: çok yönlü bir yaklafl›m, Gülhane T›p Dergisi 2007; 49: 132-136.
• 15. Ç›nar S, Dilaver S, Uraz M. Hemodiyaliz hastalar›n›n diyaliz program›na, ilaç tedavilerine ve diyete uyumlar›n›n de¤erlendirilmesi. Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi 2005; 28-33.
• 16. Rosner F. Patient noncompliance: causes and solutions. Mt Sinai J Med 2006; 73: 553-559.
• 17. Ay F. Temel Hemflirelik, Kavramlar, ‹lkeler, Uygulamalar, ‹stanbul Medikal, 2007.