Üremik Kaşıntıda Kullanılan Tamamlayıcı Sağlık Yaklaşımları

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 96 - 103, 31.05.2020

Ayşe Şahin , Seyhan Çıtlık Sarıtaş , Ayse Soylu

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2020.11

Öz

Kronik böbrek yetmezliği hastaları tanı konulmasından itibaren birçok çıkış
noktası aramakta ve tamamlayıcı yaklaşım yöntemlerine başvurmaktadır. Bilimsel
kanıtların azlığına rağmen, tamamlayıcı sağlık yaklaşımları, hastalığı önlemek,
konvansiyonel tıbbın olumsuz etkilerine karşı koymak ve bütüncül bakımı
sağlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Üremik kaşıntısı olan hastaların ise
diyet, mentol içeren bitkisel ilaçlar, masaj, hipnoz, hayal kurma, sosyal destek
gruplarına katılım, düzenli egzersiz, gevşeme egzersizleri, soğuk uygulama,
aromaterapi, termalterapi, hidroterapi, akupunktur ve akupressure gibi
uygulamalara başvurdukları saptanmıştır. Kronik böbrek yetmezliği hastalarında
böbrek boşaltım fonksiyonunun olmaması nedeniyle tamamlayıcı sağlık
yaklaşımlarının kullanılması tehlikeli olabilir. Bu nedenle, hemşireler tamamlayıcı
sağlık yaklaşımlarının hastanın sağlık durumu üzerindeki etkilerini bilmeli, ek
bilgi, beceri ve uzmanlık gerektiğinde bunu değerlendirebilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Üremik Kaşıntı, , Kronik Böbrek Yetmezliği, Tamamlayıcı Sağlık Yaklaşımları

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Proje değildir.

Complementary Health Approaches Used in Uremic Pruritus

Öz

Patients with chronic kidney failure are looking for many starting points since
diagnosis and resort to complementary methods. Despite the lack of scientific
evidence, complementary health approach methods are widely used to prevent
disease and to protect against the negative effects of conventional medicine and
provide holistic protection. Uremic pruritus individuals were found to apply to
applications such as diet, herbal medicines containing menthol, massage,
hypnosis, imagination, participation in social support groups, regular exercise,
relaxation exercises, cold application, aromatherapy, thermal therapy,
hydrotherapy, acupuncture, and acupressure. The use of complementary health
approaches can be dangerous due to the lack of renal excretory function in CRF
patients. Therefore, nurses should be able to evaluate the effects of
complementary health approaches on the patient's state of health and accept this
when additional knowledge, skills, and expertise are required.

Anahtar Kelimeler

Chronic Renal Failure, Uremic Pruritus, Complementary Health Approaches

Proje Numarası

Proje değildir.

Kaynakça

• 1.Süleymanlar G. Kronik Böbrek Hastalığı ve Yetmezliği: Tanımı, Evreleri ve Epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2007; 3(38): 1-7.
• 2. Erbay E, Zengin O, Yıldırım B, Yıldırım T, Abudalal A. Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Kaygı Düzeyleri ve Başetme Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı Örneği. Turk Neph Dial Transpl. 2016; 25(1): 95-9. doi: 10.5262/tndt.2016.1001.11.
• 3. KDIGO 2012 Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease. 2013; 3: (1).
• 4. Ovayolu N, Ovayolu Ö, Güngörmüş Z, Karadağ G. Böbrek Yetmezliğinde Tamamlayıcı Tedaviler. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2015; 10(1): 40-46.
• 5. Bahall M. Use of complementary and alternative medicine by patients with end-stage renal disease on haemodialysis in Trinidad: A descriptive study. BMC Complement Altern Med. 2017;17: 250. doi:10.1186/s12906-017-1755-7.
• 6. Erdoğan Z, Atik ÖD, Çınar S. Kronik Böbrek Yetmezliğinde Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemlerinin Kullanımı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. Archives Medical Review Journal. 2014; 23(4): 773-90.
• 7. Harris PE, Cooper KL, Relton C, Thomas KJ. Prevalence of complementary and alternative medicine (CAM) use by the general population: a systematic review and update. Int J Clin Pract. 2012; 66: 924-39. doi.org/10.1111/j.1742- 1241.2012.02945.x.
• 8. Xue CCL, Zhang AL, Lin V, Costa DC, David F. Complementary and Alternative Medicine Use in Australia: A National Population-Based Survey. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2007; 13: 643-50.
• 9. Nowack R, Balle C, Birnkammer F, Koch W, Sessler R, et al. Complementary and Alternative Medications Consumed by Renal Patients in Southern Germany. Journal of Renal Nutrition. 2009; 19(3), 211–219. doi.org/10.1053/ j.jrn.2008.08.008.
• 10. Zyoud SH. Samah W. Al-Jabi, Sweileh WM, Tabeeb GH, Ayaseh NA, et al. Use of complementary and alternative medicines in haemodialysis patients: a cross-sectional study from Palestine. Complementary and Alternative Medicine. 2016; 16: 204. DOI 10.1186/s12906-016-1196-8.
• 11. https://www.nccih.nih.gov/health/complementary-alternative-or-integrative-health-whats-in-a-name Erişim tarihi: 07.05.2020
• 12. warna SS, Aziz K, Zubair T, Qadir N, Khan M. Pruritus Associated With Chronic Kidney Disease: A Comprehensive Literature Review Cureus. 2019; 11(7): E5256. doi: 10.7759/Cureus.5256.
• 13. Rehman IU, Chohan TA, Bukhsh A, Khan TM. Impact of Pruritus on Sleep Quality of Hemodialysis Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journals Medicina. 2019; 55(10): 699. doi: 10.3390/Medicina55100699.
• 14. Mettang T, Kremer AE. Uremic pruritus. Kidney Int. 2015; 87(4): 685-91.doi: 10.1038/ki.2013.454. doi.org/10.1038/ki.2013.454
• 15. Narita I, Iguchi S, Omori K, Gejyo F. Uremic pruritus in chronic hemodialysis patients. Journal of Nephrology. 2008; 21(2): 161-5
• 16. Nahidi Y, Badiee S, Torabi S, Abbasi SZ, Nazemian F, et al. . Acupuncture Effect on Pruritus in Hemodialysis Patients: A Randomized Clinical Trial. Iran Red Crescent Med J. 2018; 20(10): E65521. doi: 10.5812/İrcmj.65521.
• 17. Akça KN, Taşcı S. Hemodiyaliz Hastalarında Üremik Kaşıntı ve Akupresör Uygulaması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2011;(4):190-96.)
• 18. Zhuang Y, Xing JJ, Li J, Zeng BY, Liang F. Chapter one - History of Acupuncture Research. International Review of Neurobiology. 2013; (111): 1-23. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-411545-3.00001-8.
• 19. Ijaz N, Boon H. Evaluating the international standards gap for the use of acupuncture needles by physiotherapists and chiropractors: A policy analysis. PLoS One. 2019; 14(12): e0226601. doi.org/10.1371/Journal.Pone.0226601.
• 20. Kim HK, Kim HT, Kang WJ, Sul JU, Lee SM, et al. Acupuncture for Symptom Management in Hemodialysis Patients: A Prospective, Observational Pilot Study. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2011; 17(8): 741- 48.
• 21. Xiong W, He FF, You YR, Xiong J, Wang MY, et al. Acupuncture Application in Chronic Kidney Disease and its Potential Mechanisms. The American Journal of Chinese Medicine. 2018; 46(6): 1169-118. doi.org/ 10.1142/S0192415X18500611.
• 22. Che-Yi C, Wen YC, Tsung MK, Ching CH. Acupuncture in haemodialysis patients at the Quchi (LI11) acupoint for refractory uraemic pruritus. Nephrol Dial Transplant 2005; 20(9): 1912-1915. doi.org/10.1093/ndt/gfh955.)
• 23. Yan C, Yao WG, Bao YJ, Shi JX, Yu H, et al. Effect of Auricular Acupressure on Uremic Pruritus in Patients Receiving Hemodialysis Treatment: A Randomized Controlled Trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2015; 8. https://doi.org/10.1155/2015/593196.
• 24. Akça KN, Taşçı S. Kaşıntı Kontrolünde Kullanılan Nonfarmakolojik Yöntemler. Taf Prev Med Bull. 2013; 12(3): 359- 364.
• 25. Cho YC, Tsay SL. The effect of acupressure with massage on fatigue and depression in patients with end-stage renal disease. The Journal of Nursing Research : JNR: 2004; 12(1): 51-59. DOI: 10.1097/01.jnr.0000387488.63438.9a.
• 26. Shariati A, Jahani S, Hooshmand M, Khalili N. The effect of acupressure on sleep quality in hemodialysis patients. Complementary Therapies in Medicine. 2012; 20(6): 417-423. doi.org/10.1016/j.ctim.2012.08.001.
• 27. Kılıç AN, Taşçı S, Karataş N. Effect of Acupressure on Patients in Turkey Receiving Hemodialysis Treatment for Uremic Pruritus. Altern Ther Health Med. 2013; 19(5): 12-8.
• 28. Jedras M, Bataa O, Gellert R, Ostratvski G, Wojtaszek E, et al. Acupresure in the Treatment of Üremic Pruritus, Dialysis & Transplantation. 2003; 32(1): 257-65.
• 29. Şahin A, Dirgar E, Olgun N. Diyabet Yönetiminde Kullanılan Tamamlayıcı ve Alternatif Tedaviler. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2019; 11:(1): 32-26.
• 30. Bouya S, Ahmadidarehsima S, Badakhsh M, Balouchi A, Koochakzai M. Effect of aromatherapy interventions on hemodialysis complications: A systematic review. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2018; (32): 130-138 . 31. Shahgholian N, Dehghan M, Mortazavi M, Gholami F, Valiani M. Effect of aromatherapy on pruritus relief in hemodialysis patients. Iran J Nurs Midwifery Res. 2010; 15(4): 240–244.
• 32. Jeong KS, Park JH, Park DB, Kim H. Effectiveness of Topical Chia Seed Oil on Pruritus of End-Stage Renal Disease (ESRD) Patients Andhealthy Volunteers. Ann Dermatol. 2010; 22(2): 143-148. doi.org/10.5021/ad.2010.22.2.143.
• 33. Kavurmacı M, Tan M. Üremik Kaşıntı ve Aromaterapi Uygulaması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 3(1): 674-682.
• 34. Durusoy Ç, Ulusal GB. Dermatolojide Bitkisel Tedavi-Fitoterapi. Herbal Therapy in Dermatology-Phytotherapy. Türk Dermatoloji Dergisi. 2007; (1): 47-50.
• 35. Yetkin H, Yüksel BP. Dermatolojide Bitkisel Tedavi. Türkderm. 2006; 40(2): 40-45.
• 36. Kara B. Kronik Böbrek Yetmezliğine Bitkisel Ürünlerin Etkisi. Gülhane Tıp Dergisi. 2006; (48): 189-193.
• 37. Patel T, Ishiuji Y, Yosipovitch G. Menthol: A refreshing look at this ancient compound. Journal of the American Academy of Dermatology. 2007; 57(5): 873-878
• 38. Bromma B, Scharein E, Darsow U, Ring J. Effects of menthol and cold on histamine-induced itch and skin reactions in man. Neurosci Lett. 1995; 187(3): 157-60. doi.org/10.1016/0304-3940(95)11362-Z
• 39. Millikan EL. Alternative therapy in pruritus. Dermatologic Therapy. 2003;16(2):175-80. doi.org/10.1046/j.1529- 8019.2003.01626.x.) (40- Patel T, Ishiuji Y, Yosipovitch G. Menthol: A refreshing look at this ancient compound. Journal of the American Academy of Dermatology. 2007; 57(5): 873-878.)
• 40. Patel T, Ishiuji Y, Yosipovitch G. Menthol: A refreshing look at this ancient compound. Journal of the American Academy of Dermatology. 2007; 57(5): 873-878.
• 41. Naomi V. Dahl. Alternative Medicine and Nephrology Series Editor: Naomi V. Dahl: Herbs and Supplements in Dialysis Patients: Panacea or Poison? Seminars in Dialysis: 2001:14(3).186-19.
• 42. Yaraşır E, Pirinçci E, Deveci ES. Bel Ağrısında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. Archives Medical Review Journal. 2018; 27(1): 93-108).
• 43. Karaca Ş, Kulaç M, Özel H, Kavuncu V. Dermatolojide Balneo-Foto-Terapi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2005; 6(3): 7-15.
• 44. Inoue T, Inoue S, Kubota K. Bactericidal Activity of Manganese and lodide lons against Staphylococcus aureus: A Possible Treatment for Acute Atopic Dermatitis. Acta Dermato. Acta Derm Venereol. 1999; 79(5): 360-362. doi: 10.1080/000155599750010265. 45. Demir B, Okanlı A. Hemodiyaliz Hastalarında Gevşeme Egzersizi ve Öfke Eğitiminin Öfke İfadelerine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 16(4): 227-233.
• 46. Kılıç AN. (2011). Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastalara Uygulanan Akupres’in Kaşıntı Durumuna Etkisi. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı (İç Hastalıkları Hemşireliği) (Danışman Nimet Karataş, Sultan Taşçı ) Doktora Tezi, Kayseri.
• 47. Kökten G. (2017). Bir Üniversite Hastanesinde Polikliniğe Başvuran Cildiye Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemlerinin Kullanımı. Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. (Danışman Hülya Karataş) Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa .
• 48. Dumanlı Ö, Karadeniz D, Hancı İH. Adli Hipnoz https://www.Academia.Edu/32603780/Adli_Hipnoz.Pd. Erişim tarihi:24.12.2019.
• 49. Shenefelt PD. Hypnosis in Dermatology. Arch Dermatol. 2000; 136(3): 393-399. doi:10.1001/Archderm.136.3.393.
• 50. Shenefelt PD. Use of Hypnosis, meditation, and biofeedback in dermatology. Clinics in Dermatology. 2017; 35(3): 285- 291. doi.org/10.1016/j.clindermatol.2017.01.007.
• 51. Shenefelt PD. Applying Hypnosis in Dermatology. Dermatology Nursing. 2003; 15(6): 513-7.
• 52. Rucklidge JJ, Saunders D. The efficacy of hypnosis in the treatment of pruritus in people with hıv/aıds: a time-series analysis. Int J Clin Exp Hypn. 2002; 50(2): 149-169. doi.org/10.1080/00207140208410096
• 53. Perczel K, Gál J. Hypnotherapy of atopic dermatitis in an adult. Case report. 2016; 157(3): 111-115.DOI: 10.1556/650.2016.30312 PMID: 26929974.
• 54. Burrai F, Micheluzzi V, Zito PM, Pietro G, Sisti D. Effects of Live Saxophone Music on Physiological Parameters, Pain, Mood and İtching Levels in Patients Undergoing Haemodialysis. Journal of Renal Care. 2014; 40(4). doi: 10.1111/Jorc.12078.
• 55. Demirtas S, Houssais C, Tanniou J, Misery L, Brenaut E. Effectiveness of a music intervention on pruritus: an open randomized prospective study; Journal of the European Academy of Dermatology and Venerology. 2019. https://doi.org/10.1111/jdv.16149.
• 56. Khorshid L, Yapucu Ü. Tamamlayıcı tedavilerde hemşirenin rolü. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005; 8(2): 124-130.
• 57. Akyol DS, Yildirim Y, Toker E, Yavuz B. The use of complementary and alternative medicine among chronic renal failure patients. Journal of Clinical Nursing. 2011; 20(7-8): 1035-1043 https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2010. 03498.x.
• 58. Duncan H.J. Pittman S. Govil A. Sorn L. Bissler G. Schultz T. Faith J. Kant S. Roy-Chaudhury P. Alternative Medicine Use in Dialysis Patients: Potential for Good and Bad! - Nephron Clin Pract 2007; 105: c108– c113https://doi.org/10.1159/000097986
• 59. Markell M S. Potential Benefits of Complementary Medicine Modalities in Patients With Chronic Kidney Disease. Advances in Chronic Kidney Disease. 2005; 12(3): 292-99.