Meslek Yüksekokulu Sağlık Programı ile Sosyal ve Teknik Programda Okuyan Öğrencilerin Organ Bağışı Konusundaki Bilgi ve Düşüncelerinin Belirlenmesi/Determining the Knowledge and Thoughts on Organ Donation of Students in Vocational School Health Program and Social and Technical Program

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 3, 150 - 159, 30.09.2021

Sevda Tüzün Özdemir

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.43

Öz

Amaç: Bu çalışmada, bir meslek yüksekokulunda sağlık programında okuyan öğrenciler ile sosyal ve teknik programda okuyan öğrencilerin organ bağışı hakkındaki bilgi ve düşüncelerinin
belirlenmesi amaçlandı. Gereç Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırmaolup, Türkiye’nin batı bölgesindeki özel bir meslek yüksekokulunda, çalışmaya katılmayı kabul eden sağlık programından (n=147), sosyal ve teknik programdan (n=24) toplam171 öğrenci ile yürütüldü. Veriler, literatür doğrultusunda oluşturulan “Olgu Rapor Formu” ile elde edildi. Verilerin analizi
SPSS 23.0 paket programı ile gerçekleştirilmiş olup, frekans analizi, Shapiro-Wilk, Kolmogorov-Smirnov ve non-parametrik Mann Whitney-U testi kullanıldı. İstatistiki anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin; %83,9’u kadın, %51,2’i 18-20 yaş aralığında, %52,2’sinin annesi ilkokul mezunu, %40,9’unun babası lise mezunu, %85’5’inin sağlık güvencesinin olduğu belirlendi. Öğrencilerin; %87,9’unun vücut bütünlüğünün bozulmasını gerekçe göstererek, öldükten sonra organlarının bağışlanmasını istemediği, %78,1’inin düzenli kan bağışı yaptığı, %80,5’inin organ bağışı denildiğinde ilk aklına gelen organın böbrek olduğunu ve %69,1’inin nakil yapılan organın kadavradan temin edildiğini bildikleri saptandı. Sonuç: Sonuç olarak araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğunun organ nakli ve bağışı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı, okulda yeterli eğitim almadıkları, çoğunlukla sosyalmedya ve sosyal çevreden bilgi edindikleri belirlendi.

Anahtar Kelimeler

organ, transplantasyon, bağış, böbrek, öğrenci, kadavra

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmaya katılan meslek yüksekokulu öğrencilerine vermiş olduğu katkılardan dolayı teşekkür ederim.

Determining the Knowledge and Thoughts on Organ Donation of Students in Vocational School Health Program and Social and Technical Program

Öz

Aim: In this study, it was aimed to determine the knowledge and thoughts of students about organ donation studying in a health program in a vocational school and students in a social and technical program. Material and Method: This study is a descriptive and crosssectional study and was conducted with 171 students of health program students (n=147), social and technical program students (n=24) who agreed to participate in the study at a privatevocational school in the Western part of Turkey. The data were obtained with the "Case Report Form" created in line with the literature. In the analysis of the data, the SPSS 23.0 package program was used and frequency analysis, Shapiro-Wilk,Kolmogorov-Smirnov, and non-parametric Mann Whitney-U testswere used. Statistical significance level was accepted as p<0.05. Results: The students participating in the study; It was determined that 83.9% were women, 51.2% were between the ages of 18-20, 52.2% had primary school graduate mothers, 40.9% had high school graduate fathers and 85.5% had health insurance. 87.9% of the students did not want their organs to be donated after death, citing the deterioration of their body integrity, 78.1% of them donated blood regularly, 80.5% of them said that the first organ that comes to their mind when organ donation is mentioned is the kidney, and 69.1% of them stated that they knew that the transplanted organ was obtained from a cadaver.Conclusion: As a result, it was determined that the majority of the students participating in the study did not have sufficient knowledge about organ transplantation and donation, they did not receive sufficient education at school, and they mostly obtained information from social media and social environment.

Anahtar Kelimeler

organ, transplantation, donation, kidney, student, cadaver

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• 1. Durur F, Akbulut Y. Türkiye’de organ nakline yönelik politikaların değerlendirilmesi. Business & Management Studies: An International Journal. 2017;5(3):570-585. Doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v5i3.150
• 2. Güler S, Yaya A, Karataş Doğan S, Perim Ketenciler A. Bir üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve düşünceleri. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;3(1):418-433. Doi: 10.30569/adiyamansaglik. 428906
• 3. Şantaş G, Şantaş F. Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;9(2):163-168. Doi: 10.22312/sdusbed.298160
• 4. Dumanlı A, Ak Ö, Gülener R, Horzum F, Çakar BN, Ataklı A ve ark. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ veya doku nakli ve organ bağışı hakkındaki bilgi turum ve davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi. 2019;20(2):58-62. Doi.org/10.18229/kocatepetip.413305
• 5. Uzuntarla Y. Genç yaş grubunun organ bağışına yönelik düşünce ve bilgi düzeylerinin verilen eğitime göre karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2016;25(3):296-301. Doi: 10.5262/tndt.2016.1001.20
• 6. Yaşar M, Oğur R, Uçar M, Göçgeldi E, Yaren H, Faruk Ö. ve ark. Bir sağlık meslek yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tip Dergisi. 2008;18(1):37-39.
• 7. Demir Doğan M, Uzun İ, Kaya N, Ekinci H, Altınkaynak M. Üniversite öğrencilerinin organ bağışına bakış açısı ve bilgi düzeyleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2016;3(2):99-105. Doı: 10.17681/hsp.03618.
• 8. Aydın Z, Öztekin DS. Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki düşünceleri. Journal of Academic Research in Nursing. 2020;6(1):14 - 20. Doi: 10.5222/jaren.2019.38039.
• 9. Sağlık Bakanlığı Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı. https://organkds.saglik.gov.tr/dss/ PUBLIC/ONM_ General.aspx. Erişim tarihi:16.08.2021.
• 10. Yılmaz M, Demirağ S. Tıp fakültesi öğrencilerinin organ bağışı ve nakli ile ilgili bilgi, düşünce ve tutumlarına tıp eğitiminin etkisi. Ankara Medical Journal. 2019;19(2):316-324. Doı: 10.17098/amj.577001.
• 11. Dibaba FK, Goro KK, Wolide AD, Fufa FG, Garedow AW, Tufa BE, et al. Knowledge, attitude and willingness to donate organ among medical students of Jimma University, Jimma Ethiopia: cross-sectional study. BMC Public Health. 2020;20(1):799. doi: 10.1186/s12889-020-08931-y.
• 12. https://www.tonv.org.tr/wp-content/uploads/2019/05/organ-nakli-istatislikler-2018.pdf (Erişim tarihi: 16.08.2021)
• 13. Koçak A, Aktaş EÖ, Şenol E, Kaya A, Bilgin UE. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı hakkındaki bilgi düzeyi. Ege Tıp Dergisi. 2010;49(3):153-160.
• 14. Aktaş Y, Karabulut N. Giresun Üniversitesi Sağlık Bilimleri Üniversitesi hemşirelik öğrencilerinin beyin ölümü ve organ bağışına ilişkin bilgi ve tutumları. Fırat Tıp Dergisi. 2012;17(3):129-134.
• 15. Savaşer S, Mutlu B, Çağlar S, Doğan Z, Canbulut H. Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin organ bağışına bakışları. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2012;20(1):1-9.
• 16. Agrawal S, Binsaleem S, Al-Homrani M, Al-Juhayim A, Al-Harbi A. Knowledge and attitude towards organ donation among adult population in Al-Kharj, Saudi Arabia. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation. 2017;28(1): 81. doi: 10.4103/1319-2442.198150.
• 17. Afshar R, Sanavi S, Rajabi MR. Attitude and willingness of high school students toward organ donation. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation. 2012;23(5):929-33. doi: 10.4103/1319-2442.100863. PMID: 22982902.
• 18. El-Agroudy AE, Jaradat A, Arekat M, Hamdan RM, AlQarawi N, Al-Senan ZK, et al. Survey of medical students to assess their knowledge and attitudes toward organ transplantation and donation. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation. 2019;30(1):83-96. PMID: 30804270.
• 19. Kose OO, Onsuz MF, Topuzoglu A. Knowledge levels of and attitudes to organ donation and transplantation among university students. North Clinics of Istanbul. 2015;2(1):19-25. doi: 10.14744/nci.2015.58070.
• 20. Toru Ü, Ayada C. Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ bağışı ve transplantasyona bakış açıları. International Journal of Basic and Clinical Medicine. 2016;3(1):15-19.
• 21. Sungur M, Mayda A. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem I ve dönem VI öğrencilerinin organ bağışı konusunda bilgi ve tutumları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014;1(2):15-20.
• 22. Sağiroğlu M, Günay O, Balci E. Attitudes of Turkish Medical and Law Students towards the Organ Donation. Int J Organ Transplant Med. 2015;6(1):1-7. PMID: 25737771; PMCID: PMC4346458.
• 23. Sam N, Ganesh R, Indrapriyadarshini V, Jeyamarthan S, Nandhini CK. Awareness, knowledge, and attitude regarding organ donation among final year students of medical, dental, engineering, and arts and science colleges in thiruvallur and chennai city, India. Indian Journal Of Transplantation. 2018;12(1):25. doı:10.4103/ijot.ijot_60_17
• 24. Tarhan M, Dalar L, Yıldırımoğlu H, Sayar A, Altin S. Zeytinburnu ilcesi’nde lise son sınıfta öğrenim gören öğrencilerin organ nakli ve bağışına yönelik bilgi düzeyleri ve tutumlarına bilgilendirmenin etkisi. Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Dergisi: Turkish Journal of Medical and Surgical Intensive Care Medicine. 2012;3(2): 27-35. doi:10.5152/dcbybd.2012.08
• 25. Özer N, Sarıtaş S, Karaman Özlü Z. Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;13(2):1-11.