Evaluation of Comfort Levels and Nursing Care Satisfaction of Patients Receiving Hemodialysis/Hemodiyaliz Hastalarının Konfor Düzeyleri ve Hemşirelik Bakımından Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 20 Issue: 3, 158 - 167, 30.09.2025

Lale Yacan , Özgül Erol , Sedat Üstündağ

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2025.108

Abstract

Aim: To evaluate the comfort levels and satisfaction with nursing care of patients receiving hemodialysis treatment.
Materials and Methods: A descriptive and cross-sectional study was conducted with 109 patients receiving hemodialysis in units of a university and a state hospital. Patients who had been receiving hemodialysis treatment for at least six months, had no communication difficulties, and voluntarily agreed to participate were included in the study. Data were collected using the “Hemodialysis Comfort Scale” and the “Newcastle Satisfaction with Nursing Care Scale”.
Results: The mean age of the patients was 61.54±12.67 years. Among the participants, 62.4% were male, 72.5% were married, 85.3% had children, and 89.9% lived in nuclear families. Half of the participants (50.5%) were primary school graduates, 56.9% were retired, and 66.1% had a moderate income level. Participants’ disease duration was 6.80±7.54 years. The mean total score of the Hemodialysis Comfort Scale was 3.30±0.86, and the mean total score of the Newcastle Satisfaction with Nursing Care Scale was 82.40±16.37.
Conclusion: This study found that the comfort levels of hemodialysis patients were moderate, while their satisfaction with nursing care was at high level. Nurses should periodically evaluate patients’ comfort and care satisfaction during hemodialysis.

Keywords

Comfort; , Hemodialysis; , Nursing Care; , Patient; , Satisfaction

Ethical Statement

Faculty of Medicine Scientific Research Ethics Committee of a Trakya University (TÜTF-BAEK 2019/212) to conduct the research.

Supporting Institution

The authors declared that this study received no financial support.

Thanks

We would like to thank all the patients with receiving hemodialysis who participated in this study.

Hemodiyaliz Hastalarının Konfor Düzeyleri ve Hemşirelik Bakımından Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların konfor düzeylerini ve hemşirelik bakımından memnuniyetlerinin değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak yürütülen çalışma, bir üniversite ve devlet hastanesinin hemodiyaliz biriminde tedavi gören 109 hemodiyaliz hastası ile gerçekleştirilmiştir. En az altı aydır hemodiyaliz tedavisi gören, iletişim güçlüğü olmayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan hastalar dahil edilmiştir. Veriler “Hemodiyaliz Konfor Ölçeği” ve “Newcastle Hemşirelik Bakımından Memnuniyet Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 61,54±12,67 yıldır. Araştırmaya katılan hemodiyaliz hastalarının %62,4’ü erkek, %72,5’i evli, %85,3’ü çocuk sahibi ve %89,9’u çekirdek aile yapısına sahiptir. Bireylerin yarısı (%50,5) ilkokul mezunu, %56,9’u emekli, %66,1’i orta gelir düzeyine sahiptir. Katılımcıların hastalık süresi 6,80±7,54 yıldır. Hemodiyaliz Konfor Ölçeği toplam puan ortalaması 3,30±0,86 ve Newcastle Hemşirelik Bakımı Memnuniyet Ölçeği toplam puanı 82,40±16,37 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Bu araştırmada, hemodiyaliz hastalarının konfor düzeylerinin orta seviyede ve hemşirelik bakımından memnuniyetlerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Hemşireler hemodiyaliz sırasında hastaların konforunu ve bakımdan memnuniyetlerini periyodik olarak değerlendirmelidir.

Keywords

Konfor; Hemodiyaliz; Hemşirelik Bakımı; Hasta; Memnuniyet

Ethical Statement

Araştırmanın yapılabilmesi için Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulundan yazılı izin alınmıştır (TÜTF-BAEK 2019/212).

Supporting Institution

Destekleyen kurum yoktur.

Thanks

Bu çalışmaya katılan tüm hemodiyaliz hastalarına teşekkür ederiz.

References

• 1. Akpınar NB, Ceran MA, Şafak Ş, Özkalp B. Hemodiyaliz hastalarının öz yeterlilik durumu, bakım gereksinimi ve günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirebilme düzeyleri. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2019[cited 2025 Jan 15];2(1):5-10. Available from: https://dergipark. org.tr/tr/download/article-file/756489
• 2. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı (2018- 2023) [Internet]. 2018[cited 2025 Jan 15]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-ve-yasli-sagligi-db/ Dokumanlar/Kitaplar/Turkiye_Bobrek_Hastaliklari_Onleme_ve_Kontrol_Programi_2018-2023.pdf
• 3. Altun B, Süleymanlar G, Utaş C, Arınsoy T, Ateş K, Ecder T, et al. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in adults with chronic kidney disease in Turkey: Results from the CREDIT study. Kidney Blood Press Res. 2012;36(1):36-46. doi: 10.1159/000339025
• 4. Ateş K, Seyahi N, Koçyiğit İ. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu [Internet]. 2024[cited 2025 Jan 15]. Available from: https://nefroloji.org.tr/uploads/pdf/REGISTRY2023_web.pdf.
• 5. Bayülgen MY, Gün M. The effect of reiki on fatigue and comfort in hemodialysis patients. Explore. 2023;19(4):553-60. doi: 10.1016/j.explore.2022.12.009.
• 6. Akgöz N, Arslan S. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda yaşanan semptomların incelenmesi. NefroHemDergi. 2017[cited 2025 Jan15];1(12):20-8. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/360008
• 7. Yanmış S, Mollaoğlu M. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda yaşam doyumu ve etkileyen faktörler. NefroHemDergi. 2021;16(3):115-23. doi: https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.39
• 8. sozluk.gov.tr [Internet]. Türk Dil Kurumu. Türk Dil Kurumu Sözlükleri [cited 2024 October 17]. Available from: https://sozluk.gov.tr/
• 9. Kolcaba KY, Kolcaba RJ. An analysis of the concept of comfort. J Adv Nurs. 1991;16:1301-10. doi: 10.1111/j.1365-2648.1991.tb01558.x
• 10. Erbay Ö, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Aykar FŞ. Rektum kanseri nedeni ile kolostomi açılan bir olgunun hemşirelik yönetiminde Kolcaba konfor kuramı’nın kullanımı. J Tradit Complem Med. 2019;2(1):42-8. doi: 10.5336/jtracom.2019-64998
• 11. Terzi B, Kaya N. Konfor kuramı ve analizi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017[cited 2025 May 02];20(1):67-74. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/290315
• 12. İlter SM. Hemodiyaliz hastalarının özbakım gücü ve konfor düzeyleri arasındaki ilişki. GÖBEKLİTEPE International Journal Of Health Sciences. 2025[cited 2025 September 22];8(19):25-32. Available from: https://gobeklitepejournal.com/index.php/pub/article/view/351/328
• 13. Demir CA, Özer Z. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda semptom ve konfor ilişkisi. NefroHemDergi. 2022[cited 2025 September 22];17(1):10-20. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hemsire/issue/68255/1061645
• 14. Cerit B. Hastaların hemşirelik bakımından memnuniyet düzeyi. HUHEMFAD. 2016[cited 2025 May 02];3(1):27-36. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/225596
• 15. Kuzu C, Ulus B. Cerrahi kliniklerde tedavi gören hastaların aldıkları hemşirelik bakımından memnuniyet durumlarının belirlenmesi. Acibadem Univ Saglik Bilim Derg. 2014[cited 2025 May 02];5(2):129-34. Available from: http://journal.acibadem.edu.tr/tr/download/article-file/1701458
• 16. Hermalia I, Yetti K, Adam M. Nurses competence and hemodialysis adequacy achievement. Enferm Clin. 2021;31(2):126-29. doi: 10.1016/j.enfcli.2020.12.006
• 17. Büyükyörük N, Dilmen B, Bayram M. Burdur Devlet Hastanesinde yatan hastaların intörn hemşirelerden memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi. SDÜ Tıp Fak Derg. 2010[cited 2025 May 02];17(3):1-6. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/196816
• 18. Orak NŞ, Pakyüz SÇ, Kartal A. Ölçek geliştirme çalışması: Hemodiyaliz hastalarında konfor. NefroHemDergi. 2017[cited 2025 May 02];2(12):68-77. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/330157
• 19. Thomas LH, McColl E, Priest J, Bond S, Boys JR. Newcastle Satisfaction with Nursing Scales: An instrument for quality assessments of nursing care. Qual Health Care. 1996;5(2):67-72. doi: 10.1136/qshc.5.2.67
• 20. Akin S, Erdogan S. The Turkish version of the Newcastle Satisfaction with Nursing Care Scale used on medical and surgical patients. J Clin Nurs. 2007;16:646-53. doi: 10.1111/j.1365-2702.2006.01583.x.
• 21. Kasar KS, Erzincanli S, Akbas N. The effect of a stress ball on stress, vital signs and patient comfort in hemodialysis patients: A randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract. 2020;41:1-6. doi: 10.1016/j.ctcp.2020.101243.
• 22. Gülay T, Eller ÇÖ, Ökdem Ş, Çıtak EA. Hemodiyaliz hastalarında konfor düzeyinin incelenmesi. HUHEMFAD. 2020;7(2):122-29. doi:https://doi.org/10.31125/hunhemsire.763155
• 23. Güner SG, Köksal ZP, Durmuş Ş, Nural N. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların konfor düzeyi ve etkileyen faktörler: Tanımlayıcı ve kesitsel çalışma. GOBEKLITEPE Journal. 2024;7(16):57-66. doi: 10.5281/zenodo.13895488
• 24. Dikmen RD, Aslan H. The Effects of the symptoms experienced by patients undergoing hemodialysis treatment on their comfort levels. J Clin Nephrol Ren Care. 2020;6(2):1-9. doi: 10.23937/2572-3286/1510060
• 25. Turgay G, Eller ÇÖ, Ökdem Ş, Kaya S. Hemodiyaliz hastalarında progresif gevşeme egzersizinin konfor düzeyine etkisi. NefroHemDergi. 2020;15(1):16-22. doi: https://doi.org/10.47565/ndthdt.2020.2
• 26. Keskin AY, Özpulat F. Kronik böbrek yetmezliği tanısıyla hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastaların yaşadıkları güçlükler. Sağlık ve Toplum. 2019[cited 2024 October 17];29(1):32-43. Available from: https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2019/06/4-Kronik-B%C3% B6brek-Yetmezli%C4%9Fi-Tan%C4%B1s%C4%B1yla-Hemodiyaliz-Tedavisi.pdf
• 27. Stevens PE, O’Donoghue DJ, de Lusignan S, Van Vlymen J, Klebe B, Middleton R, et al. Chronic kidney disease management in the United Kingdom: NEOERICA project results. Kidney Int. 2007;72:92-9. doi: 10.1038/sj.ki.5002273
• 28. Akça NK, Baykan S. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda ağrı ve konfor düzeyi arasındaki ilişki. NefroHemDergi. 2024;19(2):63-72. doi: https://doi.org/10.47565/ndthdt.2024.83
• 29. Kısaarslan FA, Vicdan AK. Hemodiyaliz hastalarında hastalığı kabul ile konfor düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: İlişki arayıcı çalışma. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(2):392-402. doi: 10.5336/nurses.2023-99932
• 30. Hill NR, Fatoba ST, Oke JL, Hirst JA, O’Callaghan CA, Lasserson DS, et al. Global prevalence of chronic kidney disease -a systematic review and meta-analysis. PLoS ONE. 2016;11(7):1-18. doi: 10.1371/journal.pone.0158765
• 31. Yanmış S, Mollaoğlu M. Comfort level of patients undergoing hemodialysis and associated factors in Turkey: A crosssectional study. Niger J Clin Pract. 2024;27(6):779-84. doi: 10.4103/njcp.njcp_890_23
• 32. Hintistan S, Deniz A. Evaluation of symptoms in patients undergoing hemodialysis. Bezmialem Science. 2018;6:112-18. doi: 10.14235/bs.2018.1530
• 33. Konta T, Hao Z, Abiko H, Ishikawa M, Takahashi T, Ikeda A, et al. Prevalence and risk factor analysis of microalbuminuria in Japanese general population: The Takahata study. Kidney Int. 2006;70(4):751-56. doi: 10.1038/sj.ki.5001504
• 34. Chiang HH, Livneh H, Yen ML, Li, Tsai TY. Prevalence and correlates of depression among chronic kidney disease patients in Taiwan. BMC Nephrol. 2013[cited 2025 May 02];14(78):2-8. Available from: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0158765