BİR DÖNEM İKİ FARKLI BAKIŞ AÇISI: NİHAL ATSIZ VE KEMAL TAHİR'İN ROMANLARINDA FETRET DEVRİ

Yıl 2022, , 383 - 397, 30.04.2022

Yasin Beyaz

https://doi.org/10.28981/hikmet.1052283

Öz

Bu makalede, “tarihî romanların”, tıpkı “tarih metinleri” gibi ideolojik bir mücadele alanı olarak kurgulandığı Nihal Atsız ve Kemal Tahir’in aynı dönemi konu alan romanları üzerinden nazara verilecektir. Her iki yazarın da, ideolojilerinin emrinde eser kaleme alan bir yazıcı gibi kendi fikrî eğilimlerinin tarihteki karşılıklarını arama çabaları, Ankara Savaşı ve sonrasındaki Fetret Devri’ni konu alan romanlarında açığa çıkmaktadır. Söz konusu dönemi ideolojik bir çerçevede kaleme alan farklı edebiyatçıların kaleme aldığı pek çok eser bulunmaktadır. Fakat bu iki ismin konu hakkındaki romanları bazı yönlerden tezat, birtakım cephelerden ise benzerlik içinde bulunması hasebiyle, tarihin ve tarihî romanın ideolojiye alet edilmesini çarpıcı bir şekilde göstermesi bakımından incelenmeye değer bulunmuştur.
Makalede öncelikle meselenin teorik boyutu olan tarihin, modern dönemde aldığı şekil ve bunun tarihî romana tesiri tartışılmıştır. Ardından Nihal Atsız’ın Deli Kurt, Kemal Tahir’in Darmadağın Olan Devlet ve Topal Kasırga isimli romanlarının konusu ve olay örgüsüne, meseleyi temellendirmek bakımından hülâsaten yer verilmiştir. Akabinde bu romanlardan hareketle yazarların hem tarihî bir hadise olan Fetret Devri’ni kendi ideolojileri çerçevesinde yeniden inşa çabaları hem de tarihî hadiseler üzerinden kendi dönemlerini yine ideolojileri muvacehesinde anlamlandırma gayretleri, metinler üzerinden mukayeseli olarak gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nihal Atsız,, Kemal Tahir,, Fetret Devri, tarihî roman, ideoloji

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk. (1991), “Hüseyin Nihal Atsız”, DİA, C. 4, s. 87-91.
• Alan, Hayrunnisa. (2020), Timurlular, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Atsız, Nihal. (2020a), Deli Kurt, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Atsız, Nihal. (2020b), Türk Tarihinde Meseleler, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Bedreddin, Şeyh. (2012), Letaifü’l-İşarât Şerhi, Çev. Yunus Apaydın, Kültür Bakanlığı Yay, Ankara.
• Emecen, Feridun (2012). “Varna Muharebesi”, DİA, C 42, s. 527-530.
• Göğebakan, Turgut. (2004), Tarihsel Roman Üzerine, Akçağ Yayınları, Ankara.
• İnalcık, Halil. (2018), Has Bağçede ‘Ayş u Tarab, İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul.
• İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Osmanlı Tarihi, t.y., C 1, s. 332.
• Kafadar, Cemal. (2019), İki Cihan Aresinde, Metis Yayınları, İstanbul.
• Köprülü, Fuat (2001). “Bey”, İslam Ansiklopedisi, Eskişehir: MEB, C. 2, s. 579-580.
• Pakalın, M. Zeki. (1983), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB, İstanbul.
• Sayar, Ahmet Güner. (2018), Şeyh Bedreddin, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Starr, Frederick. (2019), Kayıp Aydınlanma, Kronik Kitap, İstanbul.
• Tahir, Kemal. (1990), Roman Notları 1, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• Türkeş, Ömer. (2017), “Romana Yazılan Tarih”, Edebiyatın Omuzundaki Melek, İletişim Yayınları, İstanbul.
• (2020), Üç Osmanlı Tarihi Oruç Beğ Tarihi, Ahmedi, Şükrullah, Ötüken Neşriyat İstanbul.