MİLLİ KÜTÜPHANE’DE BULUNAN 06 Mil Yz A 2713 NUMARALI ŞİİR MECMUASI VE BU MECMUA HAKKINDA YAYIMLANMIŞ BİR MAKALE ÜZERİNE

Yıl 2020, , 291 - 314, 31.10.2020

Talip Çukurlu , Çiğdem Arıtürk

https://doi.org/10.28981/hikmet.777034

Öz

Şiir mecmuaları, klasik Türk edebiyatında büyük bir öneme sahiptir. Kendine ait bir divanı olmayan ya da divan oluşturacak kadar şiirleri olduğu halde bu şiirleri bir araya getiremeyen şairlerin divanlarının oluşturulmasında, kaynaklarda ismi geçmeyen şairlerin ve onlara ait şiirlerin gün yüzüne çıkarılmasında, bir şairin divanında bulunmayan şiirlerine ulaşılmasında ve varlığı kaynaklarda belirtilen fakat hâlâ bulunamayan divana ait şiirlerin tespit edilmesinde şiir mecmualarının önemli bir rolü vardır. Kimi zaman derleyenleri tarafından bariz hatalar yapılmış olsa da mecmualar, aynı şiirin farklı şairlere ait olarak gösterilebilme problemine de çözüm sunabilmektedir. Mecmualar ve diğer el yazması eserler günümüz alfabesine aktarıldıkça edebiyat başta olmak üzere pek çok alanda yeni bilgi ve bulgular elde edilecektir.
Bu çalışmada, Milli Kütüphanede 06 Mil Yz A 2713 arşiv numarası ve “Mecmûa-ı Eşȃr” başlığıyla kayıtlı bulunan kim tarafından ve kaçıncı yüzyılda yazıldığı kesin olarak tespit edilemeyen ve daha önce Ahmet Akgül ve Kamile Çetin tarafından “Milli Kütüphanede Kayıtlı Bulunan Bir Şiir Mecmuası Üzerine” isimli makalede tanıtılan şiir mecmuası üzerinde durulacaktır. Çalışmanın asıl amacı mezkûr makalede bulunan ve gözden kaçtığı düşünülen okuma hatalarını gidermek ve çeviriyazılı metnin eksiklikleri tamamlamak ve o günün şartlarında tespit edilemediğini düşündüğümüz yeni bilgileri edebiyat âlemine sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Şiir, Divan Şiiri, Şiir Mecmuası, Klasik Türk Edebiyatı, Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 2713

Destekleyen Kurum

Siirt Üniversitesi

Proje Numarası

2019-SİÜSOS-028

Kaynakça

• Ak, Coşkun. (2001), Bağdatlı Ruhi Divanı: Karşılaştırmalı Metin Cilt. I-II, Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa.
• Akar, Betül. (2011), Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndeki R. 1965 Numaralı Şiir Mecmuası (90b-176b)’nın Transkripsiyonlu Metni, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Akgül, A. ve Çetin, K. (2013), “Milli Kütüphanede Kayıtlı Bulunan Bir Şiir Mecmuası Üzerine”, Turkish Studies, Volume 8/1, s. 99-126.
• Akyüz Kenan, Beken Süheyl, Yüksel Sedit, Cunbur Müjgan (1990), Fuzuli Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Altuntaş, Halil, Şahin, Muzaffer. (2013), Kur’an-ı Kerim Me’ali, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara.
• Aslanoğlu, İbrahim. (1992), Şah İsmail Hatayi ve Anadolu Hatayileri, Der Yayınları, İstanbul.
• Atıcı, Fatma. (2007), Usuli Divanı’nda Cemiyet, İnsan ve Tabiat, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Ayan, Hüseyin. (1981), Cevri Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkidli Metni, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Ayan, Hüseyin. (2002), Nesimi: Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, TDK Yayınları, Ankara.
• Aydemir, Yaşar. (2007), “Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler”, Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları, Volume 2/3, s. 122-137.
• Ayverdi, İlhan. (2011), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Milliyet Yayınları-Kubbealtı, İstanbul.
• Baygül, Nuran. (1999), Tokat ve Divriği Kaynaklı Cönkler Üzerinde Bir Tetkik, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
• Bayram, Ömer. (2005), Seyyid Azim Şirvani Tezkiretü’ş-Şuara Giriş ve Metin B, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.
• Bellibaş, Adem. (2019), XIX. Yüzyıla Ait Bir Şiir Mecmuası v.: 256b-506a, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Çetin, İsmail. (1993), Derzi-zade Ulvi (Hayatı, Edebi Şahsiyeti ve Divanının Tenkidli Metni), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
• Devellioğlu, Ferit. (2013), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Dilçin, Cem. (1983), Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Erdal, Derviş, Yılmaz, Serhat Sabri. (2018), Süleyman Efendi Cöngü, Ekspres Baskı ve Ofset, Kayseri.
• Ergun, Sadeddin Nüzhet. (1945), Türk Şairleri Cilt: 3, Basım Yeri Yok, Manisa.
• Ergun, Sadeddin Nüzhet. (1956), Hatayi Divanı Şah İsmail Safevi Edebi Hayatı ve Nefesleri, İstanbul Maarif Kitaphanesi, İstanbul.
• Ergun, Sadeddin Nüzhet. (1957), Bektaşi Şairleri ve Nefesleri (19’uncu Asra Kadar Cilt: 1-2), İstanbul Maarif Kitaphanesi, İstanbul.
• Evren, Mücella. (2008), Kütahyalı Rahimi Divanı’ndan 51-100. Gazellerin Şerhi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
• Gölpınarlı, Abdülbaki. (1962), Kaygusuz Abdal, Hatayi, Kul Himmet (Hayatı, Sanatı, Eseri), Varlık Yayınları, İstanbul.
• Güneş, Mustafa. (1994), Eşrefoğlu Rumi ve Divanı (İnceleme-Metin), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Malatya.
• Gürbüz, İncinur Atik. (2019), “İBB Atatürk Kitaplığı “K403” Numaralı Mecmuanın MESTAP’a Göre Tasnifi”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (22), s. 37-110.
• Güzel, Abdurrahman. (2010), Kaygusuz Abdal Divanı, MEB Yayınları, Ankara.
• İpekten, Haluk. (2015), Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergah Yayınları, İstanbul.
• İsen, Mustafa. (1990), Usuli Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Kanar, Mehmet. (2017), “Şah İsmail (Hatai) Divanı Hakkında Manzum Çeviri Denemesi”, Doğu Esintileri İranoloji, Fars Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Volume 6/1, s. 1-63.
• Karasoy, Yakup, Yavuz, Orhan. (2010), Aşık Ömer Divanı, İnci Ofset, Konya.
• Kaynak, Arife. (2019), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı OE_Yz_0593 ve Bel_Yz_K0640 Numaralarında Kayıtlı Mecmuaların, “Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne” (Mestap) Göre Tasnifi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
• Kılıç, Atabey. (1994), Ahmed Neyli Divanı, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir.
• Köksal, Mehmet Fatih. (2009), “Seyyid Nesimi’nin Yayımlanmamış Şiirleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (50), s. 77-135.
• Kurt, Halil. (2019), Türk Edebiyatında Mahzen-i Esrar Mesnevileri ve Muhyi’nin Mahzen-i Esrar (Sürur-Efza) Adlı Mesnevisi (Metin-İnceleme), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Isparta.
• Macit, Muhsin. (2017), Hatayi Divanı, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul.