Investigating The Psychological and The Professional Resilience of Accounting Instructors

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 2, 601 - 625, 31.12.2023

Fevzi Serkan Özdemir , Haluk Bengü , Elif Karakaş

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1384670

Öz

Increasing the resilience of individuals against the negative situations they experience is important in solving problems such as job dissatisfaction, decreased work motivation and therefore low performance in their business lives. In psychology, this issue is explained by the concept of psychological resilience. Psychological resilience can be briefly expressed as the motivation developed by the individuals to protect themselves from the potential effects of the negativities they encounter. In terms of professions; It is expressed as the psychological resilience of individuals in their professional lives. In the definitions in the literature, occupational resilience is emphasized as the ability of individuals who encounter stress in business life to resist it. However, there is no doubt that every profession has its own problems, and these risks and problems cause stress on those who practice that profession. In this regard, the aim of the study is to determine the psychological and professional resilience of accounting instructors with the help of scales related to both subjects and to determine the effect of their psychological resilience on their professional resilience. In addition, it is within the scope of the study to determine whether psychological and professional resilience differ in terms of demographic variables. The population of the study was determined as Accounting instructors working in higher education institutions in Turkey. In sampling, snowball sampling method was adopted and participants were requested to answer the "Psychological Resilience" scale and "Occupational Resilience" scale sent to them. As a result of the research analyzed using the structural equation model, the psychological and professional resilience levels of accounting instructors were determined and suggestions were made in the context of strengthening these situations in accounting instructors with low resilience levels.

Anahtar Kelimeler

Accounting, Accounting Instructors, Psychological Resilience, Professional Resilience

Muhasebe öğretim elemanlarının psikolojik dayanıklılıkları ile mesleki dayanıklılıklarının incelenmesi

Öz

Bireylerin yaşadıkları olumsuz durumlara karşı gösterdikleri dayanımın artırılması, iş yaşamlarında iş tatminsizliği, iş motivasyonunun azalması ve dolayısıyla performans düşüklüğü gibi sorunları çözüme ulaştırmada önemlidir. Psikoloji biliminde bu husus, psikolojik dayanıklılık kavramı ile açıklanmaktadır. Psikolojik dayanıklılık, kısaca, bireyin karşısına çıkan olumsuzlukların potansiyel etkilerinden korunmak için geliştirdiği motivasyon olarak ifade edilebilir. Meslekler açısından ise; bireylerin meslek yaşamındaki psikolojik dayanıklılığı şeklinde ifade edilmektedir. Literatürdeki tanımlamalarda, mesleki dayanıklılığın iş yaşamında stresle karşılaşan bireylerin buna karşı gösterdikleri direnç yetisine vurgu yapılmaktadır. Ancak, hiç şüphesiz her meslek kendine has sorunlar barındırmakta ve bu risk ve sorunlar o mesleği icra edenler üzerinde strese yol açmaktadır. Bu bakımdan çalışmanın amacı, muhasebe öğretim elemanlarının psikolojik ve mesleki dayanıklılıklarının her iki konuya ilişkin ölçekler yardımıyla belirlenmesi ve psikolojik dayanıklılıklarının mesleki dayanıklılıkları üzerindeki etkisinin tespit edilmesidir. Ayrıca psikolojik ve mesleki dayanıklılığın demografik değişkenler bakımından farklılık gösterip göstermediği de çalışmanın amacı dahilindedir. Çalışmanın anakütlesi Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında çalışan Muhasebe öğretim elemanları olarak belirlenmiştir. Örneklemede ise kartopu örneklemesi yöntemi benimsenmiş ve katılımcılara gönderilen “Psikolojik Dayanıklılık” ölçeği ve “Mesleki Dayanıklılık” ölçeğinin yanıtlanması talep edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilen araştırma neticesinde, muhasebe öğretim elemanlarının psikolojik ve mesleki dayanıklılık düzeylerinin belirlenerek, dayanıklılık düzeyleri düşük olan muhasebe öğretim elemanlarında bu durumların güçlendirilmesi bağlamında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Muhasebe Öğretim Elemanları, Psikolojik Dayanıklılık, Mesleki Dayanıklılık

Kaynakça

• Argon, T. ve Kaya, A. (2018). Examination of grit levels of teachers according to personal variables. Journal of Education and Training Studies, 6(3), 45-53. doi: 10.11114/jets.v6i3a.3157
• American Psychological Association (APA), https://www.apa.org/topics/resilience, (Erişim tarihi: 16.10.2023)
• Bowles, T. ve Arnup, J. L. (2016). Early career teachers’ resilience and positive adaptive change capabilities. Australian Educational Researcher, 43(2), 147-164. doi 10.1007/s13384-015-0192-1
• Chau, P.Y. (1997). Reexamining a model for evaluating information center success using a structural equation modeling approach. Decision Sciences, 28(2), 309-334. doi:10.1111/j.1540-5915.1997.tb01313.x
• Durak, M. (2002). Predictive role of hardiness on psychological symtomatology of university students experienced earthquake. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
• Eren N. (2014). Kişilik bozukluklarıyla çalışmada zorluk ve kişilik bozukluğu hastalarına karşı tutumlar ölçeklerinin psikometrik özellikleri. Nöropsikiyatri Arşivi. (doi: 10.4274/npa.y7056.). doi:10.5505/phd.2013.81300
• Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18 (81), 39-50. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/3151312
• Gençöz, F. ve Motan, İ. (2009). Psikolojik dayanıklılığı nasıl ölçebiliriz?: Bir Türk örnekleminde kişisel görüş ölçeği-II’nin geçerlik-güvenirlik çalışması, Kriz Dergisi, 17(1), 1-11. doi:10.1501/Kriz_0000000288
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe-Yönetim Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Hair, J., Anderson, E., Tatham, R.L. ve Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis (International 5th Edition). NewYork: Prentice-Hall, Inc
• Hoyle, R.H. (1995). Structural equation modeling: concepts, issues and applications. London: Sage Publications
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 4. Baskı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım
• Kobasa, S. (1979). Stressful life events, personality and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37, 1-11. doi 10.1037/0022-3514.37.1.1
• Kuntz, J. R., Naswall, K., ve Malinen, S. (2016). Resilient employees in resilient organizations: Flourishing beyond adversity. Industrial and Organizational Psychology, 9(2), 456-462. doi:10.1017/iop.2016.39
• Lambert, V.A., Lambert, C.E., ve Yamase, H. (2003). Psychological hardiness, workplace stress and related stress reduction strategies. Nursing and Health Sciences, 5(2), 181-184. doi:10.1046/j.1442-2018.2003.00150.x
• Limon, İ. (2022). Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık kapasitelerinin çeşitli demografik değişkenler bağlamında incelenmesi. Milli Eğitim, 236, 3253-3274. doi: 10.37669/milliegitim.953186
• Maddi S.R. (1997) Personal Views Survey II: A Measure of Dispositional Hardiness, CP Zalaquett ve RJ Woods (eds), Evaluating Stress: A Book of Resources. New York: University Press
• Maddi S.R., Kahn S, Maddi L.K. (1998). The Effectiveness of Hardiness Training. Consult Psychol Journal, 50, 78-86. doi: 10.1037/1061-4087.50.2.78
• Maddi, S.R., Khoshaba, D.M., Persico, M., Harvey, R. ve Bleecker, F. (2002). The personality construct of hardiness. Journal of Research in Personality, 36, 72-85. doi:10.1177/0022167810388941
• Maddi, S.R. (2004). Hardiness: An Operationalization of Existential Courage. Journal of Humanistic Psychology, 44(3), 279-298. doi: 10.1177/0022167804266101
• Maddi, S.R., Harvey, R.H., Khoshaba, D.M., Lu, J.L., Persico, M. ve Brow, M. (2006). The personality construct of hardiness, III: Relationships between repression, innovativeness, authoritarianism, and performance. Journal of Personality, 74(2), 575-598. doi:10.1111/j.1467-6494.2006.00385.x
• Naswall, K., Kuntz, J. ve Malinen, S. (2015). Employee resilience scale (EmpRes): Technical report (Resilient Organisations Research Report 2015/04). Christchurch, New Zealand: University of Canterbury
• Orhun, D. (2023). Psikolojik Dayanıklılık - Hayattaki Büyük Zorluklarla Başa Çıkma Sanatı, İletişim Yayınları
• Oxford Dictionary. Erişim adresi: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/resilience?q=resilience
• Özdemir, F. S. (2014). Finansal raporlama standartlarını öğrenme sürecinde serbest muhasebeci mali müşavirlerin durumları: Samsun’da ampirik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 41, 81-107
• Özdemir, S., Sezgin, F., Kaya, Z. ve Recepoğlu, E. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin stresle başa çıkma tarzları ile kullandıkları mizah tarzları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 405-428. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10327/126607
• Samnick, E.F. (2009). The professional resilience paradigm defining the next dimension of professional self-care, Professional Case Management, 330-332. doi:10.1097/NCM.0b013e3181c3d483
• Schumacker, R.E. ve Lomax, Richard, G. (2004). Beginner’s guide to structural equation modeling. New Jersey: Erlbaum Associates
• Sönmezer, B. (2015). Öğretmenlerin tükenmişlik ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri
• Uçar, T. (2014). Özel eğitim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ve mesleki sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstabul Aydın Üniversitesi, İstanbul