ISO BİRİNCİ 500 VE İKİNCİ 500 ŞİRKETLERİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YAKLAŞIMIYLA SEKTÖR ETKİNLİKLERİNİN ÖLÇÜLMESİ

Year 2016, Volume: 9 Issue: 2, 771 - 792, 19.12.2016

Burcu Oralhan , Sevgi Sümerli Sarıgül

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.280815

Abstract

Sanayi politikalarının ülke genelinde etkili ve verimli uygulanması, sektörlerin doğru yönlendirilmesi ve geliştirilmesi ülkenin geleceği için önem arz etmektedir. Bu çalışmada İstanbul Ticaret Odası (İSO) tarafından 2009 yılında yayınlanan sektör bazlı gruplandırılmış, birinci 500 ve ikinci 500 şirket verilerine uygulanan Veri Zarflama Analizi (VZA) sonucunda, sektörlerin ölçek etkinlikleri belirlenmiştir. Çalışmada belirlenen 27 sektörün etkinlikleri, 11 mali analiz göstergesine göre tüm firmalar, karlılık gösteren firmalar ve sektördeki en karlı firmalar olmak üzere analiz edilmiştir. Analiz sonucunda etkin olan ve olmayan sektörler tespit edilmiştir. Madencilik, Tütün İşleme ve Çeşitli Petrol ve Kömür Türevleri sektörlerinin ölçek etkin olduğu görülmüştür. Giyim Eşyası, Dokuma ve Diğer Kimyasal Ürün sektörlerinin ise ölçek etkinliğinin son sıralarda olduğu görülmüştür. Ölçek etkinliği daha az olan diğer sektörlerin genelinde İçki (Alkollü ve Alkolsüz) ve Tütün İşleme sektörlerinin mali analiz gösterge oranlarının örnek alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

References

• AKYÜZ, K. C., Yıldırım, İ., Balaban, Y. (2015). “Kâğıt Sektöründe Yer Alan Firmaların Veri Zarflama Analizi Yardımıyla Etkinliklerinin Ölçümü”. International Journal of Economic and Administrative Studies. Yıl :7, Sayı: 14. 23-38.
• ALTIN H., (2010). “Küresel Kriz Ortamında İMKB Sınai Şirketlerine Yönelik Finansal Etkinlik Sınaması : Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.: 10 - Sayı/No: 2, s.15–30
• BAYYURT N., Sagbansua L., (2007) “Determining the Efficiency of Concrete Companies Ranked in Top 1000 Manufacturing Firms Trading in ISE: A Multı-Criteria Data Envelopment Analysis Model”, İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme Dergisi C:36 Sayı:2 Kasım, Sayfa: 54-71
• BEHDİOĞLU, S., Özcan, G. (2009). “Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 14(3), 301–326.
• CHARNES A., W.W. Cooper Ve E. Rhodes. (1978). “Measuring the Efficiency of Decision Making Units”. Europan Journal of Operational research, 3: 339.
• ERPOLAT, S., Cinemre N. (2011). “Notebook Seçiminde Hibrit Bir Yaklaşım: Analitik Hiyerarşi Yöntemine Dayalı Veri Zarflama Analizi”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 40, 2, 207-225.
• ERTUNA, Ö., (2010). “Firma Mali Performans Değerlendirme Paketi”. İstanbul Sanayi Odası.
• ERTUNA, Ö., (2014). “Firma Mali Performans Değerlendirme Paketi”. İstanbul Sanayi Odası.
• GÖKTOLGA Z. G., Artut A. (2011). “Sivas İlinde Liselerin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi”. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 2.
• KULA, V., Özdemir, L. (2007). “Çimento Sektöründe Göreceli Etkinsizlik Alanlarının Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Tespiti. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.B.B.F. Dergisi, C: 9, S.1.55-70.
• KÜÇÜKAKSOY, İ., Önal, S. (2013). “Türk Bankacılık Sektöründe Faaliyet Gösteren Bankaların Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Ölçülmesi: 2004-2011 Yılları Uygulaması.” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 18, 56-80.
• SCHEEL H. (2000). Ems: Efficiency Measurement System User’s Manual, Version 1.3.
• Sexton, T.R., R.H., Silkman, A.J. Hogan. (1986). “Data Envelopment Analysis: Critique and Extension, Measuring Efficiency: An Assesment of Data Envelopment Analysis”. Jossey-Bass Inc., San Fransisco.
• SOBA M., Akcanlı F. (2012). “Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle İMKB’de Gıda, İçki Ve Tütün Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Etkinliklerinin Değerlendirilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, C.XIV, S II
• SUBHASH C. Ray. (2005). “Input Aggregation in Models of Data Envelopment Analysis: A Statistical Test With An Applıcatıon to Indian Manufacturing”. The Paper Was Written While The Author Was Visiting The Indian Statistical Institute, Calcutta, s. 2.
• ULUCAN A. (2001). “İSO 500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları ile Değerlendirmeler”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57-2.
• YAVUZ, S. , İşçi, Ö. (2013). “Veri Zarflama Analizi İle Türkiye'de Gıda İmalatı Yapan Firmaların Etkinliklerinin Ölçülmesi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 36. 157-174.
• İnternet kaynakları
• www.iso.org.tr/projeler/arastirmalar/diger-arastirmalar. (Erişim tarihi: 09.10.2015)
• www.iso.org.tr/tr/web/statiksayfalar/firmamaliperformans.aspx. (Erişim tarihi: 09.10.2015)