AİLE İŞLETMELERİNDE STRATEJİ BELİRLEME: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 631 - 650, 29.12.2019

Serdar Çakan , Hasan Tutar

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.638584

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, strateji belirleme ve
karar verme arasındaki ilişkiyi aile işletmeleri bağlamında ele almaktır. Araştırmanın
temel sorusu; “aile işletmelerinde strateji belirleme sürecinin karar verme
modellerini açıklama potansiyeli nedir?” şeklinde belirlenmiştir. Bu
araştırmada, durum (örnek olay) çalışması metoduyla beş aile işletmesinin
kurucu patronları ile yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen bulgular,
içerik analizi yöntemine tabi tutulmuştur. Sakarya ilindeki aile işletmeleri
oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında yüz yüze derinlemesine görüşme tekniği
kullanılmıştır ve verilerin analizinde MAXQDA programından yararlanılmıştır. Yapılan
analizler sonunda strateji belirleme ile karar verme arasında maliyet teması
üzerinden üretim faktörleri bağlamında ilişki tespit edilmiştir. Aile
işletmelerinde strateji belirleme ile karar verme arasında ürün/hizmet, iş gücü,
sermaye ve değerler vasıtasıyla bağlantılar olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

strateji, karar verme, aile işletmesi

Kaynakça

• Adair, J. (2003), Etkili Karar Vermek. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılık, s. 117.Aktan, C. C., Vural, İ. Y. (2004), Rekabet Gücü ve Rekabet Stratejileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No: 254, Ankara, s. 89.Aktan, Coşkun Can. Geleceği Kazanmanın Yolu: Stratejik Yönetim. http://www.tkgm.gov.tr/turkce/dosyalar/diger%5Cicerikdetaydh278.pdfAlayoğlu, N. (2003), Aile Şirketlerinde Yönetim ve Kurumsallaşma, İstanbul: MÜSİAD Yayınları, s. 14:87)Altuntaş, G. (2014), Problem Çözme ve Karar Verme Teknikleri Çalışması. İstanbul: Girişimci İş Adamları Vakfı, s. 70.Ankara Sanayi Odası, (2006), Aile Şirketlerinde Değişim ve Süreklilik Zirvesi, Ankara, Yayın No: 60, s. 19.Arıkan, R. (2007), Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, Ankara: Asil Yayın, s. 89.Aydemir, S. (2011), Aile İşletmelerinde Yöneticilerin Stratejik Yönetim ve Planlamaya İlişkin Algılarının İncelenmesi: Zonguldak-Bartın-Karabük Bölgesi Örneği, Doktora Tezi, Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, s. 66.Barney, J. B. (1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Journal of Management, Vol:17, No:1, s. 101.Barney, J. B. (2002), Gaining and Sustaining Competitive Advantage, Addisson-Wisley, USA, s. 156.Barney, Jay B., Hesterly, W. S., (2008). Strategic Management and Competitive Advantage: Concepts and Cases, 2. baskı, Pearson/Prentice Hall, Upper Saddle River, N.J.Baş, A. (2012), Rekabet Analizi ve Strateji Belirleme Süreci, http://abdurrahmanbas.com/tur/docs/dersler/Rekabet_Analizi_ve_Strateji_Belirleme_Sureci.pdf, s.24.Bayraktaroğlu, S., Demir, K. (2011), İşyerinde Karar Verme ve Problem Çözme Yöntemleri. İş ve Meslek Danışmanlığı İçinde. Ankara: İş ve Meslek Danışmanlığı Derneği Yayınları, s. 466.Bell, D. E., Raiffa, H. ve Tversky, A. (1988), Descriptive, Normative, and Prescriptive Interactions in Decision Making, in D. E. Bell, H. Raiffa ve A. Tversky (Eds.), Decision Making New York: Cambridge University Press, pp. 9-30.Birincioğlu, N. (2016), Aile İşletmelerinin Sürekliliklerini Tehdit Eden Unsurlar: Nitel Bir Araştırma, 3rd International Congress on Social Sciences, China to Adriatic, Antalya, s. 492.Birincioğlu, N., Acuner, T. (2014), Aile İşletmeleri Kurucularının ve Aile Değerlerinin Aile İşletmelerinin Sürdürülebilirliği Üzerine Etkisi: Trabzon Örneği, Tebliğ, 22. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Konya, s. 508.Brown, F. H. (2009), “Governance and the Enterprising Family”, Family Business Magazine, ss. 2. Bryson, John, M. (1998). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations, San Francisco: Jossey-Bass, pp. 5.Carlock, S. R. J. ve Ward, L. (2001), Strategic Planning for the Family Business: Parallel Planning to Unify the Family and Business, Great Britain: Palgrave, s. 18.Chua, J. H., Chrisman, J. J. ve Sharma P. (1999), “Defining the Family Business by Behavior”, Entrepreneurship: Theory and Practice, 23(4), ss. 25.Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007), Research Methods in Education (6th ed.), New York, NY: Routledge, ss. 475.Çetinkaya, Ö. (2006), Rekabet Stratejilerinin Belirlenmesinde Portföy Analizi ve Tariş Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 8/3 s. 63.Daft, R. (2003), Management 6th Edition Thomson South Western,ss. 276:283.Demirel, N. Ç., Yücenur, G. N. (2011), The Cruise Port Place Selection Problem with Extended VIKOR and ANP Methodologies under Fuzzy Environment.World Congress on Engineering, International Association of Engineers, 65 July – 8 July 2011. London, ss. 1128.Doğan, H. (2014), Çağdaş Kariyer Karar Verme Yaklaşım ve Modellerinin İncelenmesi, ISSN: 2146-5177, Yıl Year :4, Cilt Volume :4, Sayı Issue :6, s. 105.Drucker, P. (2001), “The Effective Decision”, Harward Business Review on Decision Making, Harward Business Review, Paperpack, s. 3.Eisenhardt, K. M., Zbaracki M. J., (1992), ‘Strategic Decision Making’, Strategic Management Journal, Vol. 13, ss. 25.Fındıkçı, İ. (2005), Aile Şirketlerinde Yönetim ve Kurumsallaşma, İstanbul: Alfa Yayınları, s. 16.Gölcü, F., K. (2018), Aile İşletmeleri, Aile İşletmelerinde Karşılaşılan Yönetim ve Organizasyon Sorunları: Denizli Örneği, Yayımlanmamış Tez, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, s. 66.Grant, R. M. (1998), The Resourced Based Theory of Competitive Advantage: Implication for Strategy Formulation, The Strategy Reader, Eds. Segal-Horn, S., Blackwell Business, Oxford.Güner, F. M. F. (2008), Bir Stratejik Yönetim Modeli Olarak Balanced Scorecard, Gazi Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10/1, Ankara, s. 249.Hall, J. A. (2011), Accounting Information Systems. Seventh Edition, USA Cengage Learning, ss. 5.Hill, Charles W.L., Jones Gareth R. Strategic Management Theory : an Integrated Approach / 7th ed. Boston : Houghton Mifflin, 2007Hussey D., (2002), "Company Analysis: Determining Strategic Capability", Strategic Change, John Wiley & Sons, Ltd., 11, 43.Işık, A., Organ, İ. ve Karayılmazlar, E. (2005), Kamu Maliyesi, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, ss. 342.Johnson, G., Scholes, K. (1993), Exploring Corporate Strategy. Prentice Hall, New York, ss. 82.Kahneman, D. (2012) “Thinking, Fast and Slow”, Great Britain, Penguin, s: 393Karakaş, S., Özcan, S. (2010), Yaratıcı Düşünme Etkinliklerinin Öğrencilerin Yaratıcı Düşünmelerine ve Proje Geliştirmelerine Etkisi, Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, Nisan, s. 226.Karpuzoğlu, E. (2001), Büyüyen ve Gelişen Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma, İstanbul: Hayat Yayınları, s. 22Karpuzoğlu, E. (2004), "Gelecek İçin Aile Anayasası", 1. Aile İşletmeleri Kongresi-Kongre Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları No: 40, İstanbul, s.160.Kerman, S. T. (2004), “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, Rotasyon Gerekli mi?”, Yüksek Lisans Dönem Projesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı Anabilim Dalı, s. 14.Kevser, M. (2007), Stratejik Planlama ve Kobi’lerdeki Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma,Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 158.Kharauddin, S., Ashari, Z. M., ve Nassir, A. M. (2010), İnformation System and Firms Performance: The Case of Malaysian Small Medium Enterprises, International Business Reseach, October, 3(4), ss. 30.Kıral, E. (2015), “Yönetimde Karar ve Etik Karar Verme Sorunsalı”, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Aralık 2015, 6(2), s. 82.Koçel, T. (2007), İşletme Yöneticiliği, İstanbul, 11. Basım: Arıkan Basım Yayım Dağıtım, s. 58;59;327.Kurt, Ü. (2003), Karar Verme Sürecinde Yöneticilerin Kişilik Yapılarının Etkileri, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, s. 42.Küçüksüleymanoğlu, R. (2008), Stratejik Planlama Süreci, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 16, No:2. s. 409.Kvale, S. (1994), Validation as Communication and Action: On the Social Construction of Validity, American Education Research Association, New Orleans, LA, s. 3.Lado, A. A., Wilson, M. C. (1994), Human Resource Sistems and Sustained Competitive Advantage: A Competency Based Perspective, Academy of Management Review,19(4), ss. 703.Mazzola, P., Marchisio, G. ve Astrachan J. (2008), “Strategic Planning in Family Business: A Powerful Developmental Tool for the Next Generation”, Family Business Review, 21(3): 240.Mills, J., Platts, K., Bourne, M. (2003), Applying Resource-Based Theory: Methods, Outcomes and Utility for manafers. International Journal of Operations & Production Management, 23(2), 148.Okay, H. (2016), İş Dizaynı ve İş Dizaynı Yaklaşımları-1, http://www.dunya.com/kose-yazisi/is-dizayni-ve-is-dizayni-yaklasimlari-1/27526, s. 1Patton, M.Q. (1990),Qualitative evaluation and research methods: Sage Publications, Newburry Park, CA, USA, ss. 523.Peşkircioğlu, Nurettin, (2016) “Aile İşletmeleri ve Kurumsallaşma”, Kalkınmada Anahtar Verimlilik, sayı:312, s. 35.Porter, M. E. (1985), The Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, New York: Free Press, ss. 11.Porter, M. E. (1998), Competitive Strategy, With a New Introduction, The Free Press, pp.192.Porter, M.E., Strateji Dersleri, İstanbul Konferansı Notları, Capital, Ekim 1998. s.32Rue, Byars, (2003), “Decision Making Skills”, Management Skills and Application Mc Graw Hill, s. 68;95.Scott, G. S., Bruce, A. R. (1995), Decision Making Style: The Development and Assessment of a New Measure, Educational and Psychological Measurement, Vol: 55, No: 5, pp. 818‐831.Stern, C.W. and Stalk, G.Jr., Perspectives on Strategy, Ed., John Wiley & Sons Inc., New York, 1998. s.1. 5 Tekin, Ö. A., Ehtiyar, V. R. (2010), “Yönetimde Karar Verme: Batı Antalya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Çalışan Farklı Departman Yöneticilerinin Karar Verme Stilleri Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Yasar University 2010 20(5) s. 394.Türkay, M. (2016), Optimizasyon Modelleri ve Çözüm Metodları. Koç Üniversitesi. Endüstri Mühendisliği Bölümü. Rumeli Feneri Yolu. Sarıyer 34450. İstanbul, s. 2.Uysal, G. (2015), Finansal Teoride Stratejik Yönetim, Journal of Business and Economics, Bölüm 6, No: 5, Academic Star Publishing, s. 249.Ülgen, H., Mirze, S. K. (2013), İşletmelerde Stratejik Yönetim, 8. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, s. 57.Vardar, Y. (2012), Problem Çözme Teknikleri. Muğla: Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası, s.64.Viitala, R. (2005), Perceived Development Needs of Managers Compared to an Integrated Management Competency Model, Journal of Workplace Learning, Cilt: 17, Sayı: 7, ss. 439.Ward, J. (1988), “The Special Role of Strategic Planning for Family Businesses”, Family Business Review,1(2), s. 115.Wheelen, T. L., Hunger, J. D. (2008), Strategic Management and Business Policy, Pearson Prentice Hall, New Jersey, s. 11.Yıldırım, A. F. (2007), Türk Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmayı Engelleyen Aile Değerleri Üzerine Isparta İlinde Bir Çalışma, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, s. 13.Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Kitap Evi, s. 259.Yiğit, S.ve Yiğit A. M., (2012), Stratejik Yönetimde Dış Çevre Analizi: Kobiler ve Büyük İşletmeler Arasında Bir Karşılaştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 38, s. 123.Yin, R. K. (2003), “Case Study Research: Design and Methods”, 3rd Edition, Applied Social Research Methods, Vol. 5, Sage Publications, London, ss. 19.