GÜNCEL LİTERATÜR İLE HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ PROTOKOLLERİ ARASINDAKİ UYUMSUZLUKLARA PARAMEDİKLERİN TEPKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 87 - 101, 04.05.2023

Sezgin Durmuş , Ali Ekşi

https://doi.org/10.54409/hod.1276594

Öz

Amaç: Bu çalışma, çeşitli nedenlerle güncel literatür ile hastane öncesi acil sağlık hizmetleri (HÖASH) protokolleri arasında oluşan uyumsuzluklara paramediklerin tepkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan araştırmanın verileri Şubat-Nisan 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmaya Türkiye HÖASH’de görev yapan 600 paramedik katılmıştır. Veriler, katılımcılara uygulanan 18 soruluk anket ile on-line olarak toplanmıştır. Bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için frekans dağılımı ve Ki-kare Testinden yararlanılmış, sonuçlar %95 güven aralığında değerlendirilmiş, P<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların %88’i ileri yaşam desteği uygulamalarında Atropin uygulamadıklarını, %57,3’ü 20 dakikadan uzun süren Kardiyopulmoner Resüsitasyon (KPR) uygulamalarında Sodyum Bikarbonat uygulamadıklarını belirtmiştir. Katılımcıların %35,5’i Türkiye HÖASH protokolünde önerildiği gibi kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) tanılı oksijen ihtiyacı olan hastanın tedavisine nazal kanül ile başladığını belirtmiştir. Katılımcıların %74,2’si Türkiye HÖASH protokolünde yer alan ancak güncelliğini kaybetmiş olan KPR sırasında endotrakeal tüp yolundan ilaç uygulamasını yaptıklarını belirtmiştir.
Sonuç: Güncel literatürle uyumlu olmayan HÖASH protokolleri, HÖASH çalışanlarının yapacağı uygulamalarda ikilemler oluşturmakta ve özellikle ileri yaşam desteği uygulamaları gibi hayati risk taşıyan birçok durumda hastalara uygun ve standardize acil tıbbi bakım hizmetinin sunumunu zorlaştırmaktadır. Türkiye HÖASH protokolleri güncel bilimsel bilgiler ışığında güncellenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri, Paramedik, Protokole Uyum, Tedavi Protokolleri

PARAMEDICS RESPONSE TO INCOMPATIBILITIES BETWEEN CURRENT LITERATURE AND PREHOSPITAL EMERGENCY HEALTH SERVICES PROTOCOLS

Öz

Objective: This study was conducted to evaluate the response of paramedics to the incompatibilities between the current literature and prehospital emergency health services (PHEMS) protocols for various reasons.
Materials and Methods: The data of the descriptive type of the planned study were collected between February and April 2022. 600 paramedics working in Turkey PHEMS participated in the study. The data were collected on-line with an 18-question questionnaire applied to the participants. Frequency distribution and Chi-square Test were used to determine the relationship between independent variables and dependent variables, the results were evaluated at 95% confidence interval, and P<0,05 was considered statistically significant.
Results: 88% of the participants stated that they did not apply Atropine in advanced life support applications, and 57,3% stated that they did not apply Sodium Bicarbonate in cardio pulmonary resuscitation (CPR) applications lasting more than 20 minutes. 35,5% of the participants stated that the treatment of the patient with oxygen need diagnosed as chronic obstructive pulmonary disease started with nasal cannula as recommended in the Turkey PHEMS protocol. 74,2% of the participants stated that they administered drugs through the endotracheal tube during CPR, which is included in the Turkey PHEMS protocol but is out of date.
Conclusion: PHEMS protocols, which are not compatible with the current literature, create dilemmas in the practices of PHEMS employees and make it difficult to provide appropriate and standardized emergency medical care to patients in many life-threatening situations, especially advanced life support applications. Turkey PHEMS protocols should be updated in the light of current scientific information.

Anahtar Kelimeler

Prehospital Emergency Medical Services, Paramedic, Protocol Compliance, Treatment Protocol

Kaynakça

• Amasyalı, B. (2018). Supraventriküler ve Ventriküler Taşikardiler. Erişim adresi: https://hastane.etu.edu.tr/bulletin/3316-supraventrikuler-ve-ventrikulertaşikardi, 7.05.2022.
• American Heart Association. (2020a). Part 3: Adult Basic and Advanced Life Support. Erişim adresi: https://www.ahajournals.org/doi/epub/10.1161/CIR.0000000000000916, 03.06.2022.
• American Heart Association. (2020b). Adult Bradycardia Algorithm. Erişim adresi: https://cpr.heart.org/-/media/CPR-Files/CPR-GuidelinesFiles/Algorithms/AlgorithmACLS_Bradycardia_200612.pdf, 04.06.2022.
• American Heart Association. (2020c). Adult Tachycardia With a Pulse Algorithm. Erişim adresi: https://cpr.heart.org/en/resuscitation-science/cpr-and-eccguidelines/algorithms, 07.06.2022.
• Batı, S, Kara, F. (2020). 112 Acil Sağlık Hizmetleri Personelinin Müdahalelerde Uygulama Kılavuzlarına Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-13.
• Bhullar, J. (2011). Epinephrine and its use in acute life-threatening asthma in adults. Erişim adresi: https://www.paramedicpractice.com/features/article/epinephrineand-its-use-in-acute-life-threatening-asthma-in-adult, 05.06.2022.
• Brown, KM, Hirshon, JM, Alcorta, R, Weik, TS, Lawner, B, Ho, S, Wright, JL. (2014). The implementation and evaluation of an evidence-based statewide prehospital pain management protocol developed using the national prehospital evidence-based guideline model process for emergency medical services. Prehospital Emergency Care, 18(sup1), 45-51.
• Ebben, RH, Vloet, L, Verhofstad, MH, Meijer, S, Groot, JA, Van Achterberg, T. (2013). Adherence to guidelines and protocols in the prehospital and emergency care setting: a systematic review. Scandinavian journal of trauma, resuscitation and emergency medicine, 21(1), 1-16.
• Ekşi. A. (2020). Hastane Öncesi Acil Bakım. İstanbul; EMA Tıp Kitabevi.
• European Resuscitation Council. (2021). European Resuscitation Council Guidelines 2021: Executive summary. Erişim adresi: https://www.cprguidelines.eu/assets/guidelines/European-Resuscitation-CouncilGuidelines-2021-Ex.pdf, 03.06.2022.
• Foerster, CR., Andrew, E, Smith, K, Bernard, S. (2018). Amiodarone for sustained stable ventricular tachycardia in the prehospital setting. Emergency Medicine Australasia, 30(5), 694-698.
• Guthrie, K. (2019). Case of Acute Severe Asthma. Erişim adresi: https://litfl.com/case-of-acute-severe-asthma/, 05.06.2022.
• Hagiwara, MA, Suserud, BO, Jonsson, A, Henricson, M. (2013). Exclusion of context knowledge in the development of prehospital guidelines: results produced by realistic evaluation. Scandinavian Journal of Trauma, Resuscitation and Emergency Medicine, 21(1), 1-8.
• Holmberg, MJ, Moskowitz, A, Wiberg, S, Witten, L, Grossestreuer, AV, Yankama, T, Andersen, LW. (2018). Guideline Removal of Atropine and Survival After Adult In-Hospital Cardiac Arrest With Non-Shockable Rhythms. Circulation, 138(Suppl_2), A154-A154.
• Kaya, K. (2018) Atriyoventriküler Tam Bloklu Hastaya Hastane Öncesi Transkütan Pacemaker Uygulaması. Hastane Öncesi Dergisi, 3(2), 141-147.
• Kupas, DF, Smith, LB, Cole, D. (2015). State EMS offices. Emergency Medical Services: Clinical Practice and Systems Oversight, 44-50.
• Menekşe, TS. (2020). Acil Servise Nefes Darlığı ile Başvuran Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Oxymask® ile Hazneli Basit Oksijen Maskesinin Kan Gazı Değerleri Üzerine Etkinliklerinin Karlılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi. Erzurum.
• Pizarro, G, Fernández-Friera, L, Fuster, V, Fernández-Jiménez, R, García-Ruiz, JM, García-Álvarez, A, ... Ibanez, B. (2014). Long-term benefit of early pre-reperfusion metoprolol administration in patients with acute myocardial infarction: results from the METOCARD-CNIC trial (Effect of Metoprolol in Cardioprotection During an Acute Myocardial Infarction). Journal of the American College of Cardiology, 63(22), 2356-2362.
• Reichman, EF. (2013). Emergency Medicine Procedures. McGraw Hill Professional. Erişim adresi: https://accessemergencymedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=683&section id=45343646, 10.03.2022.
• Resmî Gazete. (2009). Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090326-4.htm, 18.03.2022.
• Saeed, MS, Shahid, A, Jawed, S, Akram, M, Qureshi, IH. (2018). Intravenous magnesium sulphate: An effective therapy for acute severe attack of bronchial asthma. Annals of King Edward Medical University, 24(1), 598-604.
• Sanders, MJ. (2012). Mosby's Paramedic Textbook. Jones & Bartlett Learning. Burlington MA.USA. Sansoy, V. (2011). CPR ve ECC için 2010 Amerikan Kalp Derneği (AHA) Kılavuzunda Öne Çıkan Noktalar. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 39, 1-34.
• Sidhu, S, Marine, JE. (2020). Evaluating and managing bradycardia. Trends in cardiovascular medicine, 30(5), 265-272.
• Srinivasan, S, Shah, MI. (2019). Prehospital Care. In: Tenenbein M, Macias CG, Sharieff GQ, Yamamoto LG, Schafermeyer R. eds. Strange and Schafermeyer's Pediatric Emergency Medicine, 5e. McGraw Hill. Erişim adresi: https://accessemergencymedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=2464&sectio nid=196393198, 02.04.2022.
• Taşyürek, T. (2015). Astım Atağı ve Magnezyum. Erişim adresi: https://acilci.net/tasyurek-astim-atagi-vemagnezyum/#:~:text=Magnezyum%20s%C3%BClfat%C4%B1n%20etkisi%2C%20 d%C3%BCz%20kaslarda,agonist%20tedavilerinden%20daha%20etkili%20bulunmu %C5%9Ftur, 07.05.2022. Tereshchenko, SN, Zhirov, IV. (2021). Intravenous beta-adrenoblocker therapy in acute coronary syndrome patients. Cardiovascular Therapy and Prevention, 7(7), 90-94.
• Uçaroğlu, B, Kavalcı, C, Ceyhan, MA, Hakbilir, O. (2018). 112 Ambulansı ile acil servise getirilen çoklu travma hastalarına yapılan girişimlerin değerlendirilmesi. Journal of Surgical Arts/Cerrahi Sanatlar Dergisi, 11(2).
• Williams, KA. (2016). Medical control, direction, and oversight. Cooney D.R.(Ed.), Cooney's EMS Medicine. McGraw Hill. Erişim adresi: https://accessemergencymedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=165 0&sectionid=107952549, 13.10.2021.
• Wu, KH., Chang, CY., Chen, YC., Chang, CP., Hsiao, CT., Weng, HH. (2020). Effectiveness of sodium bicarbonate administration on mortality in cardiac arrest patients: a systematic review and meta-analysis. The Journal of emergency medicine, 59(6), 856-864.
• Yıldız, T, Akyıldız, L. (2009). KOAH Alevlenmesinde Oksijen Tedavisi. Solunum Dergisi, KOAH Alevlenmesi Ek Sayısı, 18-21. Erişim adresi: https://www.journalagent.com/eurasianjpulmonol/pdfs/SOLUNUM_11_SUP_3_18_ 21.pdf, 06.06.2022.