HASTANE ÖNCESİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MANEVİ İHTİYAÇLARI VE OLUMLU BAŞ ETME

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 259 - 270, 30.12.2024

Funda Eldemir

https://doi.org/10.54409/hod.1598626

Öz

ÖZ
İnsanlık tarihi boyunca zor zamanlarda özellikle de hastalık sürecinde Maneviyat, yaşam kalitesi, sağlık ve refahın ayrılmaz bir bileşeni olarak ortaya çıkar. Manevi baş etme yöntemleri yaşamı değiştiren sorunlarla baş etmede güçlü bir başa çıkma mekanizması olarak kabul edilir literatürdeki çalışmalar sağlık profesyonellerinin tedavi sürecinde sadece fiziksel değil psikolojik ve manevi dokunuşlarının öneminden bahsetmektedir. Özellikle benzersiz zorluklarla uğraşan sağlık çalışanlarının bu zorluklarla başa çıkmak için ihtiyaç duydukları manevi desteğin gerekliliğine çok az çalışma odaklanmıştır. Bu makale hayat kurtarma sorumluluğuyla karşı karşıya kalarak zorlu ve yoğun bir iş ortamında çalışmakta olan hastane öncesi sağlık çalışanlarının, manevi ihtiyaçlarını derinlemesine incelemektedir. Yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması kullanılmıştır. Hastane öncesi çalışanlarda İş yükü, travmatik olaylara maruz kalma sıklığı, sosyal destek eksikliği gibi faktörlerin tükenmişlik oluşturduğu belirlenmiştir. Hastane öncesi çalışanlarının merhamet yorgunluğu duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı eksikliği gibi belirtileri yaşadıkları görülmüştür. Fedakârlık yerine özveri, acıma yerine şefkat ve öz şefkat, tahammül yerine aktif sabır, yaratıcı ile sevgi ve güven bağı kurma ,affetme ,kaybetme yerine ruhun ölümsüzlüğü, iki dünya inancı gibi olumlu manevi baş etme yöntemlerine ihtiyaçlar duydukları saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hastane Öncesi Çalışanlar, Merhamet Yorgunluğu, Tükenmişlik, Olumlu Baş Etme

Anahtar Kelimeler

Hastane Öncesi Çalışanlar, Merhamet Yorgunluğu, Tükenmişlik, Olumlu Baş Etme

Etik Beyan

Çalışma etik beyan gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Çalışma sorumlu yazar tarafından finanse edilmiştir.

Teşekkür

Çalışmasının ortaya çıkmasında katkı sağlayan Prof.Dr. Öznur Özdoğan'a teşekkür ederim.

ISPIRITUAL NEEDS AND POSITIVE COPING OF PRE-HOSPITAL HEALTH WORKERS

Öz

ABSTRACT
Throughout human history, spirituality has emerged as an integral component of quality of life, health, and well-being, especially during challenging times such as illness. Spiritual coping mechanisms are recognized in the literature as powerful tools for dealing with life-altering issues. Studies emphasize the importance of health professionals providing not only physical but also psychological and spiritual care during treatment processes. However, there is limited research focusing on the spiritual support required by healthcare workers who face unique challenges.
This article delves into the spiritual needs of prehospital healthcare workers who operate in a challenging and intense work environment with the responsibility of saving lives. The study employs qualitative research methods, specifically a literature review. Findings indicate that factors such as workload, frequent exposure to traumatic events, and lack of social support contribute to burnout among prehospital workers. Symptoms such as compassion fatigue, emotional exhaustion, depersonalization, and a sense of reduced personal accomplishment have been observed.
The study identifies the need for positive spiritual coping strategies among prehospital workers, such as substituting sacrifice with dedication, pity with compassion and self-compassion, endurance with active patience, and fostering a relationship of love and trust with the Creator. Other strategies include forgiveness, belief in the immortality of the soul, and faith in the afterlife.

Anahtar Kelimeler

Pre-Hospital Workers, Compassion Fatigue, Burnout, Positive Coping

Kaynakça

• Akbolat, M., & Işık, O. (2008). Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11(2), 229-254.
• Catane R, Cherny NI, Kloke M, Tannaberger S, Schrijvers D. (2009). İleri Evre Kanserde Bakım El Kitabı. Çev. Editörü: Kömürcü Ş., Türkiye Klinikleri, Ankara.
• Chandler, C. K., Holden, J. M., & Kolander, C. A. (1992). Ruhsal Sağlık İçin Danışmanlık: Teori Ve Uygulama. Danışmanlık ve Gelişim Dergisi, 71(6), 659-663. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1992.tb02193.x
• Cingi CC, Eroğlu E. (2019). Sağlık Çalışanlarında Merhamet Yorgunluğu. Osmangazi Tıp Dergisi, 41(1):58-71. Doğan, M. (2017). Sabır Psikolojisi: Pozitif Psikoloji Bağlamında Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 17(2), 217-220.
• Düzgüner, S. (2019). Pro-Sosyal Davranışlarda Diğerkâmlığın (Özgecilik) Tanımı Ve Konumu. Bilimname, 40, 351-373. https://doi.org/10.28949/bilimname.595847
• Eldemir, F. (2022). Kanser Hastalarında Tanrı Algısının Psikolojik Sağlığa ve Baş Etme Tarzına Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 198-212. https://doi.org/10.46971/ausbid.1198698
• Elkins, D. N., Hedstrom, L. J., Hughes, L. L., Leaf, J. A., & Saunders, C. (1988). Toward A Humanistic-Phenomenological Spirituality: Definition, Description, And Measurement. Journal of Humanistic Psychology, 28(4), 5-18. https://doi.org/10.1177/00221678882840022019;41(1):58-71.
• Dikilitaş, F. U. (2020). Ergen Öğrencilerin Dini Tutum ve Davranışları/The Religious Attitudes and Behaviours of Adolescent Students. Disiplinlerarası Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 39-65.
• Figley, C.R. (2002). Compassion Fatigue: Psychotherapists' Chronic Lack Of Self-Care. Journal of Clinical Psychology, 58(11), 1433-1441. https://doi.org/10.1002/jclp.10090
• Folkman, S., Lazarus, RS. (1988). Coping As A Mediator of Emotion. Journal of Personality and Social Psychology, 54(3), 466-75.
• Grof, S. (2002). Geleceğin Psikolojisi. Çev: Sezer S.İzmir, Ege Meta Yayınları.
• Hebert R, Zdaniuk B, Schulz R, Scheier M. (2009). Positive and Negative Religious Coping and Well-Being In Women with Breast Cancer. Journal of Palliative Medicine.12(6), 537-45.
• Hür, S. (2018). Yoğun Bakım Hemşirelerine Verilen Stres Yönetimi Eğitiminin Merhamet Yorgunluğuna Etkisi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Koenig HG, Larson DB. (2001). Religion And Mental Health: Evidence For An Association. International Review of Psychiatry, 13, 67-78.
• Maslach C. ve Jackson S.E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
• Neff, K. D. (2003a). The Development And Validation Of A Scale To Measure Self-Compassion. Self and Identity, 2, 223–250.
• Özdoğan Ö. (2010). İsimsiz Hayatlar. Özdenöze Yayınları. Ankara.
• Özdoğan Ö. (2020). Kanser Hastası ve Ailesine Manevi Bakım. Ed. Çay Şenler F. Onkolojide Palyatif Bakım. 1. Baskı. Türkiye Klinikleri. Ankara.
• Özdoğan, Ö. (2006). İnsanı Anlamaya Yönelik Bir Yaklaşım: Pastoral Psikoloji. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2), 127-41. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000054.
• Özdoğan, Ö. (2007). Mutluluğu Seçiyorum. Ankara: Özden Öze Yayınları.
• Özdoğan, Ö. (2008). İnsana Manevi-Psikolojik Yaklaşım. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49 (2), 77-102. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000970.
• Özdoğan, Ö. (2019). Değer Odaklı Manevi Güçlenme Ve Bakım Programının Geliştirilmesi Ve Uygulanması. 5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Kitabı.
• Pargament, K. I. (1997). The Psychology Of Religion And Coping: Theory, Research, Practice. New York: Guilford Press.
• Pargament KI. (1999). The Psychology Of Religion And Spirituality? Yes and No. International Journal for the Psychology of Religion, 9(1), 3-16.
• Polat, F. N. (2016). Merhamet Yorgunluğu Düzeyinin Çalışma Yaşam Kalitesi İle İlişkisi: Sağlık Profesyoneller Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Polat, F. N. ve Erdem, R. (2017). Merhamet Yorgunluğu Düzeyinin Çalışma Yaşam Kalitesi İle İlişkisi: Sağlık Profesyoneller Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(26), 291-312.
• Sarmiento PJD. (2021). Wounded Healers: A Call For Spiritual Care Towards Healthcare Professionals İn Time Of COVID-19 Pandemic. J Public Health (Oxf)., 7;43(2), e273-e274. doi: 10.1093/pubmed/fdaa232. PMID: 33348354; PMCID: PMC7798971.
• Şeremet, G. G., & Ekinci, N. (2021). Sağlık Çalışanlarında Merhamet Yorgunluğu, Merhamet Memnuniyeti ve Merhamet Korkusu. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 330-344. https://doi.org/10.21076/vizyoner.722874
• Uyanık, N., & Çevik, Ö. (2020). Öz-Şefkat Gelişiminde Bilişsel Formülasyonun Rolü. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 2(2), 660-674. https://doi.org/10.35452/caless.2020.35