The Evaluation of the Conflict Management Program Delivered to the Adolescents: Sample of Orphanages
Year 2021,
Volume: 3 Issue: 2, 433 - 449, 21.06.2021
Pınar Çiçekoğlu Öztürk
,
Gül Ünsal
,
Semra Karaca
Abstract
The purpose of this research is to evaluate the effectiveness of conflict management training prepared for the adolescents staying in orphanages in Ankara on conflict resolution styles of the adolescents. The research was designed as semi-structured, with pre-test, post-test, and follow-up test in quasi-experimental design, with experimental and control groups, examining the effect of conflict management education of adolescents staying in orphanages. The study was conducted with 80 adolescents, 40 of which were the adolescent experimental group and 40 adolescent control group who are living in the orphanages in Ankara which are affiliated to the Ministry of Family and Social Policies. In experimental group, adolescence had been carried out conflict management program for 10 week. In the research, measured experimental methods such as pre-test, post-test and monitoring test were used in order to test the effectiveness of the conflict management training program on the adolescents in both experimental and control groups. In order to obtain data related to the experimental and control groups of the research, A Scale for Identification of Conflict Resolution Behavior were used. SPSS-15 package program and one-way analysis of variance (ANOVA) were used for the evaluation of the data. Following the implemented training program, lowered the aggression scores of the adolescents in the experimental group significantly, and raised the problem solving skills significantly. As a result, it is put forth that the conflict management training delivered to the adolescents in the orphanages brought positive conflict resolution strategies to the adolescents.
References
- Akgün, S., & Araz, A. (2010). Anlaşmazlıklarımızı çözebiliriz: Çatışma çözümü eğitim programı. Nobel.
- Aşık, E., & Eker, F. (2014). Yetiştirme yurdunda kalan gençlerin sorunları ve başetmeleri. KÜ Tıp Fak Derg, 16(1), 20-31. doi.org/10.24938/kutfd.124888
- Ateş, N. (2014). Çatışma çözme eğitiminin 6. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme becerileri ve özsaygı düzeylerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
- Aydın, B. (2009). Ergenlikten yetişkinliğe grup çalışmaları. (2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
- Balci, E. & Kirkic, K. A. (2019). An analysis of the relationship between aggression and anger levels of the adolescents living in orphanages. International Online Journal of Educational Sciences, 11 (5), 33-58. https://doi.org/10.15345/iojes.2019.05.003
- Bedel, A., & Arı, R. (2011). Kişiler arası sorun çözme beceri eğitiminin yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin yapıcı problem çözme ve sürekli öfke düzeylerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 1-10.
- Burgos-Cienfuegos, R., Vasquez-Salgado, Y., Ruedas-Gracia, N., & Greenfield, P.M. (2015). Disparate cultural values and modes of conflict resolution in peer relations: The experience of latino first-generation college students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 37(3), 365–397. https://doi.org/10.1177/0739986315591343
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (21. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çetin, H., & Çavuşoğlu, H., (2009). Yetiştirme yurdunda ve aileleri ile yaşayan adölesanların benlik saygıları ve psikolojik belirtilerinin karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 137-144. https://core.ac.uk/download/pdf/199396901.pdf
- Çetinkaya, Ş. (2013). Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzi ve öfke kontrolü üzerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menders Üniversitesi.
- Gizir, C.A., & Aydın, G. (2006). Psikolojik sağlamlık ve ergen gelişim ölçeğinin uyarlanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 87-96. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/psikolojik-saglamlik-ve-ergen-gelisim-olcegi-toad.pdf
- Güçray, S. S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8), 106-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50094
- İkiz, F. E., Balkan, K., Şensoy, G., Çatal, U., & Balcı, F. (2018). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitiminin sürdürülebilirliği: Ergenlere ve topluma katkıları. Turkish Studies Educational Sciences,13(19), 923-937. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13898
- Johnson, D.W., & Johnson, R. (2004). Implementing the teaching students to be peacemakers program. Theory Into Practice, 43(1), 68-79. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4301_9
- Kabasakal, Z. T., Ali S. S., & Türnüklü, A. (2015). Effects of peace education program on the violence tendencies and social problem solving skills of students. Education and Science, 40(182), 43-62. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4704
- Karabulut, E.O., & Ulucan, H., (2011). Yetiştirme yurdunda kalan öğrencilerin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 227-238. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1492670
- Karapınar, K. (2021). Ergenlerin çatışma çözme becerilerinin sosyal destek ve özerklikleri açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
- Kaşık, N.C., & Kumcağız, H. (2014). The effects of the conflict resolution and peer mediation training program on self-esteem and conflict resolution skills. International Journal of Academic Research Part B, 6(1), 179-186. 10.7813/2075-4124.2014/6-1/B.25
- Kaya, B. (2013). Barış eğitimi programının kültürlerarası yeterlilik ve çatışma çözme stratejilerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi.
- Kesen, N.F., Deniz, M.E., & Durmuşoğlu, N. (2007). Ergenlerde saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişki: Yetiştirme yurtları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 353-364. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/488/470
- Kılıçarslan S., & Atıcı M. (2015). Çatışma çözme eğitim programının ilköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme davranışları üzerindeki etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 137-158.
- Koruklu, N.Ö. (1998). Arabuluculuk eğitiminin ilkoğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Kulaksızoğlu, A. (2020). Ergenlik psikolojisi. Remzi Kitabevi.
- Kutlu, A., & Bedel, A. (2019). Çatışma çözme programının ortaokul öğrencilerinin çatışma çözüm becerilerine, sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarına etkisi. Elementary Education Online, 18(1), 97-111. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527165
- Mohammadzadeh, M., Awang, H., Ismail, S., & Shahar, H.K. (2018). Stress and coping mechanisms among adolescents living in orphanages: An experience from Klang Valley, Malaysia. Asia‐Pacific Psychiatry, 10(1);1-5. https://doi.org/10.1111/appy.12311
- Palmer, C., & Roessler, R.T. (2000). Requesting classroom accommodations: Self-advocacy and conflict resolution training for college students with disabilities. Journal of Rehabilitation, 66(3)38-43.
- Pekcanlar-Akay, A., Miral, S., Baykara, B., & Yemez, B. (2006). Socio-demographic features and emotional-behavioral problems in a girl’s orphanage in Turkey. Ege Tıp Dergisi, 45 (1), 39-45. http://egetipdergisi.com.tr/tr/download/article-file/350173
- Sadri-Damirchi, E., & Bilge, F. (2014). Barış eğitimi programının yedinci sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve iletişim becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(175), 309-318. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.2983
- Santrock, J.W., (2014). Adolescence (Ergenlik). (Siyez; D. M. Ed.)Nobel Yayınları.
- Sezen, B., & Bedel, A. (2015). Müzakere ve arabuluculuk eğitiminin ergenlerin kişiler arası problem çözme yaklaşımlarına ve öfkelerine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(182), 63-75. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4816
- Sütçü, S.T., Aydın, A., & Sorias, O. (2010). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmak için bilişsel davranışçı bir grup terapisi programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 57-67. https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443320100000m000103.pdf
- Tanbağ, H. (2004). Aileleri ile birlikte ve yetiştirme yurtlarında yaşayan adölesanların öfke ifade etme biçimleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Tanrıkulu, T. (2002). Yetiştirme yurtlarında ve aile ortamında yaşayan ergenlerin bilişsel yapıları (olumsuz otomatik düşünceler) ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Taştan, N., & Öner, U. (2008). Akran arabuluculuğu eğitimi programının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin akran arabuluculuğu becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 160-168. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/234894
- Türnüklü, A., Kaçmaz, T., Sünbül, D., & Ergül, H. (2010). Effects of conflict resolution and peer mediation training in a Turkish high school. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(1), 69-80. https://doi.org/10.1375/ajgc.20.1.69
- Ushanandini, N., Gabriel. M. (2017). A Study on mental health among the adolescent orphan children living in orphanages. Research on Humanities and Social Sciences, 7(17), 187-190. https://core.ac.uk/download/pdf/234676066.pdf
- Uysal, A., & Bayık, A. (2009). Şiddet karşıtı eğitim programının öğrencilerin çatışma çözüm, şiddet eğilimi ve şiddet davranışlarına yansıması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 20-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/29444
- Yıldırım, E. (2006). Yetiştirme yurtlarında ve ailelerinin yanında kalan ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin çatışma çözme davranışı ile öfke ifade stillerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- WHO The health of young people: A challenge and a promise, Geneva,1993. http://apps.who.int/iris/handle/10665/37353. Erişim Tarihi: 23.05.2014
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (https://www.aile.gov.tr/media/41553/kurumsal-istatistikler.pdf) Erişim Tarihi: 23.05.2014.
Ergenlere Verilen Çatışma Yönetimi Programının Değerlendirilmesi: Yetiştirme Yurdu Örneği
Year 2021,
Volume: 3 Issue: 2, 433 - 449, 21.06.2021
Pınar Çiçekoğlu Öztürk
,
Gül Ünsal
,
Semra Karaca
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Ankara’daki yetiştirme yurtlarında kalan ergenlere yönelik hazırlanan çatışma yönetimi eğitiminin, ergenlerin çatışma yönetme biçimleri üzerine etkinliğini değerlendirmektir. Araştırma yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin çatışma yönetimi eğitiminin etkisini inceleyen, deney ve kontrol gruplu, yarı deneysel desende ön test, son test ve izleme testli, yarı yapılandırılmış olarak planlanmıştır. Araştırma, 40 ergen deney (eğitim alan) grubu ve 40 ergen kontrol grubu olmak üzere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı, Ankara’daki bir sevgi evi ve yetiştirme yurtlarında yaşayan 80 ergen ile yürütülmüştür. Eğitim grubundaki ergenlere 10 hafta boyunca araştırmacı tarafından hazırlanan çatışma yönetimi eğitim programı uygulanmıştır. Araştırmada, Çatışma Çözme Davranışı Belirleme Ölçeği kullanılarak eğitim alan ve kontrol gruplarındaki ergenlerde ön-test, son- test ve izleme testi olarak tekrarlı değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi için SPSS-15 paket programı ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. On hafta boyunca uygulanan eğitim programının eğitim alan gruptaki ergenlerin, problem çözme puanlarını anlamlı derecede yükseltmiş, saldırganlık puanlarını ise anlamlı derecede düşürmüştür (p˂0.05). Ergenlere yönelik hazırlanan çatışma yönetimi eğitim programının yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin çatışma çözme stratejilerini olumlu yönde etkilediğini göstermiştir.
Supporting Institution
Bu araştırma için hiç bir kurum yada kişiden destek alınmamıştır
Thanks
Araştırmaya verdikleri destek için katılan tüm ergenlere ve yetiştirme yurdunda çalışan tüm personele teşekkür ederiz.
References
- Akgün, S., & Araz, A. (2010). Anlaşmazlıklarımızı çözebiliriz: Çatışma çözümü eğitim programı. Nobel.
- Aşık, E., & Eker, F. (2014). Yetiştirme yurdunda kalan gençlerin sorunları ve başetmeleri. KÜ Tıp Fak Derg, 16(1), 20-31. doi.org/10.24938/kutfd.124888
- Ateş, N. (2014). Çatışma çözme eğitiminin 6. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme becerileri ve özsaygı düzeylerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
- Aydın, B. (2009). Ergenlikten yetişkinliğe grup çalışmaları. (2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
- Balci, E. & Kirkic, K. A. (2019). An analysis of the relationship between aggression and anger levels of the adolescents living in orphanages. International Online Journal of Educational Sciences, 11 (5), 33-58. https://doi.org/10.15345/iojes.2019.05.003
- Bedel, A., & Arı, R. (2011). Kişiler arası sorun çözme beceri eğitiminin yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin yapıcı problem çözme ve sürekli öfke düzeylerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 1-10.
- Burgos-Cienfuegos, R., Vasquez-Salgado, Y., Ruedas-Gracia, N., & Greenfield, P.M. (2015). Disparate cultural values and modes of conflict resolution in peer relations: The experience of latino first-generation college students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 37(3), 365–397. https://doi.org/10.1177/0739986315591343
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (21. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çetin, H., & Çavuşoğlu, H., (2009). Yetiştirme yurdunda ve aileleri ile yaşayan adölesanların benlik saygıları ve psikolojik belirtilerinin karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 137-144. https://core.ac.uk/download/pdf/199396901.pdf
- Çetinkaya, Ş. (2013). Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzi ve öfke kontrolü üzerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menders Üniversitesi.
- Gizir, C.A., & Aydın, G. (2006). Psikolojik sağlamlık ve ergen gelişim ölçeğinin uyarlanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 87-96. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/psikolojik-saglamlik-ve-ergen-gelisim-olcegi-toad.pdf
- Güçray, S. S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8), 106-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50094
- İkiz, F. E., Balkan, K., Şensoy, G., Çatal, U., & Balcı, F. (2018). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitiminin sürdürülebilirliği: Ergenlere ve topluma katkıları. Turkish Studies Educational Sciences,13(19), 923-937. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13898
- Johnson, D.W., & Johnson, R. (2004). Implementing the teaching students to be peacemakers program. Theory Into Practice, 43(1), 68-79. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4301_9
- Kabasakal, Z. T., Ali S. S., & Türnüklü, A. (2015). Effects of peace education program on the violence tendencies and social problem solving skills of students. Education and Science, 40(182), 43-62. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4704
- Karabulut, E.O., & Ulucan, H., (2011). Yetiştirme yurdunda kalan öğrencilerin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 227-238. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1492670
- Karapınar, K. (2021). Ergenlerin çatışma çözme becerilerinin sosyal destek ve özerklikleri açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
- Kaşık, N.C., & Kumcağız, H. (2014). The effects of the conflict resolution and peer mediation training program on self-esteem and conflict resolution skills. International Journal of Academic Research Part B, 6(1), 179-186. 10.7813/2075-4124.2014/6-1/B.25
- Kaya, B. (2013). Barış eğitimi programının kültürlerarası yeterlilik ve çatışma çözme stratejilerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi.
- Kesen, N.F., Deniz, M.E., & Durmuşoğlu, N. (2007). Ergenlerde saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişki: Yetiştirme yurtları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 353-364. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/488/470
- Kılıçarslan S., & Atıcı M. (2015). Çatışma çözme eğitim programının ilköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme davranışları üzerindeki etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 137-158.
- Koruklu, N.Ö. (1998). Arabuluculuk eğitiminin ilkoğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Kulaksızoğlu, A. (2020). Ergenlik psikolojisi. Remzi Kitabevi.
- Kutlu, A., & Bedel, A. (2019). Çatışma çözme programının ortaokul öğrencilerinin çatışma çözüm becerilerine, sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarına etkisi. Elementary Education Online, 18(1), 97-111. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527165
- Mohammadzadeh, M., Awang, H., Ismail, S., & Shahar, H.K. (2018). Stress and coping mechanisms among adolescents living in orphanages: An experience from Klang Valley, Malaysia. Asia‐Pacific Psychiatry, 10(1);1-5. https://doi.org/10.1111/appy.12311
- Palmer, C., & Roessler, R.T. (2000). Requesting classroom accommodations: Self-advocacy and conflict resolution training for college students with disabilities. Journal of Rehabilitation, 66(3)38-43.
- Pekcanlar-Akay, A., Miral, S., Baykara, B., & Yemez, B. (2006). Socio-demographic features and emotional-behavioral problems in a girl’s orphanage in Turkey. Ege Tıp Dergisi, 45 (1), 39-45. http://egetipdergisi.com.tr/tr/download/article-file/350173
- Sadri-Damirchi, E., & Bilge, F. (2014). Barış eğitimi programının yedinci sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve iletişim becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(175), 309-318. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.2983
- Santrock, J.W., (2014). Adolescence (Ergenlik). (Siyez; D. M. Ed.)Nobel Yayınları.
- Sezen, B., & Bedel, A. (2015). Müzakere ve arabuluculuk eğitiminin ergenlerin kişiler arası problem çözme yaklaşımlarına ve öfkelerine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(182), 63-75. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4816
- Sütçü, S.T., Aydın, A., & Sorias, O. (2010). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmak için bilişsel davranışçı bir grup terapisi programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 57-67. https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443320100000m000103.pdf
- Tanbağ, H. (2004). Aileleri ile birlikte ve yetiştirme yurtlarında yaşayan adölesanların öfke ifade etme biçimleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Tanrıkulu, T. (2002). Yetiştirme yurtlarında ve aile ortamında yaşayan ergenlerin bilişsel yapıları (olumsuz otomatik düşünceler) ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Taştan, N., & Öner, U. (2008). Akran arabuluculuğu eğitimi programının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin akran arabuluculuğu becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 160-168. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/234894
- Türnüklü, A., Kaçmaz, T., Sünbül, D., & Ergül, H. (2010). Effects of conflict resolution and peer mediation training in a Turkish high school. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(1), 69-80. https://doi.org/10.1375/ajgc.20.1.69
- Ushanandini, N., Gabriel. M. (2017). A Study on mental health among the adolescent orphan children living in orphanages. Research on Humanities and Social Sciences, 7(17), 187-190. https://core.ac.uk/download/pdf/234676066.pdf
- Uysal, A., & Bayık, A. (2009). Şiddet karşıtı eğitim programının öğrencilerin çatışma çözüm, şiddet eğilimi ve şiddet davranışlarına yansıması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 20-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/29444
- Yıldırım, E. (2006). Yetiştirme yurtlarında ve ailelerinin yanında kalan ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin çatışma çözme davranışı ile öfke ifade stillerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- WHO The health of young people: A challenge and a promise, Geneva,1993. http://apps.who.int/iris/handle/10665/37353. Erişim Tarihi: 23.05.2014
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (https://www.aile.gov.tr/media/41553/kurumsal-istatistikler.pdf) Erişim Tarihi: 23.05.2014.