Hadis Rivayet Sisteminde Râvi Modelleri

Year 2007, Volume: 5 Issue: 1, 85 - 100, 30.06.2007

Halis Aydemir

Abstract

Bilgiyi bir başkasıyla paylaşma nasıl tabiî ve iç güdüsel bir bireysel faaliyet ise, toplumsal

planda bir birikimi sonraki nesle aktarma ve dolayısıyla bilgiyi bu yolla muhafaza etmeye

çalışma da bir o kadar tabiîdir. Bu doğal sürecin sürdürülmesini sağlayan, toplum bireylerinin

kolektif şuurudur. Pek tabiidir ki, çeşitli şartlara bağlı olarak, kimi toplumlarda bu tür

süreçler tekâmül ederken kimilerinde ise akîm kalabilir. İslâm toplumunda, daha Hz. Peygamber

hayattayken başlayan belleme ve aktarma çabası, onun vefatıyla birlikte, hicrî I. asır

itibariyle, sistemleşme/tekâmül sürecine girmiştir. Bu çalışmada, tabiî bir toplumsal aktivite

neticesi, peygamberin hatırâtını koruma refleksiyle harekete geçen rivayet sisteminin oluşum

ve gelişim safhalarında ne tür râvi modellerinin sistemde yer aldığı hususunda teorik bir yaklaşım

ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu sayede, sonraki dönem hadis literatürüne yansımış

râviler arası ilişkilerin ve bu ilişkiler yoluyla nakledilmiş bilgilerin değeri konusunda daha

sağlıklı bir neticeye varmanın mümkün olacağı düşünülmüştür.

Keywords

Rivayet , isnad , hadis , râvi modelleri , teorik analiz

References

• Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), V/1, 2007.