Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi

Şemsettin Kırış

Research Article

Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi

Year 2020, Volume: 18 Issue: 1, 7 - 26, 01.07.2020

Şemsettin Kırış

Abstract

Kadın sünneti, yoğun olarak Afrika kıtasında görülmekle birlikte dünyanın diğer bölgelerin-de de bilinen bir uygulamadır. Bu uygulamanın sosyolojik, psikolojik, dini ve antropolojik yönleri bulunmaktadır. Yahudi ve Hıristiyanların muayyen guruplar, Müslümanlar ve yerel kabilelerde bu uygulama yaşamaktadır. Bu uygulamayı devam ettiren dini gelenekler, tarih-sel olarak da müşterek bir tradisyonda buluşmuş olabilirler. Böyle bir durumun bilimsel olarak tespiti, ilahiyatçılarla antropologların iştirak edecekleri multidisipliner çalışmalarla mümkün olabilir. Hadisler Hz. Peygamber zamanında uygulanan kadın sünnetinin ne şekilde olduğu konusunda azımsanamayacak bilgi ve fikir vermektedir. Kadın sünneti 1975 yılından itibaren yapılan çalışmalar sonucunda uluslararası kuruluşlarca tedricen yasaklanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü önce dört tip kadın sünneti tespit ettiği halde hepsini bir kefeye koya-rak yasaklama cihetine gitmiştir. Hukuki alt yapısı kalmamış olması konunun dini ve antro-polojik olarak araştırılmasını engellememiş, yapılan çalışmaları daha da artırmıştır. Kadın sünneti konusunda sergilenen uluslararası tutumu ve yasağı eleştiren akademik çalışmalar da yapılmaya başlanmıştır. İslâm’da kadın sünnetinin hiç olmadığı, bu uygulamanın başka kültürlerden geçtiği gibi iddiaları da bulunmaktadır. Bu makalede özellikle kadın sünnetinin bulunmadığı ve meşru olmadığı iddiası ele alınacaktır.

Keywords

Kadın Sünneti, Hadis, , Halk kültürü, Halk Sağlığı, Meşruiyet.

References

Ahmed b. Hanbel, Müsned, nşr. Şu‘ayb Arnavut, Beyrut, Muessesetu’r-risâle 1999.
Ahmet Yaşar Ocak, “Kaynaklara Göre Sünnet Olmak”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi [Prof. Dr. Ömer Yiğitbaşı’na Armağan], 4 (1987).
Âmâl Ahmed Beşîr, Te’sîlu hıtâni’l-inâs, Hartum, Munazzamatu Ümmü Atıyye 1422.
Aynur Eryiğit Bader, “Sünnet Olma ve Kadın Sünneti”, Eskiyeni, 37 (2018).
Berke Özenç, “Kadın Sünneti, Etnomerkezci Önyargılardan Kültürel Dinamikleri Dikkate Alan Bir Yaklaşıma Doğru”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 64, 2 (2006).
Duru Şahyar Akdemir, “İnsan Hakları İhlali Olarak Kadın Sünneti”, Ulakbilge, 5, 13 (2017).
Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî Mâlik b. Enes,
Muvatta’, nşr. Muhammed Mustafa el-A’zamî, Birleşik Arap Emirlikleri, Müessesetu Zâyed b. Sultân âlü Nehyân 2004.
Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî, el-Câmi‘u’s-sahîh, Beyrut, ts.
Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî, el-Edebü’l-müfred, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, 3. baskı, Beyrut, Dâru’l-beşâiri’-İslâmiyye 1989, 427.
Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî İbn Mâce, es-Sünen, Beyrut, ts.
Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkī el-Hanbelî İbn Kayyım el-Cevziyye,
Tuhfetu’l-mevdûd bi ahkâmi’l-mevlûd, nşr. Abdulkâdir el-Arnavut, Dımaşk, Mektebetu dâri’l-beyân 1971.
Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî en-Nesâî, nşr. Abdulfettâh Ebû Gudde, el-Müctebâ mine’s-sünen, Sünenü’n-Nesâî¸ Haleb, Mektebetu’l-matbûâti’l-İslâmiyye 1986.
Ebû Bekir Abdüssettâr Halil, Beyânü asli ve mahalli kavli İbni’l-Münzir “leyse fi’l-hıtâni haberun yürceu ileyhi ve lâ sünnetin tüttebeu”, Riyâd: el-Mektebü’t-teâvüniyyü li’d-da’veti bi’r-ravda 2010.
Ebû Bekir Abdüssettâr Halil, Keşfü’ş-şübheti’l-müsâra fî kavli’l-imâm ibn Abdi’l-berri fi’l-hıtân, Riyâd, el-Mektebü’t-teâvüniyyü li’d-da’veti bi’r-ravda ts. Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-Beyhakî, es-Sunenu’l-kübrâ ve fî zeylihî el-Cevheru’n-nakıyy, Haydarabad, Meclisu dâireti’l-Me'ârif 1926 . Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî, el-Câmi‘u’s-sahîh, Beyrut 1998.
Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî Begavî,
Şerhu’s-sünne, nşr. Şu‘ayb el-Arnavut, Muhammed Züheyr eş-Şâviş 2. baskı, Beyrut, el-Mektebu’l-İslâmî 1983.
Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî İbn Abdilber,
et-Temhîd limâ fi’l-Muvattai mine’l-esânîd, Mağrib, Vezâretu umûmi’l-evkâf ve’ş-şuûni’l-İslâmiyye 1387.
Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî İbn Abdilber,
el-Kâfî fî fıkhi ehli’l-Medîne, nşr. Muhammed Ahîd Mâdik el-Moritânî, Riyâd, Mektebetü’r-Riyâd 1980 2/1136.
Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî İbn Manzûr, Lisânu’l-arab, Beyrut, Dâru sâdir 1993.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî İbn Hacer el-Askalânî, Telhîsü’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi Rafi‘ıyyi’l-kebîr, Dâru’l-kütübi’l-Ilmiyye 1989.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî İbn Hacer el-Askalânî, Takrîbü’t-Tehzîb, nşr. Muhammed Avvâme, Dımaşk, Dâru’r-raşîd 1986.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî şerhu sahîhi’l-Buhârî, nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Beyrut, Dâru’l-ma'rife 1379.
Ebü’l-Fazl Zeynüddîn Abdürrahîm b. el-Hüseyn b. Abdirrahmân el-Irâkī Irâkî, el-Muğnî an hamli’l-esfâr fî tahrîci mâ fi’l-ihyâi mine’l-ahbâr, Beyrut, Dâru İbn Hazm 2005.
Ebü’l-Feth Takıyyüddîn Muhammed b. Alî b. Vehb el-Kuşeyrî el-Kūsî İbn Dakīkul‘îd,
Şerhu’l-ilmâm bi ehâdîsi’l-ahkâm, nşr. Muhammed Halûf Abdullah, Dımaşk, Dâru’n-nevâdir 2009.
Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî, Kitâbü’l-hâvi’l-kebîr, Beyrut, Dâru’l-fikr 1994.
Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân el-Heysemî Heysemî, Mecme‘u’z-zevâid ve menbe‘u’l-fevâid, Beyrut, Dâru’l-fikr li’t-tıbâati ve’n-neşri ve’t-tevzî’ 1992.
Ebü’l-Kāsım Alî b. el-Hasen b. Hibetillâh b. Abdillâh b. Hüseyn ed-Dımaşkī eş-Şâfiî İbn Asâkir, nşr. Mecdî Fethî, Tebyînü’l-imtinân bi’l-emri bi’l-ihtitân, Tanta, Dâru’s-sahâbeti li’t-türâs 1989.
Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî Zemahşerî, el-Fâik fî garîbi’l-hadîs, nşr. Ali Muhammed Becâvî 2. baskı, Beyrut, Dâru’l-ma’rife, ts . Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-Taberânî Taberânî, nşr. Hamdî b. Abdilhamid es-Selefî, Mu’cemü’l-kebîr, Musul, Mektebetü’l-ulûmi ve’l-hıkem 1983, 8, 299;
Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed Hâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-sahîhayn, nşr. Mustafâ Abdülkâdir Atâ, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ılmiyye 1990. Ebü’l-Kāsım Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-Taberânî, Mu‘cemü’l-evsat, nşr. Târık b. Ivedullâh b. Muhammed, Kâhire, Dâru’l-harameyn, ts.
Ebü’s-Seâdât Mecdüddîn el-Mübârek b. Esîrüddîn Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî Mecdu’d-dîn İbnu’l-esîr el-Cezerî (v. 606/1210), en-Nihâye fî ğarîbi’l-hadîsi ve’l-eser, Beyrut, el-Mektebetu’l-ılmiyye 1979.
Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed el-Fîrûzâbâdî, Kâmûsu’l-muhît, nşr. Muhammed Nu‘aym el-Arkaşûsî, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle li’t-Tıbâ‘ati ve’n-Neşr ve’t-Tevzî‘ 2005.
Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî el-Azîmâbâdî, Avnu’l-ma’bûd şerhu Süneni Ebî Dâvûd 2. baskı, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ılmiyye 1415.
M. İhsan Karaman, “Sosyokültürel, Etik, Tıbbi ve İslâmi Perspektiften Kız Çocuklarda ve Kadınlarda Sünnet”, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 22, 2 (2017).
Meryem İbrahim Hindî, Hıtânü’l-inâsi beyne ulemâ‘i’ş-şerî‘ati ve’l-etıbbâ, Kâhire, Câmiatü’l-Kâhira, ts.
Muhammed Lutfî es-Sabbâğ, el-Hukmü’ş-şer‘ıyyü fî hıtâni’z-zükûri ve’l-inâs, Kâhire, Munazzamatü’s-sıhhati’l-âlemiyye, Dünya Sağlık Örgütü 1995.
Muhammed nâsıru’d-dîn Elbânî, Silsiletü’l-ehâdîsi’s-sahîha ve şey’ün min fıkhihâ ve fevâidihâ, Riyâd, Mektebetü’l-meârif 1995.
Richard A. Shweder, “What about ‘Female Genital Mutilation’? And Why Understanding Culture Matters in the First Place”, Daedalus 4, 129 (2000).
Senem Soyer, “Kadın Sünneti, Kültürel Dayanakları ve Yol Açtığı Sorunlar”, EKEV Akademi Dergisi 18, 60 (2014).
Sevil Günaydın-Hüsniye Dinç, “Bir Kadın Sağlığı Sorunu, Genital Mutilasyon”, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2, 3 (2015).
Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî Ebû Dâvûd, es-Sünen, Beyrut, el-Mektebetu’l-asriyye, ts. , “Edeb” 180.
Üsâme Süleyman, el-Hıtân Şerî‘atu’r-rahmân, Kâhire, Mektebetu Selsebil 2003.

Year 2020, Volume: 18 Issue: 1, 7 - 26, 01.07.2020

Şemsettin Kırış

Abstract

References

Ahmed b. Hanbel, Müsned, nşr. Şu‘ayb Arnavut, Beyrut, Muessesetu’r-risâle 1999.
Ahmet Yaşar Ocak, “Kaynaklara Göre Sünnet Olmak”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi [Prof. Dr. Ömer Yiğitbaşı’na Armağan], 4 (1987).
Âmâl Ahmed Beşîr, Te’sîlu hıtâni’l-inâs, Hartum, Munazzamatu Ümmü Atıyye 1422.
Aynur Eryiğit Bader, “Sünnet Olma ve Kadın Sünneti”, Eskiyeni, 37 (2018).
Berke Özenç, “Kadın Sünneti, Etnomerkezci Önyargılardan Kültürel Dinamikleri Dikkate Alan Bir Yaklaşıma Doğru”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 64, 2 (2006).
Duru Şahyar Akdemir, “İnsan Hakları İhlali Olarak Kadın Sünneti”, Ulakbilge, 5, 13 (2017).
Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî Mâlik b. Enes,
Muvatta’, nşr. Muhammed Mustafa el-A’zamî, Birleşik Arap Emirlikleri, Müessesetu Zâyed b. Sultân âlü Nehyân 2004.
Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî, el-Câmi‘u’s-sahîh, Beyrut, ts.
Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî, el-Edebü’l-müfred, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, 3. baskı, Beyrut, Dâru’l-beşâiri’-İslâmiyye 1989, 427.
Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî İbn Mâce, es-Sünen, Beyrut, ts.
Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkī el-Hanbelî İbn Kayyım el-Cevziyye,
Tuhfetu’l-mevdûd bi ahkâmi’l-mevlûd, nşr. Abdulkâdir el-Arnavut, Dımaşk, Mektebetu dâri’l-beyân 1971.
Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî en-Nesâî, nşr. Abdulfettâh Ebû Gudde, el-Müctebâ mine’s-sünen, Sünenü’n-Nesâî¸ Haleb, Mektebetu’l-matbûâti’l-İslâmiyye 1986.
Ebû Bekir Abdüssettâr Halil, Beyânü asli ve mahalli kavli İbni’l-Münzir “leyse fi’l-hıtâni haberun yürceu ileyhi ve lâ sünnetin tüttebeu”, Riyâd: el-Mektebü’t-teâvüniyyü li’d-da’veti bi’r-ravda 2010.
Ebû Bekir Abdüssettâr Halil, Keşfü’ş-şübheti’l-müsâra fî kavli’l-imâm ibn Abdi’l-berri fi’l-hıtân, Riyâd, el-Mektebü’t-teâvüniyyü li’d-da’veti bi’r-ravda ts. Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-Beyhakî, es-Sunenu’l-kübrâ ve fî zeylihî el-Cevheru’n-nakıyy, Haydarabad, Meclisu dâireti’l-Me'ârif 1926 . Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî, el-Câmi‘u’s-sahîh, Beyrut 1998.
Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî Begavî,
Şerhu’s-sünne, nşr. Şu‘ayb el-Arnavut, Muhammed Züheyr eş-Şâviş 2. baskı, Beyrut, el-Mektebu’l-İslâmî 1983.
Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî İbn Abdilber,
et-Temhîd limâ fi’l-Muvattai mine’l-esânîd, Mağrib, Vezâretu umûmi’l-evkâf ve’ş-şuûni’l-İslâmiyye 1387.
Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî İbn Abdilber,
el-Kâfî fî fıkhi ehli’l-Medîne, nşr. Muhammed Ahîd Mâdik el-Moritânî, Riyâd, Mektebetü’r-Riyâd 1980 2/1136.
Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî İbn Manzûr, Lisânu’l-arab, Beyrut, Dâru sâdir 1993.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî İbn Hacer el-Askalânî, Telhîsü’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi Rafi‘ıyyi’l-kebîr, Dâru’l-kütübi’l-Ilmiyye 1989.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî İbn Hacer el-Askalânî, Takrîbü’t-Tehzîb, nşr. Muhammed Avvâme, Dımaşk, Dâru’r-raşîd 1986.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî şerhu sahîhi’l-Buhârî, nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Beyrut, Dâru’l-ma'rife 1379.
Ebü’l-Fazl Zeynüddîn Abdürrahîm b. el-Hüseyn b. Abdirrahmân el-Irâkī Irâkî, el-Muğnî an hamli’l-esfâr fî tahrîci mâ fi’l-ihyâi mine’l-ahbâr, Beyrut, Dâru İbn Hazm 2005.
Ebü’l-Feth Takıyyüddîn Muhammed b. Alî b. Vehb el-Kuşeyrî el-Kūsî İbn Dakīkul‘îd,
Şerhu’l-ilmâm bi ehâdîsi’l-ahkâm, nşr. Muhammed Halûf Abdullah, Dımaşk, Dâru’n-nevâdir 2009.
Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî, Kitâbü’l-hâvi’l-kebîr, Beyrut, Dâru’l-fikr 1994.
Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân el-Heysemî Heysemî, Mecme‘u’z-zevâid ve menbe‘u’l-fevâid, Beyrut, Dâru’l-fikr li’t-tıbâati ve’n-neşri ve’t-tevzî’ 1992.
Ebü’l-Kāsım Alî b. el-Hasen b. Hibetillâh b. Abdillâh b. Hüseyn ed-Dımaşkī eş-Şâfiî İbn Asâkir, nşr. Mecdî Fethî, Tebyînü’l-imtinân bi’l-emri bi’l-ihtitân, Tanta, Dâru’s-sahâbeti li’t-türâs 1989.
Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî Zemahşerî, el-Fâik fî garîbi’l-hadîs, nşr. Ali Muhammed Becâvî 2. baskı, Beyrut, Dâru’l-ma’rife, ts . Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-Taberânî Taberânî, nşr. Hamdî b. Abdilhamid es-Selefî, Mu’cemü’l-kebîr, Musul, Mektebetü’l-ulûmi ve’l-hıkem 1983, 8, 299;
Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed Hâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-sahîhayn, nşr. Mustafâ Abdülkâdir Atâ, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ılmiyye 1990. Ebü’l-Kāsım Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-Taberânî, Mu‘cemü’l-evsat, nşr. Târık b. Ivedullâh b. Muhammed, Kâhire, Dâru’l-harameyn, ts.
Ebü’s-Seâdât Mecdüddîn el-Mübârek b. Esîrüddîn Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî Mecdu’d-dîn İbnu’l-esîr el-Cezerî (v. 606/1210), en-Nihâye fî ğarîbi’l-hadîsi ve’l-eser, Beyrut, el-Mektebetu’l-ılmiyye 1979.
Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed el-Fîrûzâbâdî, Kâmûsu’l-muhît, nşr. Muhammed Nu‘aym el-Arkaşûsî, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle li’t-Tıbâ‘ati ve’n-Neşr ve’t-Tevzî‘ 2005.
Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî el-Azîmâbâdî, Avnu’l-ma’bûd şerhu Süneni Ebî Dâvûd 2. baskı, Beyrut, Dâru’l-kutubi’l-ılmiyye 1415.
M. İhsan Karaman, “Sosyokültürel, Etik, Tıbbi ve İslâmi Perspektiften Kız Çocuklarda ve Kadınlarda Sünnet”, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 22, 2 (2017).
Meryem İbrahim Hindî, Hıtânü’l-inâsi beyne ulemâ‘i’ş-şerî‘ati ve’l-etıbbâ, Kâhire, Câmiatü’l-Kâhira, ts.
Muhammed Lutfî es-Sabbâğ, el-Hukmü’ş-şer‘ıyyü fî hıtâni’z-zükûri ve’l-inâs, Kâhire, Munazzamatü’s-sıhhati’l-âlemiyye, Dünya Sağlık Örgütü 1995.
Muhammed nâsıru’d-dîn Elbânî, Silsiletü’l-ehâdîsi’s-sahîha ve şey’ün min fıkhihâ ve fevâidihâ, Riyâd, Mektebetü’l-meârif 1995.
Richard A. Shweder, “What about ‘Female Genital Mutilation’? And Why Understanding Culture Matters in the First Place”, Daedalus 4, 129 (2000).
Senem Soyer, “Kadın Sünneti, Kültürel Dayanakları ve Yol Açtığı Sorunlar”, EKEV Akademi Dergisi 18, 60 (2014).
Sevil Günaydın-Hüsniye Dinç, “Bir Kadın Sağlığı Sorunu, Genital Mutilasyon”, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2, 3 (2015).
Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî Ebû Dâvûd, es-Sünen, Beyrut, el-Mektebetu’l-asriyye, ts. , “Edeb” 180.
Üsâme Süleyman, el-Hıtân Şerî‘atu’r-rahmân, Kâhire, Mektebetu Selsebil 2003.

There are 46 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Subjects	Religious Studies
Journal Section	Articles
Authors	Şemsettin Kırış 0000-0002-1226-9811
Publication Date	July 1, 2020
Published in Issue	Year 2020 Volume: 18 Issue: 1

Cite

APA	Kırış, Ş. (2020). Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi. Hadis Tetkikleri Dergisi, 18(1), 7-26.
AMA	Kırış Ş. Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi. HTD. July 2020;18(1):7-26.
Chicago	Kırış, Şemsettin. “Bir Sünnet Türü Ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi”. Hadis Tetkikleri Dergisi 18, no. 1 (July 2020): 7-26.
EndNote	Kırış Ş (July 1, 2020) Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi. Hadis Tetkikleri Dergisi 18 1 7–26.
IEEE	Ş. Kırış, “Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi”, HTD, vol. 18, no. 1, pp. 7–26, 2020.
ISNAD	Kırış, Şemsettin. “Bir Sünnet Türü Ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi”. Hadis Tetkikleri Dergisi 18/1 (July 2020), 7-26.
JAMA	Kırış Ş. Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi. HTD. 2020;18:7–26.
MLA	Kırış, Şemsettin. “Bir Sünnet Türü Ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi”. Hadis Tetkikleri Dergisi, vol. 18, no. 1, 2020, pp. 7-26.
Vancouver	Kırış Ş. Bir Sünnet Türü ile İlgili Hadislerin Günümüz Şartlarında Değerlendirilmesi. HTD. 2020;18(1):7-26.

Article Files

Full Text

İlmî Tedrîsâtın Tertîbi Üzerine…

    Her düşünce ve tasavvur, kendi iç bütünlüğü içerisinde bir ilim telâkkîsine sahiptir. İslâmî ilim geleneği de kendi bütünlüğü içerisinde bu telâkkîyi önce inşâ sonra ikmâl etmiştir. Hayatın tabi akışı içerisinde ihtiyaçlar zuhûr ettikçe önce ilmî geleneğinin alt yapısını teşkil edecek ve istidlâle medâr olacak davranış ve deliller cem‘ ve tasnif edilmiş, sonra bunlar konularına göre taksime tabi tutulmuştur. İslâmî ilimlerin teşekkülünün ilk merhalesini teşkil eden cem‘ dönemi diyebileceğimiz bu sürecin ardından yeni bir telif sürecine intikâl edilmiştir.
    İlim dallarının birbirinden ayrışmaya başladığı, konularının kendine haslığı göz önünde bulundurularak hususî eserlerde toplanmaya başlandığı birkaç yüzyıl devam eden bir sürecin ardından, özellikle farklı medeniyetlere ve dinlere mensup kişilerin Müslüman olmaları ile birlikte, onların sahip olduğu birikim ile İslâmî ilimlerin her birinin sahip olduğu kazanımlar mezcedilmeye başlandı. Dolayısıyla tasnif dönemi diyebileceğimiz bu süreci ikinci bir adım, imtizâcın hâsıl ettiği müktesebâtı ise tefekküre doğru atılan ilk adım olarak değerlendirmek mümkündür.
    İlim dallarının, malumâta dayalı inşâdan tefekküre dayalı tasavvura geçişinde söz konusu ara merhale çok önemli bir tesir icra etmiştir. Bugün İslâmî düşüncenin tefekkür temellerinin sağlamlaştırıldığı merhale ve her türlü adımın atıldığ süreç ‘öteki ile karşılaşmanın kazanımlarının’ bize ait tasavvura uygun bir dönüşüme tabi tutulmasından sonra kurgulanmıştır. Öteki ile karşılaşma dönemi diyebileceğimiz bu merhalede mevcut kazanımları edinip üstlenmek, bir ilmi ilim yapan cihet-i vahdesini tespit, konu ve mesâilindeki farklılaşma dolayısıyla yeni ilim dallarının teşekkülü ve küllî tefekkür geleneğinin vazgeçilmez bir parçası olması şeklinde tezâhür etmiştir.
Tefekkür geleneğimizin içinde yer alan ilim ehlinin, bu küllî tasavvuru idrâk etmesi ve tasavvuru teşkil eden bir duruşa sahip olması, mensuplarından söz konusu tasavvuru üstlenecek insanları/ilim ehlini yetiştirmesine bağlıdır. Bu da, içinde doğulan tasavvurun, hâli hazırda ve gelecekte üstlenilip sürdürülmesi için atılması gereken doğru adımları tespit ve tatbik ile mümkündür.
    Geleceği kurgulayacak ilim ehlinin, içinden geldiği toplumdan edindiği ortalama müktesebâtla yetinmeksizin, tedrîs ve ta‘lîm sürecinde işaret edilen ilim dallarından her birinin ‘içselleştirerek’ elde edilmesi umulan kazanımlarını ikmâl etmesi gerekir. Dil, mantık ve irfân birlikteliğinin hâsıl ettiği usûlün kazanımlarının özümsemesi, kendisinde bir küllî tasavvur ve duruşun zâtında vücut bulması bize ait tasavvurun hâsıl olmasının vazgeçilmez yoludur.
Bütünüyle Batı esaslı eğitim-öğretim değerler manzûmesinin kurgulayıp kontrol ettiği dinî eğitim; her şeyden önce bize ait tasavvuru terk etmeyi öncelemiş, ikinci olarak bidâyetten itibaren tedrîs sürecini izleyip kâmil manada içselleştirerek bir tasavvur oluşumunu imkânsız hâle getirmiştir. Bugün, gerek yaygın gerekse örgün din tasavvurunun teşekkülünü sağlayan diyanet, ilâhiyat ve kendine ait tasavvuru keşfedip sürdürememiş medrese-dergâh camiası, farkında olmadan Batı değerler manzûmesi üzerinden ve müsaade edilen sınırlar içerisinde kalan bir tasavvur üretmektedir. Üretilen ‘yeni tasavvurun’ i‘tikâdî, amelî ve zihnî anlamda ilim geleneğimize aykırı bir mahiyet arz etmesi, ötekine ait değerleri destekleyici vasfından kaynaklanmaktadır.
    İşaret edilen hususların farkında olarak yayın faaliyetlerini sürdüren Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile kendi duruşumuzu ve müşterek tasavvurumuzu keşfe gayret gösteren arayışlara imkân sunmayı önemsiyoruz. Bir başka deyişle, tereddüt ve sapmaların farkına vararak seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunun idrâki içerisindeyiz. Dolayısıyla aklî, kalbî ve zihnî tekâmülü hâsıl eden usûl tasavvurumuzun öncelenmesi, malûmâtın bu tasavvura göre yorumlanması gerektiğini müdrikiz.
Yayın hayatımızın ikinci yirmi yılı içerisinde, faaliyetlerimizi kesintisiz sürdürerek geride bıraktığımız yirmi iki yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu sayısında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilmî, irfânî ve nazarî alanlara ta‘alluk eden ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. Araştırmacı ve akademisyenlerimizin müktesebâtını yansıtan tetkikler, araştırma notları, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
    Makaleleriniz ve araştırmalarınızla sağladığınız destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) kendini keşif gayreti içerisinde olan ilim ehlince bize iletilen her türlü talebe açık olup bütün imkânlarımızı kullanarak talepte bulunanları desteklemeye çalışacağımızın bilinmesini isteriz.
Geride bıraktığımız kesintisiz yirmi iki yıl ve kırk üç sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz.
    Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
    Saygılarımızla...

İbrahim HATİBOĞLU