Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri

Abdurrahman Yılmaz

Research Article

Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Zayıf hadis, zayıflığını gerektiren bazı illetlerden ötürü tek başına bir meselenin mülzim/bağlayıcı delili olmaması sebebiyle merdûd hadis kategorisinde değerlendirilmektedir. Bununla birlikte birtakım karînelerin takviyesi sonucu, makbûl hadis kategorisine yükselerek tek başına bir meselenin mülzim/bağlayıcı delili olabilmekte ya da makbûl mertebesine yükselmemekle beraber zayıf kategorisi içerisinde amel edilebilir seviyeye yükselmektedir. Zayıf hadisi takviye eden bu karîneler, isnâd ile ilgili ve isnâd dışı olmak üzere iki ana kısımda ele alınmaktadır. İsnâd ile takviye yöntemlerini, ağırlıklı olarak, asıl gayeleri hadisin lafzının sübûtu olan muhaddisler uygularken; isnâd dışı takviye yöntemlerini ise, ağırlıklı olarak, asıl gayeleri mananın sübûtu olan fukahâ ve usûlcüler uygulamışlardır.

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Year 2022, Volume: 20 Issue: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Abstract

Keywords

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

References

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

There are 66 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Subjects	Religious Studies
Journal Section	Articles
Authors	Abdurrahman Yılmaz This is me
Publication Date	December 30, 2022
Published in Issue	Year 2022 Volume: 20 Issue: 2

Cite

APA	Yılmaz, A. (2022). Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. Hadis Tetkikleri Dergisi, 20(2), 311-337.
AMA	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. December 2022;20(2):311-337.
Chicago	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20, no. 2 (December 2022): 311-37.
EndNote	Yılmaz A (December 1, 2022) Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. Hadis Tetkikleri Dergisi 20 2 311–337.
IEEE	A. Yılmaz, “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”, HTD, vol. 20, no. 2, pp. 311–337, 2022.
ISNAD	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20/2 (December 2022), 311-337.
JAMA	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. 2022;20:311–337.
MLA	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi, vol. 20, no. 2, 2022, pp. 311-37.
Vancouver	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. 2022;20(2):311-37.

Article Files

Full Text

İlim Tasavvurumuz Üzerine…

İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...

İbrahim HATİBOĞLU