Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri

Abdurrahman Yılmaz

Araştırma Makalesi

Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Zayıf hadis, zayıflığını gerektiren bazı illetlerden ötürü tek başına bir meselenin mülzim/bağlayıcı delili olmaması sebebiyle merdûd hadis kategorisinde değerlendirilmektedir. Bununla birlikte birtakım karînelerin takviyesi sonucu, makbûl hadis kategorisine yükselerek tek başına bir meselenin mülzim/bağlayıcı delili olabilmekte ya da makbûl mertebesine yükselmemekle beraber zayıf kategorisi içerisinde amel edilebilir seviyeye yükselmektedir. Zayıf hadisi takviye eden bu karîneler, isnâd ile ilgili ve isnâd dışı olmak üzere iki ana kısımda ele alınmaktadır. İsnâd ile takviye yöntemlerini, ağırlıklı olarak, asıl gayeleri hadisin lafzının sübûtu olan muhaddisler uygularken; isnâd dışı takviye yöntemlerini ise, ağırlıklı olarak, asıl gayeleri mananın sübûtu olan fukahâ ve usûlcüler uygulamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 311 - 337, 30.12.2022

Abdurrahman Yılmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

Zayıf, Merdûd, Makbûl, Takviye, İsnâd.

Kaynakça

Abdulhakk Dihlevî, a.g.e., s. 57; Cudey’, Abdullâh b. Yûsuf, Tahrîru ulûmi’l-hadîs, I-II, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1424/2003, c. I, s. 53.
Abdulhakk Dihlevî, Mukaddime fî usûli’l-hadîs, tkd. ve tlk: Selmân Huseynî Nedvî, III. bsk., Beyrût, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1986, s. 57;
Abdullah Sıddîk el-Gumârî, Tevcîhü’l-inâye li ta’rîfi ilmi’l-hadîsi rivâyeten ve dirâyeten, Mektebetü Muhammed b. Mustafâ el-Bağdâdî, y.y., t.y., s. 11.
Abdullah Sirâceddîn, Şerhu’l-manzûmeti’l-beykûniyye fî mustalahi’l-hadîs, Haleb, Mektebetü Dâri’l-Felâh, 1430/2009, s. 132; Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, V. bsk., İstanbul, İFAV, 2011, s. 142;
Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî, Keşfü'l hafâ ve müzîlü'l-ilbâs amme'ş-tehere mine'l ehâdîs alâ el-sineti'n-nâs, thk: Yûsuf b. Muhammed el-Hâc Ahmed, I-II, Mektebetü’l-İlmi’l-Hadîs, t.y., c. II, s. 309.
Ahmed Muhammed Şâkir, Ebü’l-Eşbâl Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Abdilkadir, el-Bâ’isu’l-hasîs şerhu ihtisâri ulûmi’l-hadîs, thk: Târık Mahmûd Ivad, Beyrut, Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2011, s. 93;
Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kârî el-Herevî, Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalahâti ehli’l-eser, thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355.; Itr, a.g.e., s. 420. Alî el-Kârî, Fethu bâbi’l-inâye bi şerhi kitâbi’n-nükâye, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1426/2005, s. 13-4.; Leknevî, a.g.e., s. 53-65.
Ayşe Esra Ağırakça Şahyar, Kütüb-i Sitte’den Örneklerle Zayıf Hadis Rivâyeti (Metodolojik Anlam ve Yorum), Akdem Yayınları, İstanbul, 2011, s. 89.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-XV, Dâru’l-Va’y, Kâhire, 1412/1991, c. III, s. 193.
Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî, en-Nüketü’l-vefiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, thk: Mâhir Yâsîn Fahl, II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, 1428/2007, c. I, s. 477;
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, el-Câmi’u’l-müsnedü’s-sahîhu’l- muhtasar min umûri rasûlillai sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmihî, I–IX, Beyrut, Dâru Tavkı’n-Necat, 1429, “Savm”, 11.
Dihlevî, Ebû Abdilazîz Kutbüddîn Şah Veliyyullâh Ahmed b. Abdirrahîm b. Vecîhiddîn, Huccetullâhi’l-bâliğa, thk: Seyyid Sâbık, I-II, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1426/2005, c. I, s. 241.
Ebû Ya'la el-Ferrâ, Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ, el-Udde fî usûli’l-fıkh, thk: Ahmed b. Alî, III. bsk., Riyâd, 1993/1414, c. III, s. 938.
el-İstizkâr el-câmi' li mezâhibi fukahâi’l-emsâr ve ulemâi’l-aktâr fî mâ tezammenehü el-muvatta min me'âni’r-ra'yi ve’l-âsâr ve şerhi zâlike küllihî bi’l-îcâzi ve’l-ihtisâr, thk: Abdülmü'tî Emîn Kal'acî, I–XXX, Dimeşk, Dâru Kuteybe, 1413/1993, c. II s. 98.
Halil b. İbrâhîm Molla Hâtır, Hutûratu müsâvâti’l-hadisi’d-daîfi bi’l-mevzû, y.y., 1428, s. 50.
Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit, el-Câmi’ li ahlâki’r-râvî ve adâbi’s-sâmi’, thk: Mahmûd et-Tahhân, I-II, Riyâd, Mektebetü’l-Maarif, 1403/1983, c. II, s. 193.
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye, thk: Ebû Abdillâh es-Sûragî, İbrâhîm Hamdî el-Medenî, el-Medînetü’l-Münevvera, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye t.y., s. 17.
İbn Abdilberr, a.g.e., c. XX, s. 145; Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî, en-Nüket alâ mukaddimeti’bni’s-Salâh, thk: Zeynelâbidîn b. Muhammed, I-II, Riyâd, Advâu’s-Selef, 1419/1998, c. I, s. 111.
İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsûf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi’l-muvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, I-XXVI, yy. 1387/1967, c. XXIV, s. 290.;
İbn Âbidîn, Ahmed b. Abdilganî b. Ömer ed-Dımaşkî, Reddu’l-muhtâr ala’d-dürri’l-muhtâr şerh tenvîri’l-ebsâr, thk. ve tlk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd-Ali Muhammed Muavvız, I-XII, Beyrût, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, c. VII, s. 83.
İbn Hacer el-Heytemî, Ebü’l-Abbâs Şihhâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa’dî, el-Fetâvâ’l-hadîsiyye, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, t.y., s. 297.
İbn Hacer, en-Nüket ‘alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Dâru’r-Râye, II, Riyâd, 1415/1994, c. I, s. 494.
İbn Hacer, et-Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfi’îyyi’l-kebîr, thk: Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Mu’avvaz, I–IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998, c. II, s. 327.
İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî, Şerhu nuhbeti’l-fiker (Ali el-Kârî’in Şerhiyle Beraber), thk: Muhammed Nizâr Temîm, Heysem Nizâr Temîm, Beyrut, Dâru’l-Erkâm, 1415/1994, s. 355;
İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî, Sahihu İbn Huzeyme, thk: Muhammed Mustafa el-A’zamî, I-IV, el-Mektebü’l-İslâmî, t.y., c. III, s. 202.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîd İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busravî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, thk, Mâhir Yâsîn Fahl, Riyâd, Dâru’l-Meymân, 1434/2013, s. 194.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1373/1953, “Talâk”, 31 (No. 2081).
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem el-İfrîkî el-Mısrî, Lisânü’l-arab, I-XV, Beyrut, Dâru Sâdır, t.y., c. XV s. 207.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân, Şerhu ileli’t-Tirmizî, thk: Nûreddîn Itr, I-II, Dâru’l-Mellâh li’t-Tibâ’ ve’n-Neşr, t.y., c. II, s. 387-8.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî, İktizâu’s-sirâti’l-müstakîm li muhâlefeti ashâbi’l-cahîm, thk: Nâsır b. Abdilkerîm Akl, I-II, Riyâd, Mektebetü’r-Rüşd, t.y., c. II, s. 214.
İbn Teymiyye, Mecmûatu’l-fetavâ, III. bsk., I–XXXVII, Mısır, Daru’l-Vefâ, 1426/2005, c. XXI, s. 85.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, thk: Mes’ad Abdülhamîd Muhammed es-Sa’denî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994, c. I, s. 464.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsâ el-İskenderî, Fethu’l-kadîr, I-X, Dâru’l-fikr, t.y., c. III, s. 493.
İbnü’l-Kayyim, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Zürâî ed-Dımaşkî el-Hanbelî, Zâdu’l-me’âd fî hedyi hayri’l-ibâd, thk: Şu’ayb Arnaût-Abdülkâdir Arnaût, III. bsk., I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle, 1418/1998, c. I, s. 367.
İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî, Mukaddimetü İbni’s-Salâh (Mehâsinu’l-ıstilâh ile Birlikte), thk: Âişe bint Abdirrahmân, Kâhire, Dâru’l-Maârif, t.y., s. 260.
İbnü’s-Salâh, Fetâvâ ve mesâil İbni’s-Salâh fi’t-tefsîr ve’l-hadis ve’l-usûl ve’l-fıkh (Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî ile Beraber), thk: Abdülmu’tî Emin Kal’acî, I-II, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife, 1406/1986, c. I, s. 192.
İbrahim İhsan Bayraktar, “Hadislerin Takviyesinde Telakkî Bi’l-Kabûlün Etkisi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2013, s. 11.
İşbîlî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Abdirrahmân el-Ezdî, el-Ahkâmü’l- vüstâ min hadisi’n-nebiyyi sallallâhu aleyhi ve sellem, thk: Hamdî Selefî, Subhî Sâmerrâî, I-IV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd, 1416/1995, c. I, s. 70.
Kâtib Çelebî, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, thk: Muhammed Şerefettin Yaltkaya, I-II, Beyrût, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, t.y., c. II, s. 635;
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî, Feydu’l-bârî ‘alâ sahîhi’l-Buhârî, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005, c. IV, s. 129-130.
Leknevî, Ebü’l-Hasenât Muhammed Abdülhay b. Muhammed Abdilhalîm b. Muhammed Emînillâh es-Sihâlevî, Zaferu’l-emânî bi şerhi muhtasari’s-seyyidi’ş-şerîfi’l-Cürcânî fî mustalahi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, IV. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1429/2008, s. 318;
Leknevî, el-Âsâru’l-merfû’a fi’l-ahbâri’l-mevdû’a, thk: Ebû Hâcir Muhammed Saîd, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984, s. 76.
Leknevî, el-Ecvibetü’l-fâzile li’l-esileti’l-aşerati’l-kâmile, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, V. bsk., Haleb, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 237. (Abdülfettâh Ebû Gudde’nin ekinden)
Leknevî, Tuhfetü’l-ahyâr bi ihyâi seyyidi’l-ebrâr, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, II. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1431/2010, s. 53-65.
Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, Evcezü’l-mesâlik ilâ muvatta’i Mâlik, thk: Takiyyüddîn en-Nedvî, I-XVII, Dımaşk, Dâru’l-Kalem, 1424/2003, c. I, s. 251.
Mübârekpûrî, Ebü’l-Ulâ Muhammed Abdurrahmân b. Abdürrahîm, Fevâid fî ulûmi’l-hadîs ve kütübihî ve ehlihî, thk: Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Riyâd, Mektebetü Dâri’l-Minhâc, 1431, s. 835.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî: el-Câmi’u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, Dâru’l-Âmira, t.y., “Savm”, 2.
Nebhânî, Kâdî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. İsmâil b. Yûsuf eş-Şâfiî, Se’âdetü’d-dâreyn fi’s-salâti alâ seyyidi’l-kevneyn, Beyrut, Dâru’l-Fikr, t.y., s. 440.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, Sünenü’n-Nesâî (Suyûtî’nin Şerhi ve Sindî’nin Hâşiyesiyle Birlikte), thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-IX, Haleb, Mektebetü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1414/1984, “Savm”, 12. Nûreddîn Itr, Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Şâm, Dâru’l-Fikr, 1427/2006, s. 420.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed, Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadîs, thk: Abdülkerîm b. Abdillâh b. Abdirrahmân Hudayr, Muhammed b. Abdillâh, I-V, Riyâd, Mektebetu Dâri’l-Minhâc, 1426, c. I, s. 161.
Selahattin Polat, “İ‘tibâr”, DİA, c. XXIII, s. 455. Sem‘ânî, Ebû Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcabbâr, Kavâtiu’l-edille fî usûli’l-fıkh, I-IV, thk: Abdullâh b. Hâfız b. Ahmed Hakemî, I-IV, Riyâd, Mektebetu’t-Tevbe, 1998/1419, c. II, s. 458.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, I-XXX, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1414/1993, c. XXVII, s. 143.
Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî: Tedrîbu’r-râvî fî şerhi takrîbi’n-Nevâvî, thk: Muhammed Avvâme, I-V, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1437/2016, c. III, s. 310;
Suyûtî, Te’akkubâtu’s-Suyûtî ‘alâ mevzû’âti İbni’l-Cevzî, thk: Abdullah Şa’bân, Mısır, Dâru Mekke el-Mukerrame, 2004, s. 90.
Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhid (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî, Kitâbu’l-mîzân, thk: Abdurrahman Umeyra, I-III, Beyrut, Âlemu’l-Kutub, 1989, c. I, s. 147.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs, er-Risâle fî ilmi usûli’l-fıkh, Cidde, Dâru’l-Minhâc, 1435/2014, s. 114.
Şâfiî, el-Ümm, I-VIII, Beyrût, Dâru’l-Ma’rife, 1410/1990, c. II, s. 103.
Tâhir el-Cezâirî, Tevcîhü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, I-II, Haleb, Mektebü’l-Matbû’âti’l-İslâmiyye, 1416/1995, c. I, s. 494;
Talat Koçyiğit, Hadîs Usûlü, VIII. bsk., Ankara, 2009, s. 47.
Taşköprülüzâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde fî mevzû’âti’l-ulûm, I-IhII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985, c. II, s. 52,113;
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd): el-Câmi’u’s-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), thk: Beşşâr Avvâd ma’rûf, I-VI, Beyrut, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1996, 13.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ, ed-Du’afâu’l-kebîr, thk: Abdülmu’tî Emîn Kal’acî, I-IV, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1404/1984, c. I, s. 15.
Zafer Ahmed el-Osmânî Tânevî, Kavâid fî ulûmi’l-hadîs, thk: Abdülfettâh Ebû Gudde, X. bsk., Beyrut, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1428/2007, s. 409.
Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrazzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, I–XXXX, Kuveyt, 1385/1965, c. XXXIX, s. 361;
Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Muhammed, Nasbu’r-râye li tahrîci ehâdîsi’l-hidâye, thk: Muhammed Avvâme, I–V, Beyrut, Müessesetü’r-rayyân, 1418/1997, c. III, s. 358.
Zeyn Muhammed Huseyn el-Ayderûs, el-Hadîsu’z-zaîf ve eseruhû fi’l-ahkâm, Kâhire, Dâru’l-Beşâir, 2011, s. 131-2.

Toplam 66 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Din Araştırmaları
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Abdurrahman Yılmaz
Yayımlanma Tarihi	30 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Yılmaz, A. (2022). Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. Hadis Tetkikleri Dergisi, 20(2), 311-337.
AMA	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. Aralık 2022;20(2):311-337.
Chicago	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20, sy. 2 (Aralık 2022): 311-37.
EndNote	Yılmaz A (01 Aralık 2022) Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. Hadis Tetkikleri Dergisi 20 2 311–337.
IEEE	A. Yılmaz, “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”, HTD, c. 20, sy. 2, ss. 311–337, 2022.
ISNAD	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20/2 (Aralık 2022), 311-337.
JAMA	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. 2022;20:311–337.
MLA	Yılmaz, Abdurrahman. “Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri”. Hadis Tetkikleri Dergisi, c. 20, sy. 2, 2022, ss. 311-37.
Vancouver	Yılmaz A. Zayıf Hadisleri Takviye Yöntemleri. HTD. 2022;20(2):311-37.

Makale Dosyaları

Tam Metin

İlmî Tedrîsâtın Tertîbi Üzerine…

    Her düşünce ve tasavvur, kendi iç bütünlüğü içerisinde bir ilim telâkkîsine sahiptir. İslâmî ilim geleneği de kendi bütünlüğü içerisinde bu telâkkîyi önce inşâ sonra ikmâl etmiştir. Hayatın tabi akışı içerisinde ihtiyaçlar zuhûr ettikçe önce ilmî geleneğinin alt yapısını teşkil edecek ve istidlâle medâr olacak davranış ve deliller cem‘ ve tasnif edilmiş, sonra bunlar konularına göre taksime tabi tutulmuştur. İslâmî ilimlerin teşekkülünün ilk merhalesini teşkil eden cem‘ dönemi diyebileceğimiz bu sürecin ardından yeni bir telif sürecine intikâl edilmiştir.
    İlim dallarının birbirinden ayrışmaya başladığı, konularının kendine haslığı göz önünde bulundurularak hususî eserlerde toplanmaya başlandığı birkaç yüzyıl devam eden bir sürecin ardından, özellikle farklı medeniyetlere ve dinlere mensup kişilerin Müslüman olmaları ile birlikte, onların sahip olduğu birikim ile İslâmî ilimlerin her birinin sahip olduğu kazanımlar mezcedilmeye başlandı. Dolayısıyla tasnif dönemi diyebileceğimiz bu süreci ikinci bir adım, imtizâcın hâsıl ettiği müktesebâtı ise tefekküre doğru atılan ilk adım olarak değerlendirmek mümkündür.
    İlim dallarının, malumâta dayalı inşâdan tefekküre dayalı tasavvura geçişinde söz konusu ara merhale çok önemli bir tesir icra etmiştir. Bugün İslâmî düşüncenin tefekkür temellerinin sağlamlaştırıldığı merhale ve her türlü adımın atıldığ süreç ‘öteki ile karşılaşmanın kazanımlarının’ bize ait tasavvura uygun bir dönüşüme tabi tutulmasından sonra kurgulanmıştır. Öteki ile karşılaşma dönemi diyebileceğimiz bu merhalede mevcut kazanımları edinip üstlenmek, bir ilmi ilim yapan cihet-i vahdesini tespit, konu ve mesâilindeki farklılaşma dolayısıyla yeni ilim dallarının teşekkülü ve küllî tefekkür geleneğinin vazgeçilmez bir parçası olması şeklinde tezâhür etmiştir.
Tefekkür geleneğimizin içinde yer alan ilim ehlinin, bu küllî tasavvuru idrâk etmesi ve tasavvuru teşkil eden bir duruşa sahip olması, mensuplarından söz konusu tasavvuru üstlenecek insanları/ilim ehlini yetiştirmesine bağlıdır. Bu da, içinde doğulan tasavvurun, hâli hazırda ve gelecekte üstlenilip sürdürülmesi için atılması gereken doğru adımları tespit ve tatbik ile mümkündür.
    Geleceği kurgulayacak ilim ehlinin, içinden geldiği toplumdan edindiği ortalama müktesebâtla yetinmeksizin, tedrîs ve ta‘lîm sürecinde işaret edilen ilim dallarından her birinin ‘içselleştirerek’ elde edilmesi umulan kazanımlarını ikmâl etmesi gerekir. Dil, mantık ve irfân birlikteliğinin hâsıl ettiği usûlün kazanımlarının özümsemesi, kendisinde bir küllî tasavvur ve duruşun zâtında vücut bulması bize ait tasavvurun hâsıl olmasının vazgeçilmez yoludur.
Bütünüyle Batı esaslı eğitim-öğretim değerler manzûmesinin kurgulayıp kontrol ettiği dinî eğitim; her şeyden önce bize ait tasavvuru terk etmeyi öncelemiş, ikinci olarak bidâyetten itibaren tedrîs sürecini izleyip kâmil manada içselleştirerek bir tasavvur oluşumunu imkânsız hâle getirmiştir. Bugün, gerek yaygın gerekse örgün din tasavvurunun teşekkülünü sağlayan diyanet, ilâhiyat ve kendine ait tasavvuru keşfedip sürdürememiş medrese-dergâh camiası, farkında olmadan Batı değerler manzûmesi üzerinden ve müsaade edilen sınırlar içerisinde kalan bir tasavvur üretmektedir. Üretilen ‘yeni tasavvurun’ i‘tikâdî, amelî ve zihnî anlamda ilim geleneğimize aykırı bir mahiyet arz etmesi, ötekine ait değerleri destekleyici vasfından kaynaklanmaktadır.
    İşaret edilen hususların farkında olarak yayın faaliyetlerini sürdüren Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile kendi duruşumuzu ve müşterek tasavvurumuzu keşfe gayret gösteren arayışlara imkân sunmayı önemsiyoruz. Bir başka deyişle, tereddüt ve sapmaların farkına vararak seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunun idrâki içerisindeyiz. Dolayısıyla aklî, kalbî ve zihnî tekâmülü hâsıl eden usûl tasavvurumuzun öncelenmesi, malûmâtın bu tasavvura göre yorumlanması gerektiğini müdrikiz.
Yayın hayatımızın ikinci yirmi yılı içerisinde, faaliyetlerimizi kesintisiz sürdürerek geride bıraktığımız yirmi iki yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu sayısında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilmî, irfânî ve nazarî alanlara ta‘alluk eden ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. Araştırmacı ve akademisyenlerimizin müktesebâtını yansıtan tetkikler, araştırma notları, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
    Makaleleriniz ve araştırmalarınızla sağladığınız destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) kendini keşif gayreti içerisinde olan ilim ehlince bize iletilen her türlü talebe açık olup bütün imkânlarımızı kullanarak talepte bulunanları desteklemeye çalışacağımızın bilinmesini isteriz.
Geride bıraktığımız kesintisiz yirmi iki yıl ve kırk üç sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz.
    Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
    Saygılarımızla...

İbrahim HATİBOĞLU