Kant’ın Teorik Felsefesinde Kendini Bir “Sınır” Olarak Gösteren “Yeni”

Year 2021, , 134 - 148, 30.06.2021

Barışcan Demir

https://doi.org/10.32600/huefd.720677

Abstract

Asli anlamda “Yeni”den bahsettiğimizde, “moda olan”a ya da acemi bir bakış için “yeni fark edilmiş olan”a değil; felsefe ve bilim tarihinde açığa çıkan kopuşları üreten yıkıcı bir unsura işaret ederiz. Geleneğin dilini konuşan felsefe, artık düşünceyi boğmaya, onu çıkışsız bırakmaya, diğer bir deyişle nihilizmin kucağına terk etmeye başladığında; Yeni, geleneği karşısına alarak, onun yarattığı boğucu çerçeveyi dağıtmak adına, yıkıcı bir unsur olarak açığa çıkar. Bu çalışmada ilkin, Kant’ı böylesi bir Yeni’yi ortaya koymaya iten geleneğin yarattığı çıkışsızlığı açığa çıkaracağım. Ardından, Kant’ın söz konusu çıkışsızlığın içinde bir “çıkış” olarak geliştirdiği eleştirisinin, neden “asli anlamda yeni olan” olarak değerlendirilebileceğini ve bu Yeni’nin de nasıl olup da kendini bir “sınır” olarak gösterdiğini ortaya koyacağım. Son olarak da, Kant’ın teorik felsefesinde kendini bir sınır olarak gösteren Yeni’nin, gelecekteki potansiyel bir Yeni’ye ne bakımdan izin verip ne bakımdan onun önüne geçiyor olabileceğini ortaya koyacağım.

Keywords

Kant, Yeni, Eski, İmgelem, Sınır, Zemin

“The New” Which Shows Itself as a “Limit” in Kant’s Theoretical Philosophy

Abstract

When we talk about “the New” in the essential sense, we point out a destructive factor which produces “ruptures” that are revealed in the history of philosophy and science, not “fashion” or “newly noticed” for a novice glance. When philosophy -as a tradition- begins to suffocate the thought, to leave it without exit, in other words, to push it into the lap of nihilism; “the New” is exposed as a destructive factor in order to dissolve the suffocating framework created by this tradition. In this study, firstly, I will reveal the impasse created by the tradition that led Kant to produce such a New. Then, I will reveal why the critique that Kant in this “impasse” developed as an “exit” can be considered “essentially New” and how this “New” manifests itself as a “limit”. Finaly, I will discuss how the New, which manifests itself as a limit in Kant’s theoretical philosophy, may in any way allow or prevent a New in the future.

Keywords

Kant, New, Old, İmagination, Limit, Ground

References

• Aristoteles. (1997). Fizik (S. Babür, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aristoteles. (2018). Ruh üzerine (Ö. Aygün ve Y. G. Sev, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Berkeley, G. (1996). İnsan bilgisinin ilkeleri üzerine (H. Turan, Çev.). Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Bloch, E. (2010). İzler (S. Geridönmez, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bloch, E. (2013). İbni Sina ve Aristotelesçi sol (T. Bora, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bruno, G. (2003). Cause, principle and unity and essays on magic (R. J. Blackwell ve R. de Lucca, Ed. ve Çev.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Bruno, G. (2004). Küllerin şöleni (H. Portakal, Çev.). İstanbul: Cem Yayınları.
• Cushing, J. T. (2013). Fizikte felsefi kavramlar 1 (B. Ö. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• De Quincey, T. (2011). Immanuel Kant’ın son günleri (T. Ayteş, Çev.). İstanbul: Monokl Yayınları.
• Fichte, J. G. (2006). Seçme mektuplar (E. Günok, Çev.). Alman İdealizmi 1: Fichte içinde (ss. 330-360) (E. A. Kılıçaslan ve G. Ateşoğlu, Der.). Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Friedman, M. (2015). Kant ve kesin bilimler. (S. Ş. Öget, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Heidegger, M. (2019). Nedenin neliği. (S. Babür, Çev.). Ankara: BilgeSu Yayınları.
• Heimsoeth, H. (2007). Kant’ın felsefesi. (T. Mengüşoğlu, Çev.). Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Homer. (1978). The Illiad I. (A. T. Murray, Çev.). Cambridge: Harvard University Press.
• Homer. (1984). The Odyssey I. (A. T. Murray, Çev.). Cambridge: Harvard University Press.
• Hume, D. (1976). İnsanın anlama yetisi üzerine bir soruşturma. (O. Aruoba, Çev.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Kant, I. (1970). Metaphysical foundations of natural science. (J. Ellington, Çev.). New York: Bobbs-Merrill Company.
• Kant, I. (1983). Gelecekte bilim olarak ortaya çıkabilecek her metafiziğe prolegomena. (I. Kuçuradi ve Y. Örnek, Çev.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Kant, I. (2000). Fragmanlar. (O. Aruoba, Çev). İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Kant, I. (2007). Critique of pure reason. (N. K. Smith, Çev.). London: Palgrave Macmillan.
• Kant, I. (2008). Universal natural history and theory of the heavens. (Ian Johnston, Çev). Arlington: Richer Resources Publications.
• Karasu, B. (1994). “Yeni” dediğimiz üzerine. Ne kitapsız ne kedisiz içinde (ss. 35-50). İstanbul: Metis Yayınları.
• Liddell, H. G. ve Scott, R. (Ed.). (1996). A Greek-English lexicon. New York: Oxford University Press.
• Plato. (1973). Sophist (F. M. Cornford, Çev.). The collected dialogues of Plato including letters içinde (ss. 957-1017) (E. Hamilton ve H. Cairns, Ed.). New Jersey: Princetorn University Press.
• Platonis. (1958). Sophista. Platonis opera, tomus I içinde (ss. 216-268). (I. Burnet, Ed.). London: Oxford University Press.
• Schelling, F. W. J. (1994). On the history of modern philosophy. (A. Bowie, Çev.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Schlegel, F. (2018). Eleştirel fragmanlar - felsefi aforizmalar. (K. Duymuş, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Schopenhauer, A. (2000). Parerga and paralipomena - short philosophical essays volume one. (E. F. J. Payne, Çev.). London: Oxford University Press.
• Wood, A, W. (2005). Kant. Oxford: Blackwell Publishing.