Secondary Traumatic Stress in Interpreters in Psychotherapy – A New Research Area?

Year 2023, Volume: 40 Issue: 2, 612 - 630, 27.12.2023

Yelda Arkan

https://doi.org/10.32600/huefd.1198409

Cited By: 1

Abstract

Research in the field of translation studies and its association to other scientific fields is increasing day by day. In this regard, it is inevitable that community interpreting, which has emerged and rapidly developed to meet the need for translation in community services in different fields, will benefit from psychological approaches and theories. It is seen that with the increase in migration mobility, the community translator, who works with trauma victims in particular, plays an important role in institutions such as hospitals and social services. It is seen that the studies in Turkey the focus is on the competencies, duties and responsibilities of the health translator. However, interpreters who provide interpretation services to people with trauma experiences may be emotionally affected by the events they hear. Findings related to secondary traumatic stress disorder were found in occupational groups such as social workers and psychologists.
In this study, the assumption is that community translators can also experience secondary trauma-related stress seen in different occupational groups working in the field of community service. Academic studies on the question of whether people who undertake the task of interpreting for Syrian refugees who benefit from psychosocial support services, especially in the context of migration, will be exposed to the risk of possible occupational secondary traumatization will be traced and the findings will be discussed holistically. When we look at the literature on community interpreting in Turkey, it has been determined that there is no scientific study in the context of secondary traumatic stress, but research on the mental health of interpreters has gained momentum as a result of the increase in migration mobility in European countries. This study aims to contribute to the development of the relevant literature and to raise awareness for interdisciplinary studies.

Keywords

Community interpreting, interpreter, psychotherapy, trauma, secondary traumatic stress

Psikoterapide Görev Alan Tercümanlarda İkincil Travmatik Stres – Yeni Bir Araştırma Alanı mı?

Abstract

Günümüzde, çeviribilimi alanında yapılan çalışmaların diğer bilim dallarıyla ilişkilendirilmesi her geçen gün artmaktadır. Bu bağlamda farklı alanlarda toplum hizmetlerinde çeviri ihtiyacını karşılamak için ortaya çıkan ve hızla gelişen toplum çevirmenliğinin psikolojik yaklaşım ve kuramlardan faydalanması kaçınılmazdır. Özellikle travma mağdurlarıyla çalışan toplum çevirmeninin, göç hareketliliğinin artmasıyla birlikte uygulama alanı olan hastane ve sosyal hizmetler gibi kurumlarda önemli bir rol üstlendiği görülmektedir. Türkiye’de toplum çevirmenliğine ilişkin alan yazını incelendiğinde odak noktasının sağlık çevirmenin yetkinlikleri, üstlendikleri görev ve sorumlulukları kapsadığı görülmektedir. Ancak travma yaşantıları olan kişilere sözlü çeviri hizmeti sunan tercümanların duydukları olaylar karşısında duygusal olarak etkilenebileceği vurgulanmalıdır. Bazı meslek gruplarının üstlendikleri görev doğrultusunda travma yaşayan kişiyle benzer duygusal etkilenmelere ve travma sonrası stres belirtilerine maruz kaldıkları bilinmektedir. Bu bağlamda yapılan çalışmalar ele alındığında sosyal hizmet uzmanları, psikologlar gibi meslek gruplarında ikincil travmatik stres bozukluğuna ilişkin bulgular saptanmıştır.
Bu araştırmada, toplum hizmet alanında çalışan farklı meslek gruplarında görülen ikincil travmaya bağlı stresin toplum çevirmenlerinin de yaşayabilecekleri varsayımından yola çıkılmıştır. Özellikle göç bağlamında psikososyal destek hizmetlerinden faydalanan Suriyeli mültecilere tercümanlık görevini üstlenen kişilerin, olası mesleki ikincil travmatizasyon riskine maruz kalıp kalmayacağı sorusuna ilişkin akademik çalışmaların izi sürülecek ve ortaya konulan bulgular bütüncül olarak tartışılacaktır. Bu doğrultuda, çalışmanın odak noktası Türkiye’de bu alanda yapılan akademik çalışmaların literatür taraması yoluyla mevcut eğilimleri veya boşlukları betimlemek olacaktır. Türkiye’deki toplum çevirmenliğine ilişkin alan yazınına bakıldığında ikincil travmatik stres bağlamında bilimsel bir çalışmaya rastlanmadığı, buna karşın Avrupa ülkelerinde göç hareketliliğin artması sonucu tercümanların ruh sağlığına ilişkin araştırmaların ivme kazandığı saptanmıştır. Bu çalışma, ilgili literatürün gelişmesine katkı sağlamayı ve disiplinler arası çalışmalara yönelik farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.

Keywords

Toplum çevirmenliği, tercüman, psikoterapi, travma, ikincil travmatik stres

References

• Abdallah-Steinkopff, B. (1999). Psychotherapie bei posttraumatischer Belastungsstörung unter Mitwirkung von Dolmetschern. Verhaltenstherapie 9, 211-220.
• Acar, Z. (2021). Mülteci ve siğinmacilarla çalişan meslek elemanlarinda depresyon düzeyi, stres ve tükenmişlik belirtilerinin psikososyal risk faktörlerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Andreatta, P., & Unterluggauer, K. (2010). Das Phänomen der sekundären Traumatisierung. In R. Wagner, Sekundäre Traumatisierung als Berufsrisiko? Konfrontation mit schweren Schicksalen anderer Menschen (S. 47-60). Magdeburg: Friedrich-Ebert- Stiftung.
• Aral, M., Öncü Yılmaz, T., & Yaman, B. (2017). Suriyeli kadinlarin dilsel iletişim ihtiyacina çeviri eylemi penceresinden bir bakiş. International Journal of Language2 Education and Teaching, 5(4), 634-649.
• Aslan, D. (2019). Uluslararasi literatürde göç(men) ve mülteci sağliği ile ilgili hangi konular öne çikmaktadir? Sağlık ve Toplum Dergisi, 29(2), 3-11.
• Balkul, İ. H. (2017). Suriyeli siğinmacilara sağlanan yazili ve sözlü çeviri hizmetleri: Türkiye örneklemi ve küresel bakiş. International Journal of Language Academy, 5(4), 102-112.
• Baller, G., & Schaller, B. (2017). Kommunikation im Krankenhaus: Erfolgreich kommunizieren mit Patienten, Arztkollegen und Klinikpersonal. Berlin: Springer Verlag.
• Behr, M. (2014). Dolmetschen als Transdisziplin: Zur Forderung nach interdisziplinärer Erforschung der Translation - state of the art in der Dolmetscherwissenschaft. In K. Kunz, E. Teich, & e. a. (Hrsg.), Caught in the Middle - Language Use and Tranlsation, Festschrift for Erich Steiner on the Occasion of his 60th Birthday (S. 57-70). Saarbrücken: Universitätsverlag des Saarlandes.
• Cagala, E. (2008). Eine Frage der Menschlichkeit? Psychotherapie traumatisierter Flüchtlinge mit Dolmetscherinnenbeteiligung. N. Gribic, & S. Pöllabauer içinde, Kommunaldolmetschen / Community Interpreting: Probleme - Perspektiven - Potenziale (s. 221-252). Berlin: Frank&Timme Verlag.
• Çalık, O. (2019). Türkiye’deki sözlü çeviri alandaki akademik çalişmalarin konumu: 2008-2018 yillari arasindaki makale kitap ve lisansüstü tez düzeyindeki çalişmalarin içerik analizi [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çalışkan, D. (2021). Türkiye’deki çeviri konulu tezler üzerine bibliyometrik ve thematik bir inceleme (1985-2020). Uludağ Üniversitesi: Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Daniels, J. (2007). Eine neuropsychologische Theorie der Sekundären Traumatisierung. Zeitschrift für Psychotraumatologie, Psychotherapiewissenschaft, Psychologische Medizin - 5 (3), 49-61.
• Demirbaş, H., & Bekaroğlu, E. (2013). Evden uzakta olmak: Sığınmacıların/mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21, 11-24.
• den Ouden, B. (2018). Dolmetschen und Emotionen: Zum Umgang mit einer besonderen Komponente der mündlich gemittelten Kommunikation. T21N - Translation in Translation 1. (F. Austermühl, V. Bilic, & A. Holderbaum, Redakteure) Trier: Wissenschaftlicher Verlag. Abgerufen am 15. Juni 2022 von http://www.t21n.com
• Derin, G. (2020). Travma ve Göç: Bir gözden geçirme. Aruklu Insan ve Toplum Bilim Dergisi, 5(2), 46-55.
• Doğan, Ç. (2017). Edirne özelinde düzensiz göçmenlerin tercümanlik boyutunda sorunlari ve çözümünde toplum çevirmenliğin rolü [Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Duman, D. (2018). Toplum çevirmenliğine yorumbilgisel bir yaklaşım: Sağlik çevirmeni ve öznellik [Doktora Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdener, M. (2019). Afet alanında çalışan profesyonellerin psikolojik dayanıklılık ve ikincil travmatik stres düzeylerinin incelemesi [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entsitüsü, Ankara.
• Erdoğan, Ö. B. (2021). Çeviri Sosyolojisi Odağında Göç Olgusu ve Güç Ilişkileri: Türkiye’de Suriyeli Mültecilerin Toplum Çevirmenleri - Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkırtay, O. Ş., & Ünal, C. (2021). Toplum çevirmenliğinde fikir madenciliği ve duygu analizi. Manisa Celal Byar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 168-185.
• Erkmen, A., & Arkan, Y. (2021). Sağlık kurumlarında sözlü çeviri hizmetinin değerlendirilmesi. Türkish Studies-Social,16(5),1775-1797.
• Erkmen, A. (2020). Sağlık çevirmenlerin mevcut durumu ve sağlık kurumlarında sözlü çeviri hizmetinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Mersin: Mersin Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fessler, C., & von der Lippe, H. (2013). Subjektives Erleben von Dolmetschern im psychotherapeutischen Setting mit Flüchtlingen. Menschenrechte und Gesundheit/Amnesty- Aktionsnetz Heilberufe, Jg.3, 7-79.
• Fussenegger, G. (2017). „Das mich das so mitnimmt, hätte ich nie gedacht!“ Sekundäre Traumatisierung als Berufsrisiko in der Sozialen Arbeit - Bachelorarbeit, Studiengang Sozialarbeit. St. Gallen: Hochschule für Angewandte Wissenschaften.
• Grbic, N., & Pöllabauer, S. (2008). Forschung zum Community Interpreting im deutschsprachigen Raum: Entwicklungen, Themen und Trends. N. Grbic, & S. Pöllabauer içinde, Kommunaldolmetschen / Community Interpreting: Probleme - Perspektiven - Potenziale (s. 3-28). Berlin: Frank&Timme Verlag.
• Guirgis, F. (2019). Ausmaß, Risiko- und Schutzfaktoren einer Sekundären Traumatisierung bei den Haupt- und Ehrenamtlichen in der Arbeit mit traumatisierten Geflüchteten - Bachelorarbeit/Studiengang: Soziale Arbeit. Jena: Ernst-Abbe-Hochschule. Abgerufen am 15. Juni 2022 von www.reserchgate.net
• Gündüz, B. (2020). Meslek elemanlarının yaşadıkları ikincil travmatik stres. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1-14.
• Hanft-Robert, S., Römer, M., Morgenroth, O., Redlich, A., & Metzner, F. (2018). Interpreter-Supported Psychotherapy with Refugees ans Asylum Seekers: Results of Qualitative Interviews with Psychotherapists and Interpreters on Opportunities and Challenges in the Triad, Verhaltenstherapie: Praxis-Forschung-Perspektiven, 28 (2). S. 73-81. Abgerufen am 25. 06 2022 von http://karger.figshare.com
• Hasdemir, D. (2018). Effects of Refugee Trauma On Interpreters: A Qualitative Analyses Of Vicarious Traumatization And Coping - Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Joksimovic, L., Bierwirth, J., & Kruse, J. (2009). Traumatisierte Flüchtlinge in der Psychotherapie. F. A. Muthny, Bermejo, & I.(Hrsg.) içinde, Interkulturelle Medizin. Laientheorien, Psychomatik und Migrationsfolgen (s. 105-120). Köln: Deutscher Ärzte Verlag.
• Kabasakal, Z., & Soylu, Y. (2021). Türkiye’de göç konusunda psikososyal değişkenlerle çalışılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi - 23 Özel Sayı, 167-177.
• Kahil, A., & Palabıyıklı, N. R. (2018). İkincil travmatik stres. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 59-70.
• Kahraman, R. (2010). Göç ve çeviri: İltica başvurularında sözlü çeviri uygulamaları ve toplum çevirmeninin rolü [Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Katar, B. (2019). Dolmetschen im medizinischen Bereich-Eine Fallstudie zu Aufgaben- und Rollenprofile von DolmetscherInnen in der Türkei [Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Koçlu, S. (2019). Göç ve çeviri ilişkisi bağlamında toplum çevirmenliğine üst bakış: Sakarya örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Köllmann, A. (2011). Dolmetschen im psychotherapeutischen Setting: Eindrücke aus der Praxis (Interpartes, Band 8). München: Peter Lang Gmbh, Internationaler Verlag Der Wissenschaften.
• Krimsky, A. (2016). „Und es hat Zeiten gegeben, da war ich einfach ZERRÜTTET“ : Dolmetschen in der Traumatherapie - Masterarbeit. Wien: Universität Wien.
• Kurt, M., & Bilginer, H. (2021). Arapça-Türkçe hastane Ttrcümanları: Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, ve Adıyaman illeri üzerine bir durum analizi. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 8(74), 2396-2414.
• Manafirasi, S. (2020). Dolmetschen in der Therapie und Beratung mit traumatisierten Flüchtlingen: Schutzmaßnahmen für DolmetscherInnen gegen psychische Belastungen - Masterarbeit. Wien: Universität Wien.
• Nuc, A. (2008). Wenn Welten aufeinander treffen - Dolmetschen in der Psychotherapie. N. Gribic, & S. Pöllabauer içinde, Kommunaldolmetschen / Community Interpreting: probleme - Perspektiven - Potenziale (s. 253-288). Berlin: Frank&Timme Verlag.
• Özen, H. (2018). Savaş nedeniyle Türkiye’ye göç ederek insani yardım kuruluşlarında çalışan suriyelilerde travma sonrası stres bozukluğu ve ilişkili etmenler [Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Pinzker, I. (2017). Dolmetschvermittelte Personzentrierte Psychotherapie mit Flüchtlingen. E-Journal für biopsychosoziale Dialoge in Psychosomatischer Medizin, Psychotherapie, Supervision und Beratung. Juni 05, 2022 tarihinde http://www.resonanzen-journal.org adresinden alındı
• Polat Ulaş, A. (2021). Public Service Interpreters Bridging Communication Gaps for Syrian Refugees in the Turkish Context - Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pöchhacker, F. (2007). Dolmetschen: Konzeptuelle Grundlagen und deskriptive Untersuchungen. Tübingen: Stauffenburg Verlag.
• Pöchhacker, F. (2008). Krankheit, Kultur, Kinder, Kommunikation: Die Nichte als Dolmetscherin. ((AGEM), Dü.) Die fremden Sprachen, die fremde Kranken: Dolmetschen im medinizinschen Kontext - Die Zeitschrift für Medizinethnologie Arbeitsgemeinscheaft Ethnomedizin, 31(2+3), 13-22.
• Pöllabauer, J. (2012). Emotionaler Stress beim Kommunaldolmetschen: Sobald ich rausgehe, ist finito? - Diplomarbeit. Graz: Karl-Franzens- Universität.
• Prunc, E. (2019). Entwicklungslinien der Translationswissenschaft. Von den Asymmetrien der Sprachen zu den Asymmetrien der Macht. Berlin: Frank&Timme Verlag.
• Reichel, E. (2021). Sekundäre Traumatisierung bei DolmetscherInnen - Masterarbeit. Graz: Karl-Franzens- Universität.
• Sabel, B., & Roschinski, A. (2010). Sekundære Traumatisierung - Berufsrisiko der Helfer. R. (. Wagner içinde, Sekundäre Traumatisierung als Berufsrisiko? Konfrontation mit schweren Schicksalen anderer Menschen (s. 35-46). Magdeburg: Friedrich-Ebert-Stiftung.
• Schütte, P., Frommer, J.-A., Schönfeld, M., & Werner, A. (2020). Flüchtlingsbewegungen 2015/2016 nach Deutschland. Anstöße für transdisziplinäre Zusammenarbeit und Forschung. In M. Gonser, K. Zimmer, N. Mühlhäußer, & D. Gluns (Hrsg.), Wissensmobilisierung und Transfer in der Fluchtforschung: Kommunikation, Beratung und gemeinsames Forschugshandeln (S. 177-188). Münster: Waxmann Verlag.
• Slapp, A. (2004). Community Interpreting in Deutschland. Gegenwärtige Situation und Perspektiven für die Zukunft. München: Martin Meidenbauer Verlagsbuchhandlung.
• Şahin, Y. (2013). Die Bedeutung des Kommunaldolmetschens im Wandel der Zeit. LITTERA Edebiyat Yazıları - Çeviribilim Özel Bölümü 32, 179-194.
• Şan, F. (2021). Psikoterapi çevirmenliği: Psikososyal destek hizmetlerinde çevirmenin rolü ve önemi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 23, 1027-1041.
• Şan, F., & Kahraman Duru, R. (2020). COVID 19 koşullarında sağlık çevirmenliği hizmetleri ve toplum çevirmenliğinde “Yeni Normal”’i düşünmek. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 20, 816-843.
• Şan, F., & Koçlu, S. (2018). Sakarya’daki mültecilerin iletişim sorunlarının belirlenmesi ve toplum çevirmenliğine olan ihtiyaç. International Journal of Language Academy, 6(4), 1-16.
• Şan, F., & Koçlu, S. (2019). Toplum çevirmenliği odağında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlere betimleyici bir üst bakış. M. Z. Can, & F. Şan (Yay. haz.), Çeviribilimde Güncel Çalışmalar I içinde (ss. 232-225). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Yayınları.
• Şan, F., & Koçlu, S. (2020). Toplum çevirmenliği alanında Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar: analiz ve değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 780-802.
• Şener Erkırtay, O., & Kıncal, Ş. (2021). Comparative analysis of role perceptions and expectations of medical doctors and interpreters in healthcare settings. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 23, 1100-1118.
• Şener, O. (2017). Healthcare interpreting in Turkey: Role and ethics from a sociologial perspektive – [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tawakkuli, M. (2020). Auswirkungen der Arbeit mit Geflüchteten auf die psychische Gesundheit von Dolmetschenden – eine systematische Literaturanalyse - Bachelorarbeit/Studiengang Gesundheitswissenschaften. Hamburg: Hochschule für Angewandte Wissenschaften.
• Toker, S. S. (2019). Evaluation of adaptation trainning provided by the minstry of health and word health organization: Patient guides within the context of healthcare interpreting training in Turkey. [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Turan, D. (2016). Sağlık hizmetlerinde sözlü çeviri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Turan, D. (2018). Sağlık çevirmenliği: Hekim-hasta iletişimi ve hekimin iktidar pozisyonunun değerlendirilmesi üzerine bir çalışma. Turkish Studies Language/Literature, 13(20), 751-777.
• Turgut, İ. (2014). Travma mağduru mülteci ve sığınmacılarla çalışan meslek elemanlarının ruhsal sorunları üzerine karşılaştırma gruplu bir değerlendirme çalışması [Yüksek Lisans Tezi]. Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turhan, S., Turan, S. G., & Karakullukçu, S. (2021). Türkiye’de göçmenlere sunulan sağlık hizmetleri için yürütülen iletişim çalışmaları. Turkish Journal of Public Health, 19(3), 286-294.
• Uluköylü, S. (2008). "...manchmal streite ich auch." Sprach- und Kulturmittlung für türkische Migrantinnen im medizinischen Bereich. N. Grbiç, & S. Pöllabauer içinde, Kommunaldolmetschen / Community Interpreting: Probleme - Perspektiven - Potenziale (s. 173-220). Berlin: Frank&Timme Verlag.
• Uygun, E., & Aker, T. (2019a). Göçle ilişkili ruh sağlığı sorunları. Y. Pekşen, F. Kara, T. M., M. Ertem, & Ö. Boztaş (Yay. Haz.), Göç ve Sağlık içinde (ss. 170-177). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayını.
• Uygun, E., & Aker, T. (2019b). Göçmenlerde sık görülen ruhsal bozukluklar. Y. Pekşen, F. Kara, M. Topbaş, M. Ertem, & Ö. Boztaş (Yay. haz.), Göç ve Sağlık içinde (ss. 178-185). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Wedam, U. (2015). Psychisches Erleben von DolmetscherInnen. In UNHCR-Österreich (Hrsg.), Trainingshandbuch für DolmetscherInnen im Asylverfahren (S. 185-191). Linz: Trauner Verlag.
• Yanbolluoğlu, Ö. (2019). İkincil travmatik stresin meslek elemanları üzerindeki etkileri: Bir derleme çalışması. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(36), 141-164.
• Yeşil, A. (2021). Ruhsal travma ve göç. I. Sanbek (Yay. haz.), Güncel Psikoloji Araştırmaları II içinde (ss. 151-166). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Zara, A., & Içöz, F. J. (2015). Türkiye’de ruh sağlığı alanında travma mağdurlarıyla çalışanlarda ikincil travmatik stres. Klinik Psikiyatri Dergisi - 18, 15-23.