Ironic Discourse in Sabahattin Ali’s “Hakkımızı Yedirmeyiz!”

Year 2025, Volume: 42 Issue: 2

Ertan Yıldırım

https://doi.org/10.32600/huefd.1612878

Abstract

Sabahattin Ali's story “Hakkımızı Yedirmeyiz!” is a story that criticizes social distortion and corruption through civil servants with its ironic language and narration. In the story told from the perspective of the hero, the author explains how the masked faces use the opportunities of state institutions for their own benefit, while also underlining that the heroes do not observe any moral values. In the study, Sabahattin Ali's criticisms towards the individual and society through the ironic language he used in the story were determined. In this context, the concept of irony was emphasized in the study and its philosophical and literary aspects were examined. It can be said that irony, which includes implicit criticism, implying the opposite of what is said, and sarcasm, has a sarcastic and striking structure. The origin of the concept, also defined as a word game, goes back to Socrates, that is, to Ancient Greece. For this reason, ironic discourse can be considered as a "logical distortion" that stimulates the reader, makes them think, directs them to self-criticism, and opens the door to what is not said with its approach that extends beyond the discourse through insinuation. From this point of view, it can be said that with his story “We Won’t Let Our Rights Be Swept Away!” Sabahattin Ali made observations about the degeneration of the individual and society and gave the reader the opportunity to question many social issues such as loss of values, unjust gain, and moral deterioration.

Keywords

Sabahattin Ali , Hakkımızı Yedirmeyiz! , irony , story , corruption

Sabahattin Ali’nin “Hakkımızı Yedirmeyiz!” Hikâyesinde İronik Söylem

Abstract

Sabahattin Ali’nin “Hakkımızı Yedirmeyiz!” hikâyesi ironik dili ve anlatımıyla toplumsal çarpıklığa ve yozlaşmaya devlet memurları üzerinden eleştiri getiren bir hikâyedir. Kahraman bakış açısıyla ele alınan hikâyede yazar, maskelenmiş yüzlerin devlet kurumlarının imkânlarını kendi çıkarları için nasıl kullandıklarını açık ederken kahramanların hiçbir ahlaki değer gözetmediklerinin de altını çizer. Çalışmada Sabahattin Ali’nin hikâyede kullandığı ironik dili üzerinden bireye ve topluma yönelttiği eleştiriler tespit edilmiştir. Bu bağlamda ironi kavramı üzerinde de durulmuş ironinin felsefi ve edebî yönü irdelenmiştir. Örtük bir eleştiriyi, söylenenin tersini ima etmeyi, alaysamayı içine alan ironinin iğneleyici ve çarpıcı bir yapısı olduğu söylenebilir. Söz oyunu olarak da tanımlanan kavramın kökeni, Sokrates’e yani Antik Yunan’a kadar geri götürülmektedir. İronik söylem, bu nedenle okuru uyaran, düşündüren, özeleştiriye yönelten, ima yoluyla söylemin ötesine uzanan yaklaşımıyla söylenmeyene de kapı aralayan bir “mantıksal çarpıtma” olarak değerlendirilebilir. Buradan hareketle denilebilir ki “Hakkımızı Yedirmeyiz!” hikâyesiyle Sabahattin Ali, bireyin ve toplumun yozlaşmasına dair tespitler yapmış değer yitimi, haksız kazanç, ahlaki bozulma gibi birçok sosyal konuyu okura sorgulama imkânı vermiştir.

Keywords

Sabahattin Ali , Hakkımızı Yedirmeyiz! , ironi , hikâye , yolsuzluk

Ethical Statement

Gerekmemekte

Supporting Institution

yok

Thanks

yok

References

• Aktan, C. C. (2009). Ahlak ve ahlak felsefesine giriş. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 38-59.
• Ali, S. (2017). Sırça köşk. Yapı Kredi Yayınları.
• Ali, S. (2004), Markopaşa yazıları ve ötekiler. Yapı Kredi Yayınları.
• Booth, W. C. (2016). İroninin retoriği. (S. Sarı, Çev.) Hece Yayınları.
• Cebeci, O. (2016). Komik edebî türler parodi, satir, ironi. İthaki Yayınları.
• Demir, A. (2020). Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde ironinin rolü. N. Karaca & M. Başpınar (Yay. haz.), Vefatının 10. yılında Ömer Seyfettin Kitabı içinde (ss. 99-110). Osman Gazi Belediyesi Yayınları.
• Güçbilmez, B. (2003). Antik Yunan tiyatrosu’nda ironi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 2, 110-132.
• Hüküm, M. (2017). Cemal Süreya şiirinde ironi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 42, 77-107 https://doi.org/10.17133/tubar.365351
• Karaca, A. (1993). Sabahattin Ali’nin öykülerinde toplumsal konular. Türkoloji Dergisi, 11(1), 221-231. https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000152
• Korkmaz, R. (2016). Sabahattin Ali insan ve eser. Kesit Yayınları.
• Kierkegaard, S. (2009). İroni kavramı. (S. Okur, Çev.). İmge Kitabevi.
• Tuncer, H. (2007). Cumhuriyet devri Türk edebiyatı, Türk dünyası ortak edebiyatı; Türk dünyası edebiyat tarihi (Cilt 8). Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Tüzer, İ. (2020). Anlatı / yorum, roman ve hikâye üzerine yazılar. Hece Yayınları.
• Tuğluk, A. (2017a). İroni nedir?, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(29), 441-467. https://doi.org/10.7816/idil-06-29-12
• Tuğluk, A. (2017b). Kılları yolunmuş maymun romanında dramatik ironi. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 9(18) 177-190.
• Ünal, H. (2015). İroni. Türk Dili Dergisi, 109(767-768), 174- 181.
• Sevengül, S. (2005). Sabahattin Ali, öyküler, şiirler ve oyun: Sırça Köşk. Yapı Kredi Yayınları.
• Wood, J. (2010). Kurmaca nasıl işler? (E. Bodur, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Yıldırım, E. (2024). Sabahattin Ali’nin “bir siyah fanila için” hikâyesinin Umberto Eco’nun “örnek okur” bağlamında incelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 186-208. https://doi.org/10.30561/sinopusd.1385794