Türk İstiklâl Harbi’nin Ahâli Gazetesi’ne Yansımasıları

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 11, 257 - 272, 20.04.2018

İlker Alp

https://doi.org/10.20304/humanitas.402383

Öz

İstiklâl Harbi, tarih boyunca bağımsız yaşamaya alışmış Türk milletinin
kendisine boyunduruk vurmaya çalışanlara karşı yürüttüğü bir var olma
mücadelesidir. Emperyalist Avrupa devletleri ve bunların güdümündeki
Yunanistan’ın karşısında yalnız kalan Türk milletinin, Sevr’in esaret
zincirlerini kabul etmeyişinin ve buna karşı verdiği savaşın destanıdır. İlk
önce “Kuvâ-yı Milliye” adıyla başlayan Millî Mücadele, Mustafa Kemal’in 19
Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkmasıyla bir bayrak altında toplanan halkın
dört yıllık mücadelesi sonunda bağımsız bir Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin
kurulmasıyla son bulmuştur. İstiklâl Harbi sürecinde, özellikle de düzenli
ordunun kurulmasından sonra, mücadelenin sürdürülmesi için çıkarılan Tekâlif-i
Milliye Kânunu’nun önemli yeri vardır. 
İstiklâl Harbi’nin sürdürülmesinde İslâm Dünyası’nın özellikle
soydaşlarımızın katkılarının önemli bir yere sahip olduğu inkâr edilemez bir
gerçeği teşkil etmektedir. Bunlar arasında en önemlilerinden biri Bulgaristan
Türklerinin yaptıkları yardımlardır. Bulgaristan Türkleri, Türkiye’deki
kardeşlerinin yürüttüğü İstiklâl Harbi’ne hem maddî, manevi ve askerî malzeme
olarak, hem de bu harbe gönüllü olarak katılma suretiyle kendi canlarıyla
önemli desteklerde bulunmuşlardır. Bu çalışmada Bulgaristan Türklerinin, Türk
İstiklâl Harbi’ne verdikleri desteklerin Bulgaristan’da yayımlanan Ahâli Gazetesi’ne yansımaları
incelenmiştir. Ahâli Gazetesi’ndeki
İstiklâl Harbi ile ilgili haberler ve yazılar tarih sırasına göre ele
alınmıştır. Bu şekilde Bulgaristan Türklerinin her zaman Anavatan olarak
gördükleri Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşundaki katkıları daha
belirgin bir şekilde ortaya konmuştur. Ayrıca bu alanda yapılacak çalışmalara
da katkı sağlanmış olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Türk İstiklâl Harbi, Millî Mücadele, Ahâli Gazetesi, Bulgaristan Türkleri, Millî Mücadelede Dış Yardımlar

The Reflections of The Turkish National Struggle on Ahâli Newspaper

Öz

The
Turkish War of Independence is the struggle for existence of the Turkish
people. It is the epic of Anatolia which didn’t accept the Sevr Treaty and
stood up to it. The National Struggle, which firstly started with the name
“National Forces” (“Kuvâ-yı Milliye”), ended with the establishment of an
independent State of the Republic of Turkey at the end of the four-year
struggle of the public as a consequence of Mustafa Kemal’s landing in Samsun on
May 19, 1919. In the process of the Turkish War of Independence, Tekâlif-i
Milliye law enacted for the purpose of continuation of the struggle has a
significant place.  The contributions of
our cognates and our co-religionists are important in continuing the National
Fight. One of the most important of these is the aid of the Bulgarian Turks.
They provided significant supports to the National Struggle in terms of the
material, military and moral ways. In this study, the reflections of the
supports given by the Bulgarian Turks to the War of Independence on Ahali Newspaper published in Bulgaria
will be scrutinized. News and writings about the War of Independence in the Ahâli Newspaper will be examined
chronologically.Thus, the contributions of the Bulgarian Turks in the
establishment of the State of the Republic of Turkey, which they always regard
as their homeland, will be revealed more clearly

Anahtar Kelimeler

The Turkish War of Independence, the National Struggle, Ahali Newspaper, Bulgarian Turks, External Aids in the National Struggle

Kaynakça

• Bilar, E. (2006). Edirne’nin Basın-Yayın Tarihi (1361-2006), C. I, İstanbul: T.C. Edirne Valiliği Yayınları.
• Çakır, H. (2002). Osmanlıda Basın-İktidar İlişkileri (Azınlık Basını, Türkçe Basın ve Dış Basın), Siyasal Kitabevi.
• Çapa, M. (1989). Bulgaristan ve Kıbrıs Türklerinin Anadolu’ya Yardımları, Türk Kültürü, S. 320, Y. XXVII, Aralık 1989, ss. 726-732.
• Çapa, M. (2010). Kızılay (Hilâl-i Ahmer) Cemiyeti (1914-1925), Türkiye Kızılay Derneği Yayınları.
• Çetin, N. (2017). I. Dünya Savaşı’na Giden Yolda Avusturya-Macaristan İle Sırbistan İhtilâfı, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. C.19, S.1. ss. 371-393.
• Çetin, N.(2012). Londra Konferansı’nda Ahmet Tevfik Paşa, Trakya Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 4. ss.107-127.
• Doğruöz, T. (2013). Lozan Antlaşması’nın Ahâli Gazetesine Yansımaları, History Studies, C.5 S.4. ss. 19-38.
• Gezgin, S. (2004). Gazeteciliğin ve Türk Yazılı Basınının Kısa Tarihsel Perspektifi (Bölüm II), İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S. 19. ss.9-12.
• Kabacalı, A. (1994) Türk Basınında Demokrasi, Ankara: Kültür Bakanlığı Demokrasi Klasikleri.
• Kamil, İ. (2016). Enver Paşa’nın Birinci Dünya Savaşı Sırasında Balkanları Teftişi İle İlgili Bilinmeyen İki Belge. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 18, S. 12. ss. 83-101.
• Kamil, İ. (2017). Türk Kurtuluş Savaşı İle İlgili Bulgaristan Diplomatik Belgeleri (1919-1922), C.1 (1919-1920), Türkçe Özel Seri, Saarbrücken: Lambert Academic Publishing.
• Tepekaya, M. (2002) Osmanlı Alman İlişkileri. Türkler Ansiklopedisi, C. XIII, Ankara.
• Vatansever, E., Sannav, S. C. (2016). Bulgaristan Millî Kütüphanesinde Muhafaza Edilen Üç Türk Gazetesi: Tuna, Edirne ve Ahâli. II. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, PEGEM Akademi. ss. 223-233.
• Zilabid, B. “Mehmet Behçet Perim Hayatı ve Eserleri”, http://www.academia.edu/9283491. (Erişim: 10.07.2017). www.zeit.de/2014/01/zensur-geschichte-zeitung-presse/seite-2. (Erişim: 15.04.2016).
• Ahâli, (22 Aralık 1920b), N. 315-5.
• Ahâli, (25 Aralık 1920a), N. 316-6.
• Ahâli, (11 Temmuz 1924), N. 418-118, s.1.
• Anadolu-İngiltere. (23 Kasım 1921). Ahâli, N. 322-1.
• Anadolu ve İzzed Paşa. (Aralık 1920a). Ahâli, 25 N. 316-6.
• Cihân Ne Hâlde. (18 Şubat 1920c). Ahâli, N. 321-11.
• Derdleşme. (3 Mart 1920e). Ahâli, N. 324-14.
• Dünya İşleri Ne Yolda. (27 Şubat 1920d). Ahâli, N. 323-13.
• Hamiyetli Kırca‘alîler. (3 Mayıs 1922b). Ahâli, , N. 366-44.
• İstanbul Ankara Muzâkeriyeti. (18 Şubat 1920c). Ahâli, , N. 321-11.
• İzmir Mekteb-i Sultânisi Basılıyor. (30 Aralık 1920f). Ahâli, N. 8.
• Konferans ve Kalogeropoulas. (3 Mart 1920e). Ahâli, N. 324-14.
• Londra Konferansı ve Türkler. (3 Mart 1920e). Ahâli, N. 324-14.
• Muhterem Karinabatlılar. (10 Mart 1922c). Ahâli, N. 352-32.
• Mühim Bir Haber. (22 Aralık 1920b). Ahâli, N. 315-5.
• Mühim Haberler. (23 Kasım 1921). Ahâli, N. 322-1.
• Tatarpazarcık Muhâbir-i Mahsûsumuzdan. (24 Mart 1922). Ahâli, N. 360-40.
• Türklerin Hakkı. (3 Mart 1920e). Ahâli, N. 324-14.
• Türklerle Anlaşmak Lazım. (22 Aralık 1920b). Ahâli, N. 315-5.