Under the Shadow of “The Wild Pillow Tree” and beyond the City and Province: The Rise of Blasé Attitude in the Modern Everyday Life

Year 2020, Volume: 8 Issue: 15, 64 - 80, 17.03.2020

Sertaç Timur Demir

https://doi.org/10.20304/humanitas.670340

Cited By: 2

Abstract

This paper focuses on the question of blasé attitude that has turned into an extent of modern culture and into an ordinary manifestation of everyday life. The term blasé attitude, which was used firstly by Georg Simmel as sociological case peculiar to the urban life, is dealt with in this article as human condition that cannot be reduced to spatial borders. In this study, blasé attitude, which has more destructive feature as against melancholia, is methodologically debated through the cinematic characters of the film Ahlat Ağacı (The Wild Pear Tree, 2018) directed by the Turkish filmmaker Nuri Bilge Ceylan. Thus, the cinematic projection crystallises competently the issue of blasé attitude that is grey, depressed and pessimistic affect. As seen in Ceylan’s films, modern individuals face off not only against the Other but also against their existence, conscience and given values. Moreover, there is no obvious showdown among sides. This article examines blasé attitude as individually-experienced social manner beyond urban and rural cultures zooms and essentially as modern human catastrophe.

Keywords

blasé attitude, city, province, film, the Wild Pear Tree

“Ahlat Ağacı”nın Gölgesinde, Kentin ve Taşranın Ötesinde: Modern Gündelik Yaşamda Bıkkınlık Ruh Halinin Yükselişi

Abstract

Bu çalışma modern kültürün bir uzantısı ve gündelik yaşamın olağan bir dışavurumuna dönüşen bıkkınlık (blasé attitude) sorunsalına odaklanmaktadır. İlk kez Georg Simmel tarafından daha çok kent yaşamına özgü mekânsal bir durum olarak tanımlanan bıkkınlık, bu makalede ise kentin sınırlarına indirgenemeyen genel bir insanlık durumu olarak ele alınmaktadır. Melankoliye kıyasla yıkıcı doku taşıyan bıkkınlık tavrı, bu çalışmada Türk yönetmen Nuri Bilge Ceylan yönettiği Ahlat Ağacı (2018) filminin karakterleri üzerinden tartışılmaktadır. Bir yöntem olarak bu sinemasal izdüşüm, gri, depresif ve karamsar bir duygulanım olan bıkkınlık meselesini yetkin bir şekilde inceleme imkânı sunmaktadır. Ceylan’ın filmlerinden görüldüğü üzere, modern birey artık yalnızca öteki ile değil; kendi varlıkları, vicdanları ve verili değerlerle karşı karşıyadır. Dahası, taraflar arasında açık bir hesaplaşma da söz konusu değildir. Bıkkınlığı kent ve taşra kültürlerinin ötesinde bireysel düzeyde tecrübe edilen bir toplumsal vakıa olarak inceleyen bu makale, bıkkınlığa temelde bir modern insan katastrofisi olarak yaklaşmaktadır.

Keywords

Bıkkınlık tavrı, Kent, taşra, film, Ahlat Ağacı

References

• Adorno, T.W. (2005). Minima moralia. (O. Koçak, Çev.). İstanbul: Metis. (Orijinal çalışma basım tarihi 1951)
• Arendt, H. (2008). İnsanlık durumu, (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim. (Orijinal çalışma basım tarihi 1958)
• Babich, B. E. (1994). Nietzsche’s philosophy of science: reflecting science on the ground of art and life, Albany: State University of New York Press.
• Baudrillard, J. (2002). Cool anılar III-IV, (Y. Avunç, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orijinal çalışma basım tarihi 1990)
• Bauman, Z. (1998). Sosyolojik düşünmek, (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orijinal çalışma basım tarihi 1990)
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış hayat, (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orijinal çalışma basım tarihi 1995)
• Bauman, Z. (2014). Siyaset arayışı, (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis. (Orjinal çalışma basım tarihi 1999).
• Bauman, Z. (2017). Postmodern etik, (A. Türker, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orjinal çalışma basım tarihi 1993).
• Benjamin, W. (2012). Pasajlar, (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. (Orjinal çalışma basım tarihi 1999). Benjamin, W. (2018). Tek yön, (T. Turan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. (Orjinal çalışma basım tarihi 1972).
• Canetti, E. (2011). İnsanın taşrası, (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Payel Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1978).
• Canetti, E. (2014). Kitle ve iktidar, (G. Aygen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orjinal çalışma basım tarihi 1960).
• Ceylan, E. (2018, 26 Haziran). Öykü Özfırat röportajı: Ebru Ceylan: taşra yalnızlık, uzaklık ve yoksunluk duygusudur. Birgün. https://www.birgun.net/haber/ebru-ceylan-tasra-yalnizlik-uzaklik-ve-yoksunluk-duygusudur-220847
• Ceylan, N. B (2018, 27 Mayıs). Sevilmesi zor bir karakter kurmak önemliydi. Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/pazar/sevilmesi-zor-bir-karakter-kurmak-onemliydi-2676671
• Chul-Han, B. (2015). Yorgunluk toplumu, (S. Karlıtekin, Çev.). İstanbul: Açılım Kitap. (Orijinal çalışma basım tarihi 2010)
• Çalışkan, M. A. ve Güler, M. C. (2018, 9 Ağustos). Ahlat ağacı: insan zayıflığına pornografik bir bakış. Hayal Perdesi. https://www.hayalperdesi.net/vizyon-kritik/391-insan-zayifligina-pornografik-bir-bakis.aspx
• Çiftçi, A. (2019, 1 Mart). Ahlat ağacı: dipsiz kuyu. Altyazı. https://www.altyazi.net/yazilar/ahlat-agaci-dipsiz-kuyu/
• Demir, S. T. (2014). The city on screen: a methodological approach on cinematic city studies. CINEJ Cinema Journal, 4(1), 21-36.
• Demir, S. T. (2015). Cinematic Istanbul: strangers of the modern city. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Lancaster Üniversitesi, Lancaster.
• Demir, S. T. (2017). Modern kültürde kentten kaçmanın ve uzaklara gitmenin sosyolojisi. İnsan ve İnsan, 4(13), 242-252.
• Demir, S. T. (2018). Old concepts, new contents: the city, cinema and the stranger. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi. 31, 121-133.
• Diken, B., ve Laustsen, C. B. (2010). Filmlerle sosyoloji, (S. Ertekin, Çev.). İstanbul: Metis. (Orjinal çalışma basım tarihi 2007).
• Diken, B., Gilloch, G. ve Hammond, C. (2018). Nuri Bilge Ceylan sineması: Türkiyeli bir sinemacının küresel hayal gücü, (A. N. Bingöl, Çev.). İstanbul: Metis. (Orjinal çalışma basım tarihi 2018).
• Elmacı, T. (2013). Taşrada gündelik hayatın ideolojisinin Vavien ve Süt filmleri perspektifinden okunması. Selçuk İletişim, 7(1), 161-173.
• Festival de Cannes (2018, 17 Mayıs). Nuri Bilge Ceylan Ahlat Agaci conf vf, [Video dosyası]. https://www.youtube.com/watch?v=fkvBthqvQ-A
• Flu TV. (2019, 20 Temmuz) Nuri Bilge Ceylan sineması: kral ve ben Mustafa Presheva [Video dosyası]. https://www.youtube.com/watch?v=-dYIUZhEuzM
• Godard, J. (1972). Godard on Godard. New York: Viking.
• Heidegger, M. (2013). Olmaya bırakılmışlık, (M. Keskin, Çev.). İstanbul, Avesta Basın Yayın. (Orjinal çalışma basım tarihi 1955). Kolukısa, E. (2018, 30 Mayıs). Nuri Bilge Ceylan: hissetmek değil anlamak önemli.
• Cumhuriyet.http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kultursanat/985762/Nuri_Bilge_Ceylan__Hissetmek_degil_anlamak_onemli.html
• Perousé, J. M. (2011). İstanbulla yüzleşme denemeleri: çeperler, hareketlilik ve kentsel bellek, (İ. K. Tuncer, Çev.). İstanbul: İletişim. (Orjinal çalışma basım tarihi 2011).
• Sennett, R. (2010). Kamusal insanın çöküşü, (S. Durak ve A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orjinal çalışma basım tarihi 1996).
• Sennett, R. (2012). Beraber, (İ. Özküralpli, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orjinal çalışma basım tarihi 2012).
• Simmel, G. (2009a). Bireysellik ve kültür, (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis. (Orjinal çalışma basım tarihi 1971).
• Simmel, G. (2009b). Modern kültürde çatışma, (T. Bora, Çev.). İstanbul: İletişim. (Orjinal çalışma basım tarihi 1969).
• Sutherland, J. A., ve Feltey, K. (2013). Cinematic sociology: social life in film. Thousand Oaks, London and New Delhi: Sage Publication.
• Sutton, P. W. ve Giddens, A. (2001). Sociology, Cambridge: Polity Press.
• Şahin, B. (2016). Taşranın ‘yok’luğunda var olan sıkıntı: gölgesizler’de taşranın okunması. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 36-47.
• Töle, H. M. (2019). Ahlat ağacı ve var-kalma çabası. SineFilozofi, 5-25.