AYSEL ÖZAKIN’IN MAVİ MASKE ADLI ESERİNDE “ÖTEKİ”NİN İŞLEVSELLİĞİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 17, 59 - 75, 15.03.2021

Oktay Atik , Nihan Doğru

https://doi.org/10.20304/humanitas.824622

Öz

İnsan farklı düşüncelere ve farklı bakış açılarına karşı büyük bir merak ve ilgi duyar. Farklılıklar yoluyla “öteki”ni anlamaya ve sorgulamaya başlar. Bireyin “öteki” ile olan ilişkisinin kendisini tanımasında ve özgürleşmesinde önemli bir role sahip olması, zamanla “öteki”ni kendisine daha yakın hissetmesini ve kendi portresini çizmesini sağlar. Kimlik arayışında olan birey, giderek kendine yabancılaşır ve “öteki” kendinin farkına varır. “Öteki”nin varlığından dolayı ortaya çıkan farklı yaşam tarzları ve kimlik arayışları, 1980’de politik nedenlerden Almanya’ya göç eden yazar Aysel Özakın’ın Mavi Maske adlı eserinde somut biçimde kendini göstermektedir. Eserde birbirine zıt iki karakterin yan yana gelmesiyle ana karakterin kimliğini “öteki”nde keşfetmesi konu edilmiştir. Başkasının yaşamında kendini görme durumu romanda “öteki” kavramına farklı işlevsellikler kazandırılarak ele alınmıştır. Bu bağlamda, söz konusu eser üzerinde Alman toplumunda “öteki” konumunda olan Türk kadınının “öteki” kendinin farkına varması çalışmada irdelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Aysel Özakın, Mavi Maske, Öteki, Göç, Kadın

FUNCTIONALITY OF THE “OTHER” IN AYSEL ÖZAKIN'S NOVEL MAVİ MASKE

Öz

Human beings have always displayed great curiosity and interest in various thoughts and perspectives of approach. Man begins to understand and question the “Other” through differences. The fact that the relationship with the “Other” plays an important role in the recognition and liberation of the individual, makes the “Other” feel closer to him/her and draw his/her own portrait over time. Different lifestyles and identity searches that have emerged due to the existence of the “Other” are thematized in the novel titled Mavi Maske by Aysel Özakın. The main character's discovery of her identity in the “other” is handled by coming together of two opposite characters. The recognition of oneself in someone else's life is thematized in the novel by giving different functionalities to the “other”. This study focuses on the condition of Turkish woman as the “Other” in German society, as well as on her awareness of the “Other” self.

Anahtar Kelimeler

Aysel Özakın, Mavi Maske, the other, migration, woman

Kaynakça

• Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. Ekev Akademi Dergisi, ICOAEF Özel Sayısı, 97-118.
• Aktaş, G. (2013). Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği: Erkek egemen bir toplumda kadın olmak. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-72.
• Akpınar, S. ve Şahin, B. (2017) Orhan Pamuk romanlarında “öteki”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 5(11), 330-344.
• Asutay, H. (2003): Yabancı dil öğretiminde kültür bağlamı ve öteki dil. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 118, 26-29.
• Bauman, Z. (2010). Sosyolojik düşünmek. (7. Baskı). (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1996)
• Bayoğlu, F. (2010). Simone de Beauvoir: öteki olarak kadın. Kaygı – Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 15, 71-78.
• Biricik, İ. (2020). Romanlarda “ötekileştirilen kimlik”: dış Türkler. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 1(24), 8-28.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 16(1), 108-114.
• Efil, Ş. (2016). Kendini öteki’nde fark etmek: ben-öteki ilişkisinin felsefi uzantıları. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 51-66.
• Gültekin, A. (2018). Alman idealizminde Fichte’nin ben felsefesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 599-612.
• Ilgın, C. ve Hacıhasanoğlu, O. (2006). Göç-aidiyet ilişkisinin belirlenmesi için model: Berlin/Kreuzberg örneği. İTÜ Dergisi, 5(2), 59-70.
• Kalın, C. Ceylan. (2016). Simone de Beauvoir: ötekiliğin kabulü. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 6(2), 227-243.
• Karakaya H. ve Cihan, Ü. (2017): Toplumsal yapı, iktidar ve kadın bedeninin kurgulanışı, Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 5-17.
• Öteki. (t.b.). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. https://sozluk.gov.tr/
• Öz, M. (2018). Sabahattin Ali’nin eserlerinde ötekileştir(il)me (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Osmaniye.
• Özakın, A. (1988). Mavi Maske. İstanbul: Can Yayınları
• Ridd, S. ve Callaway, H. (1986). Caught up in conflict women’s responses to political strife. London: Macmillan Education LTD
• Saraç, S. (2013). Toplumsal cinsiyet. L. Gültekin, G. Güneş, C. Ertung ve A. Şimşek (Ed.), Toplumsal cinsiyet ve yansımaları (1) içinde (s. 27-32). Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları
• Siedel, E. (1986). Zwischen Resignation und Hoffnung. Türkische Autoren in der Bundesrepublik. Die Welt des Islams, 1(4), 106-123.
• Şimşek, S. (2002). Günümüzün kimlik sorunu ve bu sorunun yaşandığı temel çatışma eksenleri. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 29-39.
• Tunç, Elif Z. (2019). Öteki ve ötekileştirme bağlamında köylülük ve kentlilik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Ulağlı, S. (2018). Öteki’nin bilimine giriş imgebilim. İstanbul: Motto Yayınları.
• Üste, B. (2015). Hegel - Rousseau, Mill ve Hayek’in değerlendirmelerinde toplumda ötekileştirilen kadın’ın konumu. Denizli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(4), 103-126.
• Yaşar, M. ve Sağlam, T. (2017). Teoride, pratikte ve araştırmalarda öteki ve ötekileştirme. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(3), 135-154.
• Yaşar, Y. (2019). Baba ve Piç ile Kimlik romanlarında kimlik karmaşası: olmak ya da öteki olmak. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(63), 238-245.
• Yurdigül, Y., İspir, N. ve Yurdigül A. (2015). Ötekinin inşa edildiği sorunlu bir alan olarak Oscar Ödül Törenleri 85. Akademi Ödülleri ve “Argo” filmi örneği. Atatürk İletişim Dergisi, 5, 1-12.
• Zengin, B. (2016). Feminist edebiyat biliminin temelleri ve Almanya’daki yansımaları. Sivas: Dilek Yayınevi