A QUALITATIVE CHANGE OF HUMAN RELATIONS IN THE URBANIZATION PROCESS: SIVAS CITY CASE

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 17, 1 - 29, 15.03.2021

Osman Alacahan

https://doi.org/10.20304/humanitas.857808

Öz

The rural and the urban do not prompt only a spatial or demographic distinction but also distinctions regarding the mindset and lifestyle. These differences are so significant that they become important concerns in the field of the humanities. Among such subject-matters is urbanization as a transformation process involving immigrants from villages to cities. Urbanization is an important concept for Turkey, where an important part of the population, living mostly in the rural background until the 1990s, started to immigrate to urban settlements in the recent 20 or 30 years. Among them, Sivas received a great amount of immigration, and, focusing on this city center as the main sample in the present research, this study analyzes the progress and ratio of urbanization in terms of immigration from the rural to the city. The data was collected through a questionnaire and analyzed with the SPSS program.

Anahtar Kelimeler

city, village, urbanization, migration, Sivas

KENTLEŞME SÜRECİNDE İNSAN İLİŞKİLERİNİN NİTELİKSEL DEĞİŞİMİ (SİVAS KENT ÖRNEĞİ)

Öz

Kır/köy ve kent sadece mekânsal veya demografik ayrışmanın ismi olarak değil, daha fazlasıyla zihniyet ve yaşam tarzında gerçekleşen ayrışmanın ismi olarak anlam kazanmaktadır. Kırsalın gerektirdiği zihniyet ve yaşam tarzı ile kentin gerektirdiği arasında önemli farklılıklar vardır. Bu farklılıklar bilhassa sosyal bilimcilerin yoğun ilgi gösterdikleri önemli konu başlıklarından birisidir. En çok ilgi gösterilen husus ise, kırsaldaki küçük yerleşim birimlerinden (çoğunlukla köyden) kente göç edenlerin değişim ve dönüşüm süreçleridir; yani kentlileşme süreçleridir. Kentlileşme, Türkiye için çok önemli bir olgudur. Zira Türkiye, 1990’lara kadar, nüfusunun çok önemli kısmı kırsalda yaşayan bir ülkeydi. Bu nüfusun çok büyük bir kısmı, 20-30 yıl gibi oldukça kısa sayılabilecek bir zaman diliminde kırsaldan kentlere göç etti. Bu durum kentlileşme açısından özel bir önem ifade etmektedir. Burada kentli olma durumunun seyri ve oranı kırsaldan/köyden kente göç bağlamında ele alınıp incelenecektir. Araştırmanın örneklemini Sivas kent merkezi oluşturmaktadır. Veriler anket tekniği ile toplanmış ve SPSS programı ile analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Köy, Kentleşme, kent, göç, Sivas

Kaynakça

• Alacahan, O. (1994). Sivas’ta kentleşme sürecinde sanayileşme olgusu. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Bookchin, M. (1999). Kentsiz kentleşme. (B. Özyalçın, Çev). İstanbul: Ayrıntı yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1987)
• Boran, B. (1945). Toplumsal yapı araştırmaları. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Felsefe Enstitüsü.
• Çelik, C. (2002). Şehirleşme ve din. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Çevik, D. (1994). Sembolik etkileşim. Ankara: Belvak Yayınları
• Erkan, R. (2002). Kentleşme ve sosyal değişme. Ankara: Bilimadamı Yayınları.
• Erkut, G. (1991). Kentlileşme sürecinin sosyolojik boyutu. G. Erkut (Ed.), Kentleşme ve kentlileşme politikaları içinde (s. 37-69). İstanbul: Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji (C. Güzel, Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1982).
• Göktürk, A. (2001). Diyarbakır ve Mersin’e zorunlu göç. Toplum ve Hekim Dergisi. Türk Tabipler Birliği,16(4), 40-52.
• Görmez, K. (1996). Şehir ve insan. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Görmez, K. (1997). Kent ve siyaset. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Günaydın, G. (2001). Türkiye kırsal yerleşme düzenine yönelik planlama yaklaşımları. Ankara: Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Tarım Politikaları yayın dizisi.
• Hatt, P. K. ve Reiss A. J. (1957). The revised reader in urban sociology. New York: Free Press of Glencoe Inc.
• Keleş, R. (1983). 100 soruda Türkiye’de şehirleşme, konut ve gecekondu. İstanbul: Gerçek Yayınları.
• Keleş, R. (2017). Kentbilim terimleri sözlüğü. Ankara: İmge Kitapevi.
• Mann, P. H. (1970). An approach to urban sociology. London: Roucledge and Kegan.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınhay, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları (Orijinal çalışma tarihi 1994).
• Özen, S. (1996). Kentlileşme sürecinde ailede kuşaklararası ilişkiler. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Özer, İ. (2004). Kentleşme kentlileşme ve kentsel değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Pahl, R.E. (1965). Reading in urban sociology. London: Pergamon Press.
• Savage, M., Warde, A. ve Ward, K. (2003). Urban sociology capitalism and modernity. Hampshire: Palgrave Macmillan
• Sencer, Y. (1979). Türkiye’de kentleşme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Sezal, İ. (1992). Şehirleşme. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Sivas Valiliği. (2019). 2018 Sivas çalıştayı sonuç raporu. Sivas Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü.
• Taneri, E. (1978). Şehircilik konuları. İstanbul: İstanbul Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi Mimarlık Bölümü Yayınları.
• Tatlıdil, E. (1989). Kentleşme ve gecekondu. İzmir: Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Türkdoğan, O. (1996). Değişme, kültür ve sosyal çözülme. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Göç İstatistikleri, 1980-2019 İllerin aldığı, verdiği göç, net göç ve net göç hızı.
• Tütengil, C. O. (1966). Azgelişmiş ülkenin toplumsal yapısı. İstanbul: İstanbul matbaası.
• Vatandaş, S. (2020a). Sosyalleşme ve sosyalleşmenin sosyal medya mecralarındaki anlamsal ve işlevsel değişimi, Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 813-832.
• Vatandaş, S. (2020b). Sanal cemaat (Tarihsel ve sosyolojik gerçekten, dijital çağın sanallığına: Cemaatin sanallaşması). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 19-46.
• Weber, M. (2003). Şehir: modern kentin oluşumu (M. Ceylan, Çev.). İstanbul: Bakış Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1921).
• Wirth, L. (2002). Bir yaşam biçimi olarak kentlileşme. A. Alkan ve B. Duru (Ed), 20. yüzyıl kenti içinde (s. 70-106). Ankara: İmge Kitapevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1938).
• Yörükan, A. (1968). Şehir sosyolojisinin teorik temelleri-temel kavramlar-teoriler problemler. Ankara: İmar ve İskân Bakanlığı.
• Yörükan, T. (1968). Gecekondular ve gecekondu bölgelerinin sosyo-kültürel özellikleri. Ankara: İmar ve İskân Bakanlığı.