Practices Regarding Sacrifice Worship (Qurban) in North Macedonia

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 199 - 211, 21.06.2023

Hüseyin Okur

https://doi.org/10.20304/humanitas.1247772

Öz

Northern Macedonia is a region that was under the rule of the Ottoman Empire for many years (1389-1913). Due to geographical and cultural proximity, the Ottomans were more interested in the Balkans than other conquered territories. As a result, the Ottoman experience left a great and rich legacy, especially in the fields of demography, social life, economy and culture. One of these is the worship of sacrifice (qurban). Qurban is a worship with a social aspect. Qurban, which continues to be practiced in the Balkans today, is a social phenomenon valued by Muslims and even non-Muslims, primarily because of its quality of worship and its unifying characteristic. The worship of sacrifice is not limited to the feast of sacrifice but has continued to exist in the region as a ritual on various occasions such as birth, death, sacrifice and gratitude. In this study, how the worship of sacrifice, which is accepted as the symbol of Islam, is practiced in Macedonia and its surroundings will be examined by referring to the sources on the one hand, and on the other hand, with the data obtained from the observations and interviews conducted by us in the region.

Anahtar Kelimeler

Islamic culture, Macedonia, Worship, Custom, Sacrifice, İslam kültürü, İslam kültürü, Makedonya, Makedonya, İbadet, İbadet, Örf, Örf, Kurban, Kurban, Kurban

Kuzey Makedonya’da Kurban İbadetine Dair Uygulamalar

Öz

Kuzey Makedonya, Osmanlı Devleti’nin uzun yıllar egemenliğinde kalmış bir bölgedir (1389-1913). Osmanlı, coğrafi ve kültürel yakınlık sebebiyle fethedilen diğer yerlerden daha çok Balkanlarla ilgilenmiştir. Bunun neticesinde de özellikle demografi, sosyal hayat, ekonomi ve kültür alanlarında Osmanlı tecrübesi büyük ve zengin bir miras bırakmıştır. Bunlardan biri kurban ibadetidir. Kurban, sosyal yönü olan bir ibadettir. Balkanlarda günümüzde de uygulanmaya devam eden kurban, başta sahip olduğu ibadet olma vasfı ve insanları birleştirici özelliğinden ötürü, müslüman ve hatta gayr-i müslimlerin değer verdiği sosyal bir olgudur. Kurban ibadeti sadece kurban bayramına mahsus olmadığından doğum, ölüm, adak, şükür gibi çeşitli vesilelerle bir ritüel olarak da bölgede varlığını sürdürmüştür. Bu çalışmada İslam’ın şiarı olarak kabul edilen kurban ibadetinin, Makedonya ve çevresinde nasıl uygulandığı; bir taraftan kaynaklara başvurarak, diğer taraftan bölgede tarafımızdan gerçekleştirilen gözlem ve röportajlardan elde edilen verilerle incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İslam kültürü, Makedonya, İbadet, Örf, Kurban

Kaynakça

• Alsan, Ş. S. (2022). Türk Kültüründe Ölüm Olgusu ve Ölüm Sonrası Ritüelleri. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 15(37), 179-196.
• Bayraktar, H. (2007). Osmanlı’nın Balkanlardan Çekilmesi: Savaşlar, İsyanlar ve Göçler. Balıkesir Üniversitesi F.E.F. Karesi Tarih Kulübü Bülteni 1, 65-86.
• Can, R. R. (2020). Nüfus miktarı bakımından Kuzey Makedonya’da Türklerin yaşadığı şehirler üzerine bir inceleme. Turkish Studies-Social, 15(6), 2879-2900.
• Coşkun, N. Ç.. (2005). Mersin’de İnanç Merkezlerine Bağlı Kurban Törenleri. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi 17, 155-176.
• Соопштението е од областа: Попис на населението. Republic of North Macedonia. State Statistical Office. https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146
• Derman, O. (2017). Makedonya’daki Türkler Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma Yayınlanmamış Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Karpat, K. (2016). Balkanlarda İslam. Balkanlarda İslam Miadı Dolmayan Umut (1. baskı) içinde (s. 93-129). Ankara: Tika Yayınları.
• Kaşgarlı Mahmud. (1939-1941). Divânü Lûgati’t-Türk. (B. Atalay, Çev.) Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Програма за неработни денови. Republica e Maqedonise sê Veruit. Ministria e Punës the Polticë Sociale. https://www.mtsp.gov.mk/programa-za-nerabotni-denovi.nspx
• Nuredini, M. (2007). Makedonya’daki Müslümanlarda Doğum, Evlenme ve Ölüm İle İlgili İnanışlar ve Uygulamalar (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Şeybânî, M. b. H. (2012). el-Asl. Beyrut: Dâru İbn Hazm.
• Tahâvî, E. C. (1968). Şerhu meani'l-âsar. Kahire: Matbaatü'l-Envari'l-Muhammedi.
• Tekin, C. ve Altunsoy, Y. (2019). Cumhuriyet Döneminde Bulgaristan’dan Türkiye’ye Kitlesel Göçler. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi 2, 119-147.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1995). Büyük Osmanlı Tarihi. (7. baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Yakup, H. (2016). Doğu Makedonya’da Yaşayan Müslüman Türklerin Halk İnançları, Gelenekleri ve Fert Üzerindeki Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4, 173-198.
• Yelten, M. Karasu, A. (2007). Makedon Dilindeki Türkçe Kelimeler. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 36(36), 201-247.