Altı Yaşındaki Çocukların Sosyal Becerilerine Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi

Year 2010, Volume: 39 Issue: 39, 160 - 172, 01.06.2010

Ender Durualp Neriman Aral

Abstract

Araştırmada, anasınıfına devam eden altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine Oyun Temelli Sosyal BeceriEğitimi Programının etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada öntest-sontest-kalıcılık testi kontrol gruplu deneyseldesen kullanılmıştır. Araştırmaya Çankırı’daki ilköğretim okullarının anasınıflarına devam eden normal gelişim gösteren altıyaşındaki (60-72 ay) 96 çocuk (deney: 48, kontrol: 48) alınmıştır. Deney grubundaki çocuklara sekiz hafta süresince haftadaüç kez Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitimi Programı uygulanmıştır. Eğitim programı uygulanmadığı zamanlarda deneygrubundaki çocuklar ile kontrol grubundaki çocuklar mevcut okul öncesi eğitimlerine devam etmişlerdir. Veri toplamada“Aile Bilgi Formu” ile Acun Kapıkıran ve diğerlerinin (2006) geliştirdiği “Sosyal Beceri Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, tekfaktörlü Kovaryans analizi ve t testi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçta deney ve kontrol grubundaki çocukların sosyalbeceri puanları arasında anlamlı farklılık olduğu (p0,05) ve eğitimprogramının etkisinin halen devam ettiği görülmüştür

Keywords

okul öncesi eğitim, sosyal gelişim, sosyal beceri, sosyal beceri eğitimi, oyun

References

• Acun Kapıkıran, N., Bora İvrendi, A. & Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: Durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 19-27.
• Akkök, F. (2003). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi: Öğretmen el kitabı (3. baskı). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Altınoğlu Dikmeer, D. İ. (1997). Sosyal beceri eğitiminin sosyal içedönük ergenlerin içedönüklük düzeylerine etkisi. Basılmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aral, N., Gürsoy, F. & Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama San. ve Tic. A.Ş., Kaptan Ofset.
• Aral, N., Kandır, A. & Can Yaşar, M. (2003). Okul öncesi eğitim 1 (2. baskı). İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama San. ve Tic. A.Ş., Turan Ofset.
• Asher, S. R. & Coie J. D. (1990). Peer rejection in childhood. New York: CUP Archive, Cambridge University Pres.
• Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi (2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Avşar, Z. & Öztürk Kuter, F. (2007). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi (Uludağ Üniversitesi örneği). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3 (2), 197-206.
• Choi, H. & Heckenlaible Gotto, M. J. (1998). Classroom-based social skills training: Impact on peer acceptance of first grade students. Journal of Educational Research, 91 (4), 209-215.
• Connly, J. (1989). Social self-efficacy in adolescence: Relations with self-concept, social adjustment, and mental health. Canadian Journal of Behavior Science Review, 21 (3), 258-269.
• Cowden, C. R. (2002). Worry and its relationship to shyness. North American Journal of Psychology, 7 (1), 59-70.
• Çelik, N. (2007). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin sosyal uyum düzeylerine etkisi. Basılmamış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çoban, B. & Nacar, E. (2006). Okul öncesi eğitimde eğitsel oyunlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Darwish, D., Esquivel, G. B., Houtz, J. C. & Alfonso, V. C. (2001). Play and social skills in maltreated and non-maltreated preschoolers during peer interactions. Child Abuse and Neglect, 25, 13-31.
• Driscoll, A. & Nagel, N. G. (2008). Early childhood education., birth-eight (4th ed.). USA: Pearson Education.
• Dupper, D. R. & Krishef; C. H. (1993). School-based social-cognitive skills training for middle school students with school behavior problems. Children and Youth Services Review, 15, 131-142.
• Ekinci Vural, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. Basılmamış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ergin, H. (2003). İletişim becerileri eğitim programının okul öncesi dönem çocuklarının iletişim beceri düzeylerine etkisi. Basılmamış Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Garton, A. F. & Pratt, C. (2001). Peer assistance in children’s problem solving. British Journal of Development Psychology, 19, 307-318.
• Görker, I. (2001). Çocuklarda oyun tedavi grubu: Bir grup çocuk ile yapılan oyun tedavi grubunun değerlendirilmesi. Yeni Symposium, 39 (1), 39-44.
• Glover-Gagnon, S. & Nagle, R. J. (2004). Relationships between peer interactive play and social competence in at-risk preschool children. Psychology in the Schools, 41 (2), 173-189.
• Gresham, F. (1985). Utility of cognitive-behavioral procedures for social skills training with children. Journal of Abnormal Child Psychology, 13, 411-423.
• Guralnick, M. J. & Neville, B. (1997). Designing early intervention programs to promote children’s social competence. In Guralnick, M. J. (ed.), The effectivensess of early intervention (pp. 579-610). MD:Brooks.
• Guralnick, M. J., Hammond, M. A., Connor, R. T. & Neville, B. (2006). Stability, change, and correlates of the peer relationships of young children with mild developmental delays. Child Development, 77 (2), 312-324.
• Hay, D. F., Payne, A. & Chadwick, A. (2004). Peer relations in childhood. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45 (1), 84-108.
• Hepler, J. B. (1990). Observig the social interactions of fifth grade children. School Social Work Journal, 15 (1), 1-13.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143- 149.
• Kutnick, P. & Marshall, D. (1993). Development of social skills and the use of the microcomputer in the primary school classroom. British Educational Research Journal, 19 (5), 517-534.
• Lane, K. L. (1999). Young students at risk for antisocial behavior: the utility of academic and social skills interventins. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7 (4), 211-224.
• Licciardello, C. C., Harchik, A. E. & Luiselli, J. K. (2008). Social skills intervention for children with autism during interactive play at a public elementary school. Education and Treatment of Children, 31 (1), 27-37.
• Matsushima, R. & Shiomi, K. (2001). Developing a shyness scale for Japanese junior high school students. Social Behavior and Personality, 29 (3), 289-298.
• Melendez, W. R., Beck, V. & Fletcher, M. (2000). Teaching social studies in early education. USA: Delmar Thomson Learning.
• Oktay, A. (2007). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem (6. baskı). İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Önder, A. (2005). Okul öncesi çocukları için eğitici drama uygulamaları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları Ltd. Ş.
• Pehlivan, H. (2005). Oyun ve öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pivec, M. (2007). Play and learn: Potentials of game-based learning. British Journal of Educational Technology, 38 (3), 387- 393.
• Ryan, B. Jr. (2003). Çocuğum okula başlıyor (Çev: İzmirli, M.). İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Sarp, N. (1995). Öğretmenlerin ilkokula başlayan çocuklarda gözledikleri sorunlar ve bu sorunlara yaklaşımları. Kriz dergisi, 3 (1-2), 129-132.
• Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
• Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Stewart, J. & McKay, R. (1995). Group counselling elemantary school children who use agressive behaviors. Guidance and Counselling, 11 (1), 12-16.
• Swindells, D. & Stagnitti, K. (2006). Pretend play and parents’ view of social competence: The construct validity of the child-initiated pretend play. Australian Occupational Therapy Journal, 53, 314-324.
• Uşaklı, H. (2006). Drama temelli grup rehberliğinin ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri, atılganlık düzeyi ve benlik saygına etkisi. Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Uz Baş, A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda okuyan öğrencilerin sosyal becerileri ve okul uyumu ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Basılmamış Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Varol, N. (2005). Beceri öğretimi ve öz bakım becerilerinin kazandırılması (2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Walsh, G., Sproule, L., McGuinness, C., Trew, K., Rafferty, H. & Sheehy, N. (2006). An appropriate curriculum for 4-5- year-old children in Northern Ireland: Comparing play-based and formal approaches. Early Years, 26 (2), 201-221.
• Webster Stratton, C & Wooley Lindsay, D. (1999). Social competence and conduct problem in young children. Journal of Clinical Child Psychology, 28 (19, 25-44.