Coping Styles of Patients Taking Hemodialysis and Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis Treatment

Year 2009, Volume: 16 Issue: 3, 1 - 16, 01.09.2009

Arş. Gör. Duygu Hiçdurmaz Prof. Dr. Fatma Öz

Abstract

This study has been carried out as descriptive to determine the coping strategies of hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) patients with stres. Sample of this study was constituted by 212 hemodialysis and 149 CAPD patients who were recruited from Başkent University Hospital, Ankara University Ibn-i Sina Hospital, Gazi University Hospital and Hacettepe University Hospital. “Hemodialysis Patient Information Form”, “CAPD Patient Information Form” and “Ways of Coping Inventory” were used as data collection equipments. Significance between two means test (t test) and one way variance analysis were used for data analysis. According to study results; mostly used coping strategy in both of the patients groups was turning towards religion. This coping strategy was followed by acceptance, positive reframing, planning, active coping and other coping ways. The rank of coping ways, from mostly used to the least, was similar in both groups. CAPD patients use planning and instrumental support more and denial less than hemodialysis patients. Based on the results of the study, asssessing patients regularly about coping may be suggested for nurses working in these units. Also, nurses should integrate the study findings into education and counseling activities about patients' adaptation to treatment.

Keywords

Chronic renal failure, hemodialysis, continuous ambulatory peritoneal dialysis, stress, coping

Hemodiyaliz ve Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Hastaların Stresle Başa Çıkma Biçimleri

Abstract

Bu araştırma, hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) tedavisi uygulanan hastaların stresle başa çıkma biçimlerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Başkent Üniversitesi Hastanesi, Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesi, Gazi Üniversitesi Hastanesi ve Hacettepe Üniversitesi Hastanesi'nden seçilen 212 hemodiyaliz ve 149 SAPD hastası oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak “Hemodiyaliz Hasta Bilgi Formu”, “SAPD Hasta Bilgi Formu” ve “Stresle Başa Çıkma Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; her iki hasta grubunda da en sık kullanılan başa çıkma yönteminin “dine yönelme” olduğu bulunmuştur. Bunu daha sonra kabullenme, olumlu tarzda yeniden yorumlama, planlama, aktif başa çıkma ve diğer başa çıkma yöntemleri izlemektedir. Hemodiyaliz ve SAPD hastalarının kullandıkları başa çıkma biçimlerinin sıralaması birbirine benzerdir. SAPD hastaları planlama ve enstrümental sosyal destek aramayı hemodiyaliz hastalarına göre daha fazla, yadsımayı ise daha az kullanmaktadır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak; bu birimlerde çalışan hemşirelerin başa çıkma durumu açısından hastaları düzenli olarak değerlendirmeleri önerilebilir. Ayrıca hemşireler hastalara tedaviye uyum konusunda verecekleri eğitim ve danışmanlık sırasında da çalışma sonuçlarını dikkate alarak eğitim ve danışmanlık içeriğine bütünleştirmelidirler.

Keywords

Kronik böbrek yetmezliği, hemodiyaliz, sürekli ayaktan periton diyalizi, stres, başa çıkma

References

• 1. Türk Nefroloji Derneği. Türkiye 2007 yılı ulusal hemodiyaliz, transplantasyon ve nefroloji kayıt sistemi raporu. Türkiye’de nefroloji-diyaliz ve transplantasyon. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2007. s.3.
• 2. Christensen A, Ehlers S. Psychological factors in end stage renal disease: An emerging context for behavioural medicine research. Journal of Consulting and Clinical Psychology 2002; 70(3): 712-724
• 3. Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Kronik böbrek yetmezliğinin psikiyatrik ve psikososyal yönleri. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14(1): 72-80
• 4. Özkan S. Kronik böbrek hastalığı ve diyalizde psikiyatrik morbidite. In: Özkan S, editör. Psikiyatrik Tıp Konsültasyon- Liyezon Psikiyatrisi. İstanbul: Roche; 1993.
• 5. Yeh S-CJ, Chou H-C. Coping strategies and stressors in patients with hemodialysis. Psychosomatic Medicine 2007; 69: 182-190
• 6. Rettig RA, Lohr KM. Measuring, managing and improving quality in the end-stage renal disease treatment setting. American Journal of Kidney Diseases 1994; 24(2): 228-234
• 7. Şentürk A, Levent BA, Tamam L. Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. O.M.Ü. Tıp Dergisi 2000; 17(3): 163-172
• 8. Sağduyu A, Şentürk V, Sezer S, Emiroğlu R, Özel S. Hemodiyalize giren ve böbrek nakli yapılan hastalarda ruhsal sorunlar, yaşam kalitesi ve tedaviye uyum. Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17(1): 22-31
• 9. Bahar A, Savaş AH, Yıldızgördü E, Barlıoğlu H. Hemodiyaliz Hastalarında anksiyete, depresyon ve cinsel yaşam. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007; 8: 287-292
• 10. Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arşivi 2008; 45: 78-84
• 11. Aguilera DC. Crisis intervention theory and methodology. 8th Edition. St Louis: Mosby; 1998.
• 12. Salehnia M. Hemodiyaliz ve SAPD gören hastalarda psikiyatrik değerlendirme. Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. 2000.
• 13. Lindqvist R, Carlsson M, Sjöden P-O. Coping strategies and quality of life among patients on hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis. Scand J Caring Sci 1998; 12: 223–230.
• 14. Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK. Assesing coping strategies: a theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology 1989; 56(2): 267-283.
• 15. Gök Ş. Anksiyete ve depresyonda stresle başa çıkma. Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. 1995.
• 16. Barlas G. İstanbul ili hemodiyaliz birimlerinde çalışan hemşirelerde görülen depresyon belirtileri ve başa çıkma yöntemleri. Psikiyatri Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 1998.
• 17. Akıncı FY, Öz F. Histerektomi sonrası başa çıkma yöntemleri ve ruhsal belirtiler. İstanbul: V. Ulusal Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı Novartis A.Ş.; 1999.
• 18. Burns D. Physical and psychosocial adaptation of blacks on hemodialysis. Applied Nursing Research 2004; 17 (2): 116-124
• 19. Patel SS. Psychosocial variables, quality of life, and religious beliefs in ESRD patients treated with hemodialysis. American Journal of Kidney Diseases 2002; 40(5): 1013-1022
• 20. Eichel CJ. Stress and coping in patients on CAPD compared to hemodialysis patients. American Nephrology Nurses Association Journal 1986; 13(1): 9-13
• 21. Lok P. Stressors, coping mechanisms and quality of life among dialysis patients in Australia. Journal of Advanced Nursing 1996; 23: 873-881