Bu çalışma, Şanlıurfa ilinin ilçelerine ait sıcaklık nem indekslerini (SNİ) hesaplayarak ısı stresinin süt kayıpları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın veri setini Diyarbakır Meteoroloji Bölge Müdürlüğünden temin edilen Şanlıurfa ilinin 10 ilçesine ait 1999-2019 yılları arasındaki meteorolojik veriler ile Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TUİK) alınan 2019 yılı sağmal inek sayıları oluşturmuştur. Araştırmada, ilin tüm ilçelerine ait mayıs-eylül ayları arasındaki SNİ değerleri, SNİ değerinin alansal dağılımı, inek başına günlük süt kayıpları ile günlük toplam süt kayıpları belirlenmiştir. Araştırmada, SNİ değerlerinin kritik değerleri aştığı ay ve ilçeler dikkate alındığında yüksek SNİ değerlerine bağlı olarak oluşan inek başına günlük süt kaybının en yüksek olduğu ilçe ağustos ayında 10.828 g ile Şanlıurfa merkez, en düşük olduğu ilçe ise haziran ayında 163 g ile Hilvan olarak tespit edilmiştir. Böylece SNİ kaynaklı süt kayıplarının en fazla temmuz ve ağustos aylarında şekillendiği ve en çok etkilenen ilçelerin ise Şanlıurfa Merkez ve Akçakale olduğu belirlenmiştir. Ayrıca TUİK’ten alınan Şanlıurfa il ve ilçelerinin 2019 yılına ait 2 yaşın üstündeki toplam süt inek sayıları kullanılarak elde edilen toplam ortalama günlük süt kayıplarının en fazla yaşandığı ilçe ağustos ayında 27283 kg ile Siverek, en az yaşandığı ilçe ise haziran ayıda 71 kg ile Bozova olarak tespit edilmiştir. Söz konusu aylarda en fazla kaybın yaşandığı ilçeler süt ineği popülasyonuna bağlı olarak Şanlıurfa merkez, Akçakale ve Siverek olmuştur. Sonuç olarak, Şanlıurfa süt işletmelerinde, özellikle temmuz ve ağustos aylarında, ısı stresi nedeniyle önemli süt verim kayıplarının yaşandığı belirlenmiştir. Isı stresi ve süt kaybını önlemek için yüksek çevre sıcaklığının olduğu dönemlerde bakım-yönetim uygulamalarının iyileştirilmesi faydalı olacaktır.
This study aimed to determine the effect of heat stress on milk losses by calculating the temperature-humidity index (THI) of the districts of Şanlıurfa. The data set of the research comprised meteorological data belonging to 10 districts of Şanlıurfa province between 1999-2019, which were got from Diyarbakır Regional Directorate of Meteorology and the numerical values of the dairy cows in the year 2019 were provided by the Turkey Statistical Institute (TUİK). In the study, THI values between May and September, geographic areal distribution of the THI value, daily milk losses per cow, and daily total milk losses in all districts of the province were determined. In the study, when the months and districts where THI values exceed the critical values were considered, the district with the highest daily milk loss per cow because of high THI values was determined as Şanlıurfa center with 10.828 g in August and the lowest was determined as Hilvan with 163 g in June. Thus, it was determined that milk losses because of THI were mostly in July and August and the most affected districts were Şanlıurfa Center and Akçakale. Also, the district with the highest average daily milk losses obtained by using the total number of dairy cows over 2 years old in Şanlıurfa provinces and districts got from TUIK was determined as Siverek in August with 27283 kg, and the district with the lowest was determined as Bozova with 71 kg in June. The districts with the highest losses during the months in question were Şanlıurfa Center, Akçakale and Siverek, depending on the dairy cow population. As a result, it was determined that Şanlıurfa dairy enterprises experienced significant milk yield losses due to heat stress, especially in July and August. It will be beneficial to improve maintenance-management practices during periods of high environmental temperature to prevent heat stress and milk loss.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Zootechny (Other) |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 23, 2020 |
Submission Date | November 20, 2020 |
Acceptance Date | December 7, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |