HEALTH AND PATIENT RIGHTS IN TURKEY IN THE EUROPEAN UNION HARMONISATION PROCESS

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 27 - 42, 01.06.2014

Hakan Cavlak , Dilek Bostancıoğlu

Öz

Although the European Union (EU) does not have a common health policy, in
recent years, the EU intensified its activities in public health area and demonstrates
interest on health policy. In this study, as a candidate country, Turkey’s efforts in the
fields of health care and patient rights, which are a part of general human rights,
would be analyzed. The article consists of two sections. In the first section, the
development of patient rights would be assessed. In the second section Turkey’s
efforts for adapting her legislation with the EU Acquis in patient rights would be
dealt. 

Anahtar Kelimeler

European Union, EU – Turkey Relations, Health Policy, Patient Rights

AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE’DEKİ SAĞLIK VE HASTA HAKLARI

Öz

AB’nin ortak bir sağlık politikası olmamasına karşın, son yıllarda halk sağlığı
faaliyetlerini yoğunlaştırmış ve sağlık politikalarına önem vermiştir. AB’ye aday bir
ülke olarak Türkiye sağlık alanında neler yapmaktadır ve insan haklarının sağlık
alanındaki uzantısı olan hasta hakları nelerdir, gelişiminde neler olmuştur bu
araştırmada bunlar incelenecektir. Bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci
bölümde hasta haklarının gelişimi, ikinci bölümde de Avrupa Birliği ile mevzuat
uyumu boyutunda Türkiye’deki çalışmalar ve ulusal programdan bahsedilecektir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, AB – Türkiye ilişkileri, Sağlık Politikası, Hasta Hakları

Kaynakça

• Arslan E., (2010). “Türkiye’de Hasta Hakları”, (T.C. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Devlet Planlama Teşkilatı Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü (1997) “Türkiye ve Avrupa Birliği’ndeki Sağlık Politikaları ve Göstergelerinin Karşılaştırılması”.
• Ekmekçi Bor E.,(2010). “Avrupa Birliği ve Sağlık Bakanlığı Uyum Çalışmaları”, T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Bakanlık Yayın No: 780, Ankara.
• Erdemir Demirhan A., Elçioğlu Şaylıgil Ö.(2000). “Tıp Etiği Işığında Hasta Ve Hekim Hakları”, Türkiye Klinikleri Yayın Seri No:64, 1.Baskı, Ankara.
• Giray Arslan Ü., Demirtaş N., Can N., Kızılırmak B., Türkoğulları G., Coşkun Ş., Hasdemir B., (2001)“Türkiye Ulusal Sağlık Programı Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesi”, T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, 1. Baskı, Ankara.
• Görkey Ş.,(2002). “Hasta Hakları”, Editörler: Hatemi H., Doğan H., Medikal Etik, Tıp Organizasyonunda Etik ve Hukuk (Mediko Legal), Yüce Yayınevi, İstanbul,
• Gültekin S., Çiyiltepe Hamdi,(2010). “Hukukun Temel Kavramları”, 2.Baskı, Mutathan Yayıncılık,
• Güvercin C. H (2007) ,“Türkiye’deki Gelişimi Açısından Hasta Hakları Kavramı”, (Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Yayınlanmamış, Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi).
• Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü (Ana Sözleşmesi) Temel Doküman, RomaHasta Hakları Yönetmeliği Kavuncubaşı Ş.(2000), “Hastane Ve Sağlık Kurumları Yönetimi”, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Özer A., (2003). “Kayseri İl Merkezinde Çalışan Hekimlerin Hasta Hakları Konusundaki Bilgi-Tutum ve Davranışları”, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi), Kayseri 2003.
• Öztek Z., (2006) “Avrupa Birliğinde Sağlık Politikaları”, Türk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi.
• Saraçoğlu Varol G.(2011), “Hasta ve Sağlık Çalışanları Hakları’’, T.C.Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Sağlıkta Yeni Yönelimler Sempozyumu, Tekirdağ..
• Sert G., (2004). “Hasta Hakları”, Babil Yayınları, 1.Baskı.
• Sütlas M., (2000) “Hasta ve Hasta Yakını Hakları”, Çiviyazıları Yayınevi, birinci basım, İstanbul.
• Tacir H.(2011). “ Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı”, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı (2010). , “Avrupa Birliği Ve Sağlık Bakanlığı Uyum Çalışmaları”, Bakanlık Yayın No: 780,Ankara.
• Turanlı M., Cengiz Taşpınar D., Özden Halit Ü., Başar Deniz Ö., Genç Güneren E., Bağdatlı S., (2011). “Sosyal Güvencesi Olan Hastalar ve Sağlıkta Dönüşüm Programına Bakış”, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No:2012-88, İstanbul.
• Üçısık, F.(2008), “Sağlık Hukuku, İstanbul”, Ötüken Neşriyat Yayınları, İstanbul. Ünver Y(2007)., “Hekim ve Hasta Haklarının Ulusal ve Uluslar arası Hukuk Açısından Konumlandırılması”, Sağlık Hakkı Dergisi, Sayı.2, Trabzon.
• Yanardağ U.,(2013). “Hasta Hakları Alanındaki Kavram Sorunları Ve Uygulamaya Yansımaları: İstanbul İli Örneği”, (Yüksek Lisans Tezi, T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Anabilim Dalı İnsan Hakları Programı), İstanbul.
• Yıldırım A., (2009).“Sağlık Bakanlığı Hizmet Kalite Standartlarının Hasta Hakları Yönünden İncelenmesi” , (T.C. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Yıldız, E., (2006) “Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası ve Kapsamı”, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2006.
• www.baltalimani.gov.tr adresinden alınan “Hasta Hakları Kavramı Ve Tarihsel Gelişimi”,www.baltalimani.gov.tr/pdf/1hastahaklarikavramitarihselgelisimi.pdf Erişim Tarihi 12.11.2013.
• www.sosyalbil.selcuk.edu.tr ‘den alınan, hak kavramı başlıklı M. Emin EMİNİ ’in , makalesi,http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/makaleler/M.EM%C4% B0N%20EM%C4%B0N%C4%B0/203216.pdf, Erişim Tarihi 04.10.2013. http://www.e- Cavlak ve Bostancıoğlu kutuphane.teb.org.tr/pdf/eczaciodasiyayinlari/adeob-ara02/5.pdf adresinden,
• Yalbuzdağ Ö. Mürsel, “ AB’ye Doğru” yazısı, Adana Eczacı Odası Bülteni Yayınlar, Erişim Tarihi 14.11.2013.
• http://www.ihsm.gov.tr adresinden alınan “Hasta Hakları Uygulama Yönergesi”,
• http://www.ihsm.gov.tr/indir/mevzuat/genelgeler/G_03052005_2.pdf , Erişim Tarihi 11.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr (1) adresinden alınan, “Ülkemizde Hasta Hakları Mevzuatı” http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/mevzuat.htm, Erişim Tarihi 20.11.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr (2) adresinden alınan, Kaymakçı Mehmet, “Hasta Hakları Ve Sorumlulukları” http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/haksor.htm, Erişim Tarihi 10.11.2013.
• http://www.saglik.gov.tr(3) adresinden alınan, “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleşmesi Hakkında Kanun”, http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-463/sayisi224--rgtarihi12011961--rg-sayisi10705-saglik-hiz-.html, Erişim Tarihi 12.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr(4) adresinden alınan ,“Hasta Hakları” http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/genelgeocak.htm, Erişim Tarihi 11.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.t(5) adresinden alınan,“Hasta Hakları Uygulama Yönergesi”, http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/yeniyonerge.htm, Erişim Tarihi 12.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr(6) adresinden alınan “Hekim Seçme Uygulaması”, http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/hekimsemebilgi.htm, Erişim Tarihi 13.12.2013.
• Hekim Seçme Uygulaması http://www.saglik.gov.tr(7) adresinden alınan, “Hasta Hakları Uygulaması”, http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-8180/hasta-haklari-uygulamasi-genelgesi-2009- 21.html, Erişim Tarihi 12.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr(8) adresinden alınan “Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi” ,http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/biyotipsozlesme.htm, Erişim Tarihi 11.12.2013.
• http://sbu.saglik.gov.tr(9) adresinden alınan, “Poliklinik Hizmetlerinde Öncelik Sırası” ,http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/oncelikgenelgebirlesik.doc, Erişim Tarihi 12.12.2013.