TÜRK VE FRANSIZ HUKUKLARINDA HAYVANLARIN SAKLAMA SÖZLEŞMELERİNE KONU EDİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 59 - 78, 20.07.2023

Benan Arı

Öz

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş sözleşmelerden biri saklama sözleşmeleridir. Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu döneminde sözleşmenin konusunun sadece taşınır eşyalar olup olmadığı hususunda bazı tartışmalar olsa da mevcut kanuni düzenleme ve mehaz İsviçre Borçlar Kanunu göz önüne alındığında bu tartışmalar son bulmuştur. Saklama sözleşmelerinin konusunu taşınır eşyalar oluşturmaktadır. Roma Hukuku’ndan bu yana hayvanların saklama sözleşmelerinin konusu olduğu kabul edilmektedir. Bununla birlikte günümüzde hayvan hakları nezdinde yaşanan gelişmelerle hayvanların eşya olup olmadığı tartışılmaya başlanmıştır. Henüz hayvanları hak süjesi yapan bir yasal düzenleme bulunmasa da hayvanların eşya olmadığı genel olarak kabul görmektedir. Bu durumda konusu taşınır eşya olan saklama sözleşmeleri bakımından hayvanların emanet verildiği hallerde artık bir saklama sözleşmesinden bahsedilip edilmeyeceği bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada bu sorunun cevabı Türk ve Fransız Hukuku kapsamında tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Saklama sözleşmesi, Depositum, Taşınır eşya, Hayvan hakları, Fransız Medeni Kanunu

Kaynakça

• AKINCI, Şahin: Roma Borçlar Hukuku, Konya, 2022.
• ANTALYA, O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.I, 2013, İstanbul.
• ANTOINE, Suzanne: Un animal est-il une chose?, Gazette du Palais, 1994.
• ANTOINE, Suzanne: Le droit de l’animal, évolution et perspectives, Recueil Dalloz, 1995.
• ANTOINE, Suzanne: Rapport sur le régime juridique de l’animal, Fransa Adalet Bakanlığı Raporu, Mayıs 2005, https://www. ladocumentationfrancaise.fr/var/storage/rapportspublics/054000297.pdf, (E.T. 07.01.2023).
• AVANZANI, Iris: Les Obligations du Dépositaire, Lille, 2005, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• BAŞPINAR, Veysel: “Eşya Hukuku Bakımından Hayvanların Hukukî Durumu”, 1926’dan Günümüze Türk İsviçre Medeni Hukuku, Medeni Kanun’un ve Borçlar Kanunu’nun 90. Yılı Uluslararası Sempozyumu, İstanbul 2016, s.1371-1390.
• BECKER, Herman: İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, II. Bölüm, Çeviren: A. Suat Dura, Ankara, 1993.
• BERKİ, Ali Himmet: Açıklamalı Mecelle, İstanbul, 1978.
• BİLGE, Necip: Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, Ankara, 1962.
• CADIET, Loïc: “Qu’un animal fait partie des choses mobilières pouvant faire l’objet d’un contrat de dépôt: Principe et conséquences”, Revue Judiciaire de l’Ouest, 1985, s.208-215.
• CEYLAN, Mücahit: “Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’nin Hazırlanışı, Uygulanması ve Kapsamı”, Adalet Dergisi, Sayı 66, 2021, s.701-726.
• CUMALIOĞLU, Emre: “Medeni Hukukta Hayvan Hakları ve Hayvanlar Üzerindeki Hak”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, Özel Sayı, C. 19, 2017, s. 587- 604.
• ÇELEBİ, Özgün: “Kişi ve Eşya Ayrımı Bağlamında Hayvanların Hukuki Statüsü”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.76, Sayı 2, 2018, s.559-622.
• DI MARZO, Salvatore: Roma Hukuku (Beşinci Tabından Çeviren Ziya Umur), İstanbul, 1954.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 27. Baskı, 2022, Ankara.
• HATEMİ, Hüseyin/ SEROZAN, Rona /ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992.
• İMRE, Zahit: “Usulsüz Vedia Akdi”, İstanbul Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1-2, s. 189-228. (Usulsüz Vedia)
• İMRE, Zahit: “Alelade Vedia Akdi Üzerinde Bir Tetkik”, Devletler Hususî Hukuku Ordinaryus Profesörü Muammer Raşit Seviğ’e Armağan, İstanbul, 1956, s.213-240. (Alelade Vedia)
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2020.
• KOÇHİSARLIOĞLU, Cengiz/ SÖĞÜTLÜ ERİŞGİN, Özlem: “Hayvanın Hukuki Konumu”, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, C. 2, 2013-Özel sayı, s. 1691-1724.
• KÜÇÜKGÜNGÖR, Erkan: Roma Hukukunda Vedia Sözleşmesi (Depositum), Ankara, 2002.
• MARGUENAUD, Pierre: L’animal en droit privée, Thèse Limoges, Presses Universitaires de France, 1992.
• MARGUENAUD, Jean-Pierre: “Ni personne, ni objet, l’animal”, Bulletin de l’Académie Vétérinaire de France, C. 69, 1996, s. 15-23.
• NART, Serdar: “Ev ve Süs Hayvanlarının Konuttan Tahliye Edilmesi”, DEÜHFD, 2020, Cilt 22, Sayı 1, s. 123-170.
• NERSON, Roger: La condition juridique de l’animal au regard du droit, Recueil Dalloz-Sirey, 1963.
• NOMER, Halûk Nami/ ERGÜNE, Mehmet Serkan: Eşya Hukuku, Genişletilmiş 9. Bası, İstanbul, 2022.
• OĞUZMAN, Kemal/ SELİÇİ, Özer/ OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 20. Baskı, İstanbul, 2017.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.2, 2016, İstanbul.
• OLGAÇ, Senai: Kazaî ve İlmî İçtihatlarla Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Cilt: 4, Ankara, 1976.
• RADO, Türkân: Roma Hukuku Dersleri Borçlar Hukuku, İstanbul, 2021.
• SAĞLAM, İpek: Mukayeseli Hukuk Işığında Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu, Sorumluluk Hukuku Sempozyumu Bildirim Kitabı 23-24 Haziran 2022 Antalya, Editörler: Tufan Öğüz, Kerem Öz, İstanbul, 2022.
• SİRMEN, Lâle: Eşya Hukuku, 9. Baskı, Ankara, 2021.
• TAHİROĞLU, Bülent: Roma Borçlar Hukuku, İstanbul, 2021.
• TANDOĞAN, Halûk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt:I/2, Ankara, 1985.
• TEKİNAY, S.Sulhi /AKMAN, Sermet /BURCUOĞLU, Haluk / ALTOP, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul
• TERCIER, Pierre: La partie spéciale du Code des obligations, Zürih, 1988.
• TİFTİK, Mustafa: Vedia Sözleşmesi, 2007.
• YAVUZ, Cevdet/ ACAR, Faruk/ ÖZEN, Burak: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul, 2014.
• YENER, M. Deniz: Vedia Sözleşmesi, İstanbul, 2008.
• ZEVKLİLER, Aydın: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 10. Bası, Ankara 2008.
• ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel İlişkileri, 20. Bası, İstanbul, 2020.
• ZIMMERMANN, Reinhard: The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford, 1996.