TOPLUMSAL CİNSİYET VE ERKEKLİK: FULL METAL JACKET FİLMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 453 - 467, 01.09.2021

Burcu Kavas

Öz

1970’li yıllarla birlikte gelişen erkeklik çalışmaları, toplumsal cinsiyet yapılanması içinde gelişen cinsiyetler ve bu cinsiyetlerin toplum içindeki konumlarına dair analizler üretmişlerdir. Erkeklik ve kadınlık değerleri sinema filmlerindeki temsillerle kendine yer edinmektedir ve bu yolla yeniden üretilmeye devam edilmektedir. Toplumsal cinsiyet sisteminin muktedir şekilde konumlandırdığı hegemonik erkeklik değerleri, erkeklerin kadınlar ve öteki erkekler arasında hiyerarşi ve eşitsizlik üretmesine neden olmakta ve bu eşitsizlik toplumsal kurumlar aracılığıyla da yeniden üretilmektedir. Böylelikle toplum içerisinde cinsiyetler arasında eşitsizlik sürmektedir. Bu makalenin amacı, toplumsal cinsiyet sisteminin erkekler için ayırdığı konumu ve bu konuma erişmekte yardımcı olan unsurları belirterek bunların sinemadaki temsil ediliş şekillerini saptamak ve bununla birlikte bireylerin bedenleri üzerindeki iktidar tahakkümünü tartışmaktır. Bu doğrultuda Stanley Kubrick’in 1987 yapımı Full Metal Jacket filmi ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

erkeklik, toplumsal cinsiyet, iktidar

Kaynakça

• ca, E. B., & Tönel, E. (2011). Erkek(lik) Çalışmalarına Teorik Bir Çerçeve : Feminist Çalışmalardan Hegemonik Erkekliğe. İ. Erdoğan içinde, Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil (s. 11-40). İstanbul: Kalkedon.
• Arendt, H. (2003). Şiddet Üzerine Seçme Eserler 6. İstanbul: İletişim.
• Berger, J. (1986). Görme Biçimleri. İstanbul: Metis.
• Bould, M. (2003). Film and Television. E. James, & F. Mendlesohn içinde, The Cambridge Companion to Science Fiction (s. 79-95). New York: Cambridge University Press.
• Bulgu, N., & Koca, C. (2005). Spor ve Toplumsal Cinsiyet : Genel Bir Bakış.
• Burgess, A. (2007). Otomatik Portakal. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası. İstanbul: Metis.
• Clarke, V., & Braun, V. (2012). Toplumsal Cinsiyet. D. Fox, I. Prilleltensky, & S. Austin içinde, Eleştirel Psikoloji (s. 306-327). İstanbul: Ayrıntı.
• Connell, W. R. (1995). Masculinities. Cambridge: Polity Press.
• Connell, W. R. (2000). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Ayrıntı.
• Corbett, K. (2001). Faggot=Loser. Studies in Gender and Sexuality, 2(1), 3-28.
• DeRosia, M. (2003). An Erotics of Violence: Masculinity and (Homo)Sexuality in Stanley Kubrick's A Clockwork Orange. S. Y. Mcdougal içinde, Stanley Kubrick's A Clockwork Orange (s. 61-84). New York: Cambridge University Press.
• Donovan, J. (2016). Feminist Teori. (A. Bora, M. A. Gevrek, & F. Sayılan, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Dorsay, A. (1998). Sinema ve Çağımız. İstanbul: Remzi.
• Engels, F. (2010). Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni. (K. Somer, Çev.) Sol.
• Foucault, M. (2000). Hapishanenin Doğuşu. Ankara: İmge.
• Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, & O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi-1. (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis.
• İllich, İ. (1996). Gender. (A. Fethi, Çev.) Ankara: Ayraç.
• Karamollaoğlu, A. (2009). Beu Travail (güzel iş): Dans Eden Anıtsal Beden. H. Kuruoğlu içinde, Erkek Kimliğinin Değişe(meye)n Halleri (s. 103-115). İstanbul: Beta.
• Kaufman, M. (1987). Beyon Patriarchy Essays By Men on Pleasure, Power and Change. New York: Oxford University Press.
• Kimmel, M. S. (2004). Masculinity as homophobia: Fear, shame, and silence in the construction of gender identity. Race, class, and gender in the United States: An integrated study , 81-93.
• Kolker, R. P. (1999). Yalnızlık Sineması. Ankara: Öteki.
• Lipman-Blumen, J. (1976). Toward a Homosocial Theory of Sex Roles. Signs , 15-31.
• Meral, P. S. (2011). Erkek Hegemonyasının (Yeniden) Üretimi : Dergi Reklamlarında Hegemonik Erkekliğin Temsili. İ. Erdoğan içinde, Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil (s. 297-324). İstanbul: Kalkedon.
• Mosse, G. L. (1985). Nationalism and Sexuality : Middle Class Morality and Sexual Norms in Modern Europe. Madison: University of Wisconsin Press.
• Nagel, J. (2000). Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik. A. G. Altınay içinde, Vatan, Millet, Kadınlar (s. 65-103). İstanbul: İletişim.
• Neale, S. (1983). Masculinity as Spectacle. Screen, 24(6), 2-17.
• Nixon, S. (2017). Maskülenliği Sergilemek. S. Hall içinde, Temsil (s. 381-440). İstanbul: Pinhan.
• Onur, H., & Koyuncu, B. (2004). "Hegemonik" Erkekliğin Görünmeyen Yüzü: Sosyalizasyon Sürecinde Erkeklik Oluşumlları ve Krizleri Üzerine Düşünceler. Toplum ve Bilim, 31-49.
• Phillips, G. D. (2009). Stanley Kubrick. İstanbul: Agora.
• Polat, N. (2008). Cinsiyet ve Mekan: Erkek Kahveleri. Toplum ve Bilim, 147-157.
• Ryan, M., & Kellner, D. (2016). Politik Kamera. (E. Özsayar, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar. İstanbul: Metis.
• Segal, L. (1992). Ağır Çekim : Değişen Erkeklikler-Değişen Erkekler. İstanbul: Ayrıntı.
• Selek, P. (2010). Sürüne Sürüne Erkek Olmak. İstanbul: İletişim.
• Türk, B. (2015). "Şiddete Meyyalim Vallahi Dertten" : Hegemonik Erkeklik ve Şiddet. B. Yarar içinde, Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri (s. 85-111). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.