SANAT VE TASARIMDA BİR YÖNTEM VE MALZEME DİLİ OLARAK DİSİPLİNLERÖTESİLİK ÜZERİNE

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 16, 29.01.2024

Arel Siviş , Rıfat Şahiner

Öz

Disiplinlerötesi (transdisciplinary) yaklaşım, güncel ve kolektif bilginin uygulamaya geçiş aşamasında kendini göstermeye başlayan, çok yönlü hiper bir alanın yeni bir paradigmasına geçişi olarak tanımlanabilir. Sanat ve tasarım bağlamında disiplinlerötesi uygulama nedir? Bir çalışmanın disiplinlerötesi bir yaklaşım benimsediğini nasıl anlayabiliriz? Bu makalede, bu sorular üzerinden, yaratılan nesnenin bilinçdışından kökenlenip sanat pratiklerine dönüşümü, malzeme ontolojisi bağlamında incelenmiştir. Özellikle pratikte disiplinlerötesi kavramı ele alınıp, bu yaklaşımla ele alınan çalışmalarda yöntem ve malzeme dili ontolojisi araştırılmıştır. Bu değerlendirme, işin teknik ve yapısal yönlerinin yanı sıra alan dışından gelen diğer biçim ve etkilerin oluşturduğu yenilikçi ortamların üretilmesini ve sunulmasını da içermektedir. Bu bağlamda makale, disiplinlerötesi çalışmalarda kullanılan malzeme dili ve uygulamalarından hareket ederek disiplinlerötesi yaklaşımın çağdaş sanat ve tasarımdaki etkilerine ve bunun sonuçlarına odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kendilik nesnesi olarak malzeme, Transdisipliner üretim, Malzeme ontolojisi

Kaynakça

• Clark, S. E., Magrane, E., Baumgartner, T., Bennett, S. E., Bogan, M., Edwards, T., Dimmitt, M. A., Green, H., Hedgcock, C., & Johnson, B. M. (2020). 6&6: A Transdisciplinary Approach to art–science collaboration. BioScience, 70(9), 821-829.
• Deleuze G., & Guattari F. (1990). Kapitalizm ve Şizofreni-1: Göçebebilimi İncelemesi: Savaş Makinesi. (Çeviren: A. Akay Çe.). Bağlam Yayıncılık.
• Felstead, A., Fuller, A., Jewson, N., & Unwin, L. (2009). Improving Working as Learning. Routledge.
• Gökçe, J. (2016). Kendilik Nesnesi Olarak Sanat Yapıtı. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(24).
• Görgüler, Z. (2021). Bir Başka Çeviri Eğitimi: Yeni Medya Sanatları ve Transdisipliner Çeviri Deneyimleri.
• Muckelbauer, J. (2008). The future of invention: Rhetoric, Postmodernism, and the Problem of Change. State University of New York Press.
• Nissani, M. (1997). Ten Cheers for Interdisciplinarity: The Case for Interdisciplinary Knowledge and Research. The Social Science Journal, 34(2): 201-216.
• Ollek, K. (2021). https://kristinaollek.com/contact-about/ adresinden 17 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Önay, S., & Keskin Ferda. (1999). Pera Peras Poros Jacques Derrida ile birlikte Disiplinlerarası Çalışma (1. Basım). Y Kredi Yayınları.
• Rezaei, N. (2022). Transdisciplinarity (5). Springer Nature.
• Ricoeur, P. (2020). Hermeneutik Fenomenoloji (Birinci Baskı). Minör 16 Yayınevi.
• Room 69. (2022). https://room69.fun/like-the-lines-of-my-body-are- melting-away adresinden 17 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Steelman, T. A., Andrews, E., Baines, S., Bharadwaj, L., Bjornson, E. R., Bradford, L., Cardinal, K., Carriere, G., Fresque-Baxter, J., & Jardine, T. D. (2019). Identifying Transformational Space for Transdisciplinarity: Using Art to Access the Hidden Third. Sustainability science, 14: 771-790.
• Sütcü, Ö. Y. (2021). Sinematografik İmge ya da Gerçekliğin Dolaysız Sunumu Bergsoncu Bir Bakış (Birinci Baskı). Norgunk Yayıncılık.
• Şahiner, R. (2013). Sanatta Postmodern Kırılmalar (1. Baskı). Ütopya Yayınevi.
• Urbonas, J. (2013). https://julijonasurbonas.lt/oneiric_hotel adresinden 17 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Urbonas, J. (2020). https://julijonasurbonas.lt/escalator_slide adresinden 17 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Urbonas, J. (2021). https://julijonasurbonas.lt/lithuanian_space_agency adresinden 17 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• White-Hancock, L. (2023). A New Way of Exploring Innovation: Transdisciplinary Art-Science Work. İçinde The Art and Science of Innovation: Transdisciplinary Work, Learning and Transgression (ss. 1-14). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3- 031-33132-9_1