Jürgen Habermas ve Chantal Mouffe Okumalarıyla Müzakereci ve Çatışmacı Demokrasi Anlayışları: Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 1 - 13, 31.12.2020

Yeliz Karadeniz

https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2020.6.3.09

Öz

Günümüzde birçok ülke demokrasisini liberal eksende şekillendirmektedir. Ancak demokrasi teorisyenlerinin çoğu, liberal demokrasinin dünyada yaygın bir şekilde uygulansa bile içinde bulunduğu krizle mücadele etmesinin zor olduğunu iddia etmektedir. Demokrasiyi konu edinen düşünürler tarafından bu konu önemli bir problematik konumundadır. Bu düşünürlerin hedefi, liberal demokrasiyi eleştirerek başka formlara dönüşümünü sağlamaktır.
Bu çalışmada amaçlanan, zengin demokrasi modelleri içerisinde zamanla gelişen ve toplumsal yapıda önemini koruyan, liberal demokrasinin katılım noktasında yaşadığı eksikliklere çözüm olan müzakereci ve çatışmacı demokrasi anlayışlarını ele almaktır. Bu demokrasi modelleri, çatışmacı anlayışın duayen teorisyenlerinden Chantal Mouffe ve müzakereci demokrasi modelinin öncüsü olan Jürgen Habermas bağlamında değerlendirilmiştir. Bu iki tür demokrasi modelinin günümüze yansımaları adına tamamlanması ve daha iyi anlaşılabilmesi adına da karşılaştırmalı metottan yararlanılmıştır.
Literatür taraması ve betimleyici metodun uygulandığı bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre; liberal demokrasi çoğunluğa dayalı siyasi süreçleri çözmede yetersiz kalmaktadır. Buna alternatif olarak öne sürülen müzakereci demokrasi, kişilerin kamusal sürece dahil olabilmesi açısından önemli fırsatlar barındırmakta ve özgür tartışma ortamı yaratmaktadır. Sonuçlardan bir diğerine göre ise çatışmacı demokraside çoğulculuk ön plana çıkmakta, siyasi tartışmalarda hiçbir zaman nihai sonuca varılamamakta her zaman anlaşmazlık olmaktadır. Son olarak da Habermas’ın toplumun siyasi yapısını uzlaşı, iletişim, tartışma; Mouffe’un ise çatışma gibi kavramlarla ördüğünü belirtmek gerekir. 

Anahtar Kelimeler

Habermas, Uzlaşı, Müzakere, Mouffe, Çatışma, Farklılık

Kaynakça

• HABERMAS, Jürgen (2001), İletişimsel Eylem Kuramı, Çev. Mustafa Tüzel, Kabalcı Yayınları, İstanbul. HABERMAS, Jürgen (2014), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev. Tanıl Bora ve Mithat Sancar, İletişim Yayınları, İstanbul. HABERMAS, Jürgen (2017), “Öteki” Olmak “öteki”yle yaşamak, Çev. İlknur Aka, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. MOUFFE, Chantal (2013), Siyasal Üzerine, Çev. Mehmet Ratip, İletişim Yayınları, İstanbul.