Transformation of Family Policies in Türkiye (2011-2025): A Qualitative Evaluation in the Context of the New Public Service Approach

Year 2025, Issue: Aile Özel Sayısı, 238 - 260, 30.09.2025

Mehmet Seyda Ozan

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1723020

Abstract

This study examines the transformation of family policies in Türkiye between 2011 and 2025 through the lens of the New Public Service (NPS) approach. The year 2011 marks a turning point as it witnessed the establishment of the ministry responsible for family affairs, leading to the institutionalization of family policies. Employing a qualitative research design, the study analyzes strategic plans, action plans, legislative texts, and implementation documents issued by public institutions—primarily the Ministry of Family and Social Services. While theoretical principles of the NPS approach guided the analysis, themes were identified contextually and comparatively. The findings indicate a value-based restructuring of family policies aligned with NPS principles. A key shift observed is the conceptualization of citizens not as passive recipients but as active partners in the creation of public value. The policy development process has also evolved into a multi-actor structure supported by participatory mechanisms such as family councils, collaborative research, and commissions. The study highlights how, in the post-2011 period, family policies in Türkiye have been reoriented toward a participatory, strategic, and value-driven public service model, offering insights into both the theoretical and practical implications of the NPS paradigm for public policy formulation.

Keywords

New Public Service (NPS) , Family Policies , Public Policy , Strategy Documents , Participatory Public Administration

Ethical Statement

The author(s) declared that they complied with ethical principles during the preparation of the study.

Türkiye’de Aile Politikalarının (2011-2025) Dönüşümü: Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı Bağlamında Nitel Bir Değerlendirme

Abstract

Bu çalışma, 2011–2025 yılları arasında aile politikalarının geçirdiği dönüşümü, Yeni Kamu Hizmeti (New Public Service- NPS) yaklaşımı çerçevesinde değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Dönem başlangıcı olarak 2011 yılının seçilmesinin nedeni, Türkiye’de aileye yönelik bakanlığın ilgili yılda tesis edilerek aile politikalarının kurumsal bir yapıya kavuşturulmuş olmasıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenerek doküman analizi kullanılmış olup; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli kamu kurumlarınca yayımlanan stratejik planlar, eylem planları, mevzuat metinleri ve uygulama belgeleri sistematik biçimde incelenmiştir. Veri analizi sürecinde NPS yaklaşımına dayalı bazı kuramsal ilkelerden yararlanılmış; ancak temalar, veri ile karşılaştırmalı biçimde keşfedilerek bağlamsal hassasiyet gözetilmiştir. Araştırma bulguları, Türkiye’de aile politikalarının söz konusu dönemde NPS ilkeleriyle uyumlu, değer temelli bir yeniden yapılanma süreci geçirdiğini göstermektedir. Özellikle vatandaşın hizmetin pasif alıcısı değil, kamu değerinin üretiminde etkin bir paydaş olarak konumlandığı bir anlayışın gelişmekte olduğu saptanmıştır. Ayrıca, aile şûraları, iş birlikli araştırmalar ve komisyonlar gibi katılımcı mekanizmalar aracılığıyla politika geliştirme süreçlerinin çok aktörlü bir yapıya evrildiği görülmektedir. Çalışma, Türkiye’de aile politikalarının 2011 sonrası dönemde katılımcı, değer temelli ve stratejik bir kamu hizmeti paradigması doğrultusunda yeniden yapılandırıldığını ortaya koymakta ve NPS yaklaşımının kamu politikası alanına dair kuramsal ve uygulamaya dönük yansımalarını anlamaya yönelik bir değerlendirme sunmaktadır

Keywords

Yeni Kamu Hizmeti , Aile Politikaları , Kamu Politikası , Strateji Belgeleri , Katılımcı Kamu Yönetimi

Ethical Statement

Yazar(lar), çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyduklarını beyan etmiştir.

References

• AEP (2025). AEP tarihçesi. 01.04.2025 tarihinde https://aep.aile.gov.tr/aep-hakkinda/aep-in-tarihcesi/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2021). Kadına yönelik şiddetle mücadele IV. ulusal eylem planı (2021-2025). 03.05.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/ksgm/ulusal-eylem-planlari/kadina-yonelik-siddetle-mucadele-iv-ulusal-eylem-plani-2021-2025/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Türkiye aile destek programı. 04.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/media/169975/7-1-1-turkiye-aile-destek-programi.pdf adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2024a). 2024-2028 stratejik planı. 14.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/media/157370/stratejik-plan-2024.pdf adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2024b). Aile ve sosyal hizmetler bakanımız göktaş: ‘türkiye aile destek programı ödemelerini hesaplara yatırıyoruz. 13.04.2025 tarihinde https://aile.gov.tr/sygm/haberler/aile-ve-sosyal-hizmetler-bakanimiz-goktas-turkiye-aile-destek-programi-odemelerini-hesaplara-yatiriyoruz/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025a). Tarihçe. 05.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/bakanlik/hakkinda/tarihce/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025b). Aile ve nüfus politikaları daire başkanlığı. 03.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/athgm/kurumsal/daire-baskanliklari/aile-ve-nufus-politikalari-daire-baskanligi/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025c). Aile şûralarının tarihçesi. 11.05.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/athgm/yayin-kaynak/suralar/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025d). Aile danışmanlığı. 02.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/sss/aile-ve-toplum-hizmetleri-genel-mudurlugu/aile-danismanligi/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025e). Aile sosyal destek programı (asdep). 04.04.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/sss/aile-ve-toplum-hizmetleri-genel-mudurlugu/aile-sosyal-destek-programi-asdep/ adresinden edinilmiştir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2025f). Vizyon. 05.05.2025 tarihinde https://www.aile.gov.tr/athgm/kurumsal/misyon-ve-vizyonumuz/ adresinden edinilmiştir.
• Aile Yılı (2025). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 2025 aile yılı. 02.05.2025 tarihinde https://www.aileyili.gov.tr/kategoriler/aile-yili-hakkinda/ adresinden edinilmiştir.
• Al Gharaibeh, F. A., & Islam, M. R. (2024). Globalization and the arab family system: a critical analysis of perceived threats and challenges. Journal of Globalization Studies, 15(1), 77-94.
• AperTO (2020), Child and family policy in southern europe. 03.04.2025 tarihinde https://iris.unito.it/retrieve/e27ce42f-887a-2581-e053-d805fe0acbaa/16%20-%20Chapter%2016_ce_MN.pdf adresinden edinilmiştir.
• Ayhan, E., & Önder, M. (2017). Yeni kamu hizmeti yaklaşımı: yönetişime açılan bir kapı. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 19-48.
• Babakhanova, M. E. (2024). Civil society and government: an analysis of its role in public administration. Amazonia Investiga, 13(80), 89-98.
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
• CHCS (2021). Engaging families in program and policy development to ensure equitable health outcomes for children. 04.04.2025 tarihinde https://www.chcs.org/engaging-families-in-program-and-policy-development-to-ensure-equitable-outcomes adresinden edinilmiştir.
• Ciccia, R. (2022). Four families of theories to understand welfare state change. Publisher: De Gruyter.
• Cooper, M. (2017). Family values: between neoliberalism and the new social conservatism. Near Future Series.
• Creswell, J., & Poth, C. (2016). Qualitative inquiry and research design: choosing among five approaches. Sage Publications.
• Daatland, S. O., & Lowenstein, A. (2005). Intergenerational solidarity and the family–welfare state balance. European Journal of Ageing, 2, 174-182.
• Denhardt, J. V., & Denhardt, R. B. (2015). The new public service revisited. Public Administration Review, 75(5), 664-672.
• Denhardt, R. B., & Denhardt, J. V. (2000). The new public service: serving rather than steering. Public Administration Review, 60(6), 549-559.
• Denhardt, R. B., & Denhardt, J. V. (2001). The new public service: putting democracy first. Nat'l Civic Rev., 90, 391.
• Denhardt, R. B., & Denhardt, J. V. (2003). The new public service: an approach to reform. International Review of Public Administration, 8(1), 3-10.
• Esping-Andersen, G. (1990). The three worlds of welfare capitalism. Princeton University Press.
• Marshall, T. H. (1950). Citizenship and social class. Cambridge University Class.
• Mcloughlin, C. (2015). When does service delivery improve the legitimacy of a fragile or conflict‐affected state? Governance, 28(3), 341-356.
• Mevzuat Bilgi Sistemi (2018). 1 sayılı cumhurbaşkanlığı kararnamesi. 17.04.2025 tarihinde http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf adresinden edinilmiştir.
• Neyer, G. (2003). Family policies and low fertility in western europe (pp. 2003-021). Institute of Economic Research, Hitotsubashi University.
• OECD (2025). OECD family database. 05.04.2025 tarihinde https://www.oecd.org/en/data/datasets/oecd-family-database.html adresinden edinilmiştir.
• Ozan, M. S. (2025). Ailede kuşaklar arası iletişimin dönüşümü: Türkiye örneğinde kamu politikalarının uluslararası modellerle karşılaştırmalı bir analizi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2025(Aile Özel Sayısı Cilt-1), 289-329.
• Özer, M. A., & Yıldırım, S. (2022). Kamu hizmeti sunum sürecinde paradigmanın değişimi: yeni kamu hizmeti, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 221-250.
• Resmî Gazete (2011). 633 sayılı KHK. 03.04.2025 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/06/20110608M1-1..pdf adresinden edinilmiştir.
• Resmî Gazete (2015). Doğum yardımı yönetmeliği. 07.04.2025 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150523-5.htm adresinden edinilmiştir.
• Resmî Gazete (2025). Doğum yardımı yönetmeliği. 17.04.2025 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/04/20250410-2.pdf adresinden edinilmiştir.
• Rivera, J. D., & Uttaro, A. (2021). The manifestation of new public service principles in small-town government: a case study of grand island, new york. State and Local Government Review, 53(1), 89-100.
• Rostgaard (2014). Family policies in scandinavia. 05.03.2025 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/280528357_Family_Policy_in_Scandinavia adresinden edinilmiştir.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı 2019-2023. 03.04.2025 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf adresinden edinilmiştir.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). On ikinci kalkınma planı (2024-2028). 05.05.2025 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf adresinden edinilmiştir.
• TBMM (2016). Aile bütünlüğünü olumsuz etkileyen unsurlar ile boşanma olaylarının araştırılması ve aile kurumunun güçlendirilmesi için alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. 05.05.2025 tarihinde https://acikerisim.tbmm.gov.tr/items/467d92ef-288e-48e4-b9d8-a8fac51d9dfc adresinden edinilmiştir.
• TBMM (2025). Kadın erkek fırsat eşitliği komisyonu-komisyon hakkında. 14.04.2025 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-kadin-erkek-firsat-esitligi-komisyonu-hakkinda/kadin-erkek-firsat-esitligi-komisyonu/f72877d1-b499-037b-e050-007f01005610 adresinden edinilmiştir.
• TÜİK (2022), Türkiye aile yapısı araştırması 2021. 03.04.2025 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 adresinden edinilmiştir.
• TÜİK (2023). İstatistiklerle aile – 2023. 03.05.2025 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Aile-2023-53784 adresinden edinilmiştir.
• Ulusal Eylem Planları ve Strateji Belgeleri (2025). Eylem planları. 02.05.2025 tarihinde https://ulusaleylem.aile.gov.tr/eylem-planlari adresinden edinilmiştir.
• UNICEF (2019). Linking family-friendly policies to women’s economic empowerment. 21.04.2025 tarihinde https://www.unicef.org/sites/default/files/2019-07/UNICEF-Gender-Family-Friendly-Policies-2019.pdf adresinden edinilmiştir.
• United Nations (2009). Family policy in a changing world: promoting social protection and intergenerational solidarity. 09.05.2025 tarihinde https://www.un.org/esa/socdev/family/meetings/egmreportdoha09.pdf adresinden edinilmiştir.
• United Nations (2016). Family policies and the 2030 sustainable development agenda UN. 13.05.2025 tarihinde https://www.un.org/esa/socdev/family/docs/egm16/MahmoudMesskoub.pdf adresinden edinilmiştir.
• United Nations (2024). Decision makers must create policies for families, empower women who play vital role in shaping family dynamics, deputy secretary-general tells conference 05.04.2025 tarihinde https://press.un.org/en/2024/dsgsm1949.doc.htm adresinden edinilmiştir.